Che giấu di chúc thừa kế của người khác bị xử lý như thế nào?

Che giấu di chúc thừa kế của người khác là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, có thể dẫn đến nhiều hậu quả pháp lý. Bài viết này của Long Phan PMT sẽ phân tích các quy định pháp luật và hình thức xử lý đối với hành vi che giấu di chúc. Nội dung bao gồm các vấn đề liên quan đến quyền thừa kế, xử phạt hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự. Những thông tin này giúp người đọc hiểu rõ hơn về hậu quả pháp lý của việc che giấu di chúc và cách thức xử lý theo quy định của pháp luật.

Người có hành vi che giấu di chúc có được hưởng di sản không?

Theo quy định tại Điều 624 của Bộ Luật Dân sự năm 2015, di chúc là văn bản thể hiện ý chí của người để lại di sản, quyết định việc định đoạt tài sản của họ sau khi qua đời. Chỉ những người được ghi tên trong di chúc mới có quyền hưởng di sản thừa kế, trừ trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 644 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.

Tuy nhiên, trong thực tế, có những trường hợp di chúc bị che giấu với nhiều mục đích khác nhau. Điều này dẫn đến việc ý chí của người để lại di sản không được thực hiện đúng như họ mong muốn. Điểm d khoản 1 Điều 621 Bộ Luật Dân sự năm 2015 quy định rõ: người che giấu di chúc sẽ mất quyền hưởng di sản nếu mục đích của họ là nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản không theo ý chí của người để lại di chúc.

Cần lưu ý rằng, chỉ khi người che giấu di chúc có mục đích hưởng di sản trái với ý chí của người để lại di chúc, họ mới bị mất quyền thừa kế. Ngoài ra, khoản 2 Điều 621 Bộ Luật Dân sự năm 2015 còn quy định một ngoại lệ: nếu người để lại di chúc biết về hành vi che giấu di chúc nhưng vẫn cho phép người đó hưởng di sản, thì người che giấu di chúc vẫn có quyền thừa kế.

Che giấu di chúc có thể dẫn đến mất quyền thừa kế

Hành vi che giấu di sản của người khác sẽ bị xử lý vi phạm như thế nào?

Hành vi che giấu di chúc của người khác có thể bị xử lý vi phạm theo hai hình thức chính: xử phạt hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự. Mức độ xử lý phụ thuộc vào tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi.

Căn cứ Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, người thực hiện thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác, nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự, sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.

Hành vi che giấu di chúc nhằm hưởng di sản thừa kế trái với ý chí của người để lại di chúc có thể được xem là một thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản. Do đó, người thực hiện hành vi này có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền nêu trên.

Người che giấu di chúc có bị xử lý hình sự không

Việc xử lý hình sự đối với người che giấu di chúc phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mục đích, hậu quả của hành vi, và giá trị tài sản liên quan. Căn cứ Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, hành vi che giấu di chúc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản nếu thỏa mãn các điều kiện sau:

Có hành vi gian dối (trong trường hợp này là che giấu di chúc).

Mục đích là chiếm đoạt tài sản của người khác.

Giá trị tài sản chiếm đoạt từ 2.000.000 đồng trở lên, hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp đặc biệt được quy định tại khoản 1 Điều 174.

Khung hình phạt áp dụng cho các hành vi trên như sau:

• Khung 1: Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Áp dụng khi giá trị tài sản chiếm đoạt từ 2 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng, hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc các trường hợp đặc biệt: Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm; Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.
• Khung 2: Phạt tù từ 2 năm đến 7 năm. Áp dụng khi có tổ chức, tính chất chuyên nghiệp; giá trị tài sản từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng; tái phạm nguy hiểm; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức; hoặc sử dụng thủ đoạn xảo quyệt.
• Khung 3: Phạt tù từ 7 năm đến 15 năm. Áp dụng khi giá trị tài sản từ 200 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng, hoặc lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
• Khung 4: Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân. Áp dụng khi giá trị tài sản từ 500 triệu đồng trở lên, hoặc lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm, hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải mọi trường hợp che giấu di chúc đều bị xử lý hình sự. Việc xử lý hình sự chỉ áp dụng khi hành vi đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định của pháp luật. Trong nhiều trường hợp, hành vi che giấu di chúc có thể chỉ bị xử phạt hành chính hoặc giải quyết thông qua các biện pháp dân sự.

>>>Xem thêm: Hành vi làm di chúc giả để hưởng tài sản có bị xử lý hình sự?

Tư vấn cách xử lý hiệu quả khi phát hiện người che giấu di chúc thừa kế của người khác

Khi phát hiện có người che giấu di chúc thừa kế, cần thực hiện các bước sau để xử lý hiệu quả:

Thu thập chứng cứ:

• Tìm kiếm bản sao di chúc (nếu có).
• Ghi âm, ghi hình hành vi che giấu di chúc (nếu có thể).
• Lấy lời khai của nhân chứng.

Thông báo cho cơ quan chức năng: Báo với công an địa phương hoặc chính quyền địa phương để được xử lý.

Yêu cầu công bố di chúc:

• Gửi đơn yêu cầu công bố di chúc tới tòa án.
• Cung cấp các chứng cứ về việc che giấu di chúc.

Khởi kiện dân sự:

• Làm đơn khởi kiện người che giấu di chúc yêu cầu phân chia di sản theo thừa kế.
• Yêu cầu bồi thường thiệt hại (nếu có).

>>>Xem thêm: Tư vấn giải quyết tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc

Che giấu di chúc thừa kế là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Để được tư vấn chi tiết về các vấn đề pháp lý liên quan đến di chúc và thừa kế, Quý khách vui lòng liên hệ Long Phan PMT qua hotline 1900.63.63.87. Chúng tôi sẽ hỗ trợ Quý khách bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách hiệu quả nhất.