Tranh chấp thừa kế do di chúc bị mất giải quyết như thế nào?

Tranh chấp thừa kế do di chúc bị mất là tranh chấp rất khó giải quyết. Ngày nay, nhiều người có xu hướng để lại tài sản của mình cho người khác sau khi chết, và việc để lại tài sản này được thể hiện thông qua di chúc. Di chúc chính là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển nhượng tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Vậy trong trường hợp mất di chúc thì việc giải quyết tranh chấp giữa những người thừa kế được thực hiện như thế nào? Làm sao để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người nhận thừa kế. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ vấn đề này.

Hướng dẫn giải quyết tranh chấp do di chúc bị mất

Hình thức của di chúc

Theo Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015, di chúc gồm 02 hình thức:

• Bằng văn bản
• Di chúc miệng.
• Di chúc miệng có thể được lập ra trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
• Di chúc miệng được những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Do đó, di chúc bằng miệng cũng được thể hiện thông qua văn bản được ghi chép lại bởi những người làm chứng.

Một di chúc thông thường có những nội dung cơ bản sau:

• Ngày, tháng, năm lập di chúc;
• Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
• Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
• Di sản để lại và nơi có di sản.

Ngoài các nội dung quy định tại khoản 1 Điều này, di chúc có thể có các nội dung khác.

Quy định chung về di chúc và thời điểm có hiệu lực của di chúc

Quy định di chúc thất lạc, hư hỏng

Theo Khoản 1, Điều 642, BLDS 2015 thì kể từ thời điểm mở thừa kế, nếu bản di chúc bị thất lạc hoặc bị hư hại đến mức không thể hiện được đầy đủ ý chí của người lập di chúc và cũng không có bằng chứng nào chứng minh được ý nguyện đích thực của người lập di chúc thì coi như không có di chúc và áp dụng các quy định về thừa kế theo pháp luật.

Trường hợp di sản chưa chia mà tìm thấy di chúc thì di sản được chia theo di chúc.

Trong thời hiệu yêu cầu chia di sản, trường hợp di sản đã chia mà tìm thấy di chúc thì phải chia lại theo di chúc nếu người thừa kế theo di chúc yêu cầu.

Hướng dẫn giải quyết tranh chấp di chúc bị mất

Như đã đề cập ở trên trường hợp mà mở thừa kế nhưng di chúc bị mất mà không có cách nào chứng minh hoặc tìm thấy được di chúc thì chia theo pháp luật. Trường hợp di sản chưa chia mà tìm thấy di chúc thì di sản được chia theo di chúc. Nếu trong thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế, di sản đã chia mà tìm thấy di chúc bị thất lạc thì phải chia lại theo di chúc nếu người thừa kế theo di chúc có yêu cầu.

Thẩm quyền giải quyết tranh chấp

Đầu tiên, người khởi kiện cần xác định thẩm quyền giải quyết của tòa án.

Căn cứ Khoản 5 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS) 2015, tranh chấp về thừa kế tài sản thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án.

Căn cứ điểm a khoản 1, khoản 3 Điều 35 BLTTDS 2015, nếu người thừa kế theo di chúc hoặc những đương sự khác không ở nước ngoài thì thẩm quyền giải quyết thuộc về TAND cấp huyện. Ngược lại, nếu người thừa kế theo di chúc hoặc đương sự khác ở nước ngoài thì theo điểm a khoản 1 Điều 37 Bộ luật này, TAND cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết.

Bên cạnh đó cần xét các quy định tại Điều 39 tại BLDS 2015 để xác định thẩm quyền của tòa án theo lãnh thổ, tức là xác định tòa án nơi nguyên đơn cư trú, làm việc hay tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết,..

Chuẩn bị hồ sơ

Căn cứ khoản 4, khoản 5 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, người khởi kiện cần chuẩn bị hồ sơ sau:

• Đơn khởi kiện (mẫu số 23 – DS Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành ngày 13/01/2017
• Các giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người khởi kiện và người để lại di sản
• Giấy chứng tử của người để lại di sản
• Bản kê khai di sản
• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản, quyền sử dụng tài sản của người để lại di sản
• Giấy tờ liên quan đến việc từ chối nhận di sản (nếu có)
• Các giấy tờ khác có liên quan.

Trường hợp vì lý do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Người khởi kiện bổ sung hoặc giao nộp bổ sung tài liệu, chứng cứ khác theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án

Thủ tục giải quyết 

Sau khi xác định được Tòa án nào có thẩm quyền giải quyết, trình tự, thủ tục khởi kiện và giải quyết được quy định như sau:

Bước 1: Nộp đơn khởi kiện

Bước 2: Toà án tiếp nhận và xử lý đơn khởi kiện

Bước 3: Thụ lý đơn khởi kiện

Căn cứ Điều 195 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, khi xét thấy hồ sơ khởi kiện đầy đủ và vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.

Bước 4: Chuẩn bị xét xử sơ thẩm

Thời hạn chuẩn bị xét xử là 4 tháng kể từ ngày thụ lý.Theo khoản 2 Điều 230 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Thẩm phán thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định

Bước 5: Mở phiên tòa xét xử sơ thẩm

Bước 6:  ban hành bản án hoặc quyết định công nhận sự thỏa thuận của các bên

Bước 7: Giải quyết theo thủ tục phúc thẩm nếu có kháng cáo, kháng nghị

Phiên tòa sơ thẩm giải quyết vụ án dân sự

Dịch vụ luật sư của Luật Long Phan PMT

Luật Long Phan PMT cung cấp những dịch vụ luật sư sau:

• Tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế theo từng vụ việc;
• Tư vấn thủ tục, hồ sơ khởi kiện;
• Hỗ trợ soạn thảo đơn từ pháp lý;
• Đại diện ủy quyền cho khách hàng;
• Tranh biện tại các phiên tòa;
• Tư vấn các vấn đề có liên quan khác….

Ngày nay, các tranh chấp liên quan đến vấn đề thừa kế đã trở nên phổ biến. Do đó, để tránh ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp thì việc hiểu rõ quy trình giải quyết tranh chấp là điều cần thiết. Trong trường hợp cần hỗ trợ, Quý khách hàng hãy liên hệ Công ty Luật Long Phan PMT theo số Hotline 1900.63.63.87 để được tư vấn pháp luật thừa kế nhanh chóng, đầy đủ và hỗ trợ kịp thời. 

Bài viết liên quan:

• Giải quyết tranh chấp hủy bỏ di chúc
• Giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất
• Thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế

Tags: Tranh chấp thừa kế