Thủ tục giải quyết tranh chấp đối với di sản thừa kế

Thủ tục giải quyết tranh chấp đối với di sản thừa kế được quy định cụ thể trong Bộ luật Dân sự 2015. Khi xảy ra tranh chấp di sản thừa kế, nếu không hoà giải được thì các bên có thể tiến hành khởi kiện ra. Cách xử lý khi xảy ra tranh chấp di sản thừa kế cụ thể sẽ được giải đáp cho bạn trong bài viết dưới đây.

Những cơ sở giải quyết tranh chấp đối với di sản thừa kế

Các trường hợp có thể yêu cầu để giải quyết tranh chấp về di sản thừa kế được quy định tại Bộ luật Dân sự 2015 bao gồm:

• Di chúc không có hiệu lực do người lập di chúc vào thời điểm lập không đủ tỉnh táo, minh mẫn hoặc bị ép buộc lập di chúc. Hoặc di chúc vi phạm về hình thức được quy định theo pháp luật. Trong di chúc quy định về điều cấm của pháp luật hoặc vi phạm đạo đức xã hội.
• Việc chia di sản trong di chúc không đảm bảo quyền lợi của các đối tượng được hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung di chúc bao gồm con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; con thành niên mất khả năng lao động.
• Người thừa kế không thực hiện nghĩa vụ đối với phần di sản được hưởng thừa kế.
• Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan được hưởng di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đối với di sản thừa kế tại Tòa án

Khi phát sinh tranh chấp dân sự, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến thừa kế, việc chuẩn bị hồ sơ khởi kiện đầy đủ và nắm rõ quy trình tố tụng tại Tòa án là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết dựa trên Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 và các văn bản hướng dẫn liên quan, giúp bạn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Các giấy tờ cần thiết trong hồ sơ khởi kiện

Để Tòa án thụ lý vụ án, người khởi kiện cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ và hợp lệ. Căn cứ vào khoản 4 và khoản 5 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, hồ sơ khởi kiện bao gồm các tài liệu sau:

1. Đơn khởi kiện: Soạn thảo theo Mẫu số 23-DS, ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13/01/2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao.
2. Tài liệu chứng minh mối quan hệ: Giấy tờ xác nhận quan hệ giữa người khởi kiện và người đã qua đời để lại di sản.
3. Tài liệu về người thừa kế khác: Giấy tờ chứng minh quan hệ với những người có quyền hưởng di sản nhưng đã mất trước hoặc sau thời điểm người để lại di sản qua đời.
4. Giấy chứng tử: Bản chính hoặc bản sao hợp lệ giấy chứng tử của người để lại di sản.
5. Bản kê khai chi tiết di sản: Liệt kê đầy đủ các tài sản thuộc di sản thừa kế.
6. Giấy tờ pháp lý về tài sản: Các văn bản chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp đối với tài sản của người đã mất.
7. Văn bản từ chối nhận di sản: Trong trường hợp có người thừa kế từ chối quyền hưởng di sản (nếu có).
8. Các giấy tờ liên quan khác: Bất kỳ tài liệu nào khác có giá trị chứng minh cho yêu cầu khởi kiện.

Quy trình và thủ tục khởi kiện tại tòa án

Quy trình giải quyết một vụ án dân sự tại Tòa án được thực hiện theo các bước nghiêm ngặt, quy định trong Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Dưới đây là các giai đoạn chính:

Bước 1: Nộp Đơn Khởi Kiện

Người khởi kiện có thể lựa chọn một trong các phương thức sau để gửi đơn đến Tòa án nơi bị đơn cư trú:

• Nộp trực tiếp: Mang hồ sơ đến nộp tại bộ phận tiếp nhận đơn của Tòa án.
• Gửi qua bưu điện: Sử dụng dịch vụ bưu chính để gửi hồ sơ đến Tòa án.
• Nộp trực tuyến: Thông qua Cổng dịch vụ công Quốc gia (nếu Tòa án đã triển khai hình thức này).

Bước 2: Tiếp Nhận và Xử Lý Đơn Khởi Kiện Của Tòa Án

1. Quy trình tiếp nhận đơn:

• Nộp trực tiếp: Tòa án sẽ cấp ngay giấy xác nhận đã nhận đơn cho người nộp.
• Gửi qua bưu điện: Trong vòng 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn, Tòa án sẽ gửi thông báo xác nhận cho người khởi kiện.
• Nộp trực tuyến: Tòa án thông báo ngay về việc nhận đơn qua Cổng dịch vụ công Quốc gia (nếu áp dụng).

2. Quy trình xử lý đơn: Sau khi tiếp nhận, Thẩm phán được phân công sẽ xem xét đơn và đưa ra một trong các quyết định sau:

• Yêu cầu sửa đổi, bổ sung: Nếu đơn khởi kiện chưa đầy đủ hoặc cần làm rõ thêm thông tin.
• Thụ lý vụ án: Tiến hành các thủ tục cần thiết để giải quyết vụ án theo trình tự thông thường hoặc rút gọn.
• Chuyển đơn: Nếu vụ án không thuộc thẩm quyền, Tòa án sẽ chuyển đơn đến Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện.
• Trả lại đơn: Trong trường hợp vụ việc không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Bước 3: Thụ Lý Đơn Khởi Kiện

Theo Điều 195 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, sau khi xét thấy hồ sơ hợp lệ và vụ án thuộc thẩm quyền, Thẩm phán sẽ ban hành thông báo yêu cầu người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí (nếu thuộc trường hợp phải nộp). Người khởi kiện có nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được thông báo và cung cấp biên lai thu tiền cho Tòa án.

Bước 4: Giai Đoạn Chuẩn Bị Xét Xử Sơ Thẩm

Thời gian chuẩn bị cho phiên tòa sơ thẩm thường là 04 tháng, tính từ ngày Tòa án thụ lý vụ án. Đối với những vụ án có tính chất phức tạp, gặp sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan, thời hạn này có thể được gia hạn, nhưng tối đa không quá 02 tháng.

Trong giai đoạn này (theo khoản 2 Điều 230 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015), Thẩm phán sẽ thực hiện các công việc quan trọng sau:

• Lập hồ sơ vụ án đầy đủ theo Điều 198 của Bộ luật.
• Xác định rõ tư cách của các đương sự và những người tham gia tố tụng khác.
• Làm rõ mối quan hệ tranh chấp và các quy định pháp luật sẽ được áp dụng.
• Thu thập, xác minh các tình tiết khách quan của vụ án.
• Tiến hành thu thập chứng cứ theo quy định.
• Xem xét và áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời (nếu cần).
• Tổ chức phiên họp để kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và tiến hành hòa giải (trừ trường hợp giải quyết theo thủ tục rút gọn).
• Thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.

Bước 5: Mở Phiên Tòa Xét Xử Sơ Thẩm

Tòa án phải mở phiên tòa trong vòng 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử. Trong trường hợp có lý do chính đáng, thời hạn này có thể kéo dài thành 02 tháng.

Bước 6: Giải Quyết Theo Thủ Tục Phúc Thẩm (Nếu Có Kháng Cáo, Kháng Nghị)

Căn cứ Điều 270 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án cấp phúc thẩm sẽ xét xử lại vụ án nếu bản án hoặc quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật mà bị kháng cáo hoặc kháng nghị.

Thời hạn kháng cáo bản án sơ thẩm:

• 15 ngày: Kể từ ngày Tòa án tuyên án.
• Đối với đương sự vắng mặt tại phiên tòa/khi tuyên án có lý do chính đáng: Thời hạn kháng cáo được tính từ ngày họ nhận được bản án hoặc ngày bản án được niêm yết hợp lệ.
• Đối với đương sự đã tham gia phiên tòa nhưng vắng mặt không lý do khi Tòa tuyên án: Thời hạn kháng cáo tính từ ngày tuyên án.

Thời hiệu khởi kiện đối với di sản thừa kế

Thời hiệu khởi kiện thừa kế

Thời hiệu khởi kiện đối với di sản thừa kế được quy định tại Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015:

• Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế.
• Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
• Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Tư vấn giải quyết tranh chấp đối với di sản thừa kế

Luật Long Phan PMT cung cấp đến các dịch vụ giải quyết tranh chấp thùa kế sau đây:

• Tư vấn cách để giải quyết tranh chấp thừa kế theo từng trường hợp cụ thể
• Tư vấn giải quyết tranh chấp di sản thừa kế có yếu tố nước ngoài
• Tư vấn, phân tích vấn đề đang tranh chấp thừa kế của khách hàng để đưa ra yêu cầu giải quyết tranh chấp phù hợp
• Hướng dẫn trình tự, thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp thùa kế
• Tư vấn chuẩn bị hồ sơ, tài liệu giải quyết tranh chấp
• Soạn thảo đơn từ và các văn bản khác có liên quan trong suốt quá trình khởi kiện
• Đưa ra các luận cứ và tham gia tranh tụng để bảo vệ quyền và lợi ích của khách hàng
• Tư vấn các vấn đề khác có liên quan.

Khi xảy ra tranh chấp, các bên cần nắm vững quy trình, thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế. Trên đây là hướng giải quyết khi xảy ra tranh chấp về di sản thừa kế. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình một cách tốt nhất hãy liên hệ LUẬT SƯ THỪA KẾ hoặc qua HOTLINE: 1900.63.63.87  để được hỗ trợ và tư vấn luật thừa kế. Xin cảm ơn!

Các bài viết liên quan có thể bạn quan tâm:

• Giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất
• Giải quyết tranh chấp di sản khi xuất hiện người thừa kế mới
• Giải quyết tranh chấp di sản thừa kế là nhà ở tái định cư