Thủ tục tặng cho nhà đất của người Việt Nam đang ở nước ngoài

Thủ tục tặng cho nhà đất của người Việt Nam đang ở nước ngoài là một quy trình pháp lý đòi hỏi sự cẩn trọng để đảm bảo giao dịch được công nhận và bảo vệ quyền lợi các bên. Nhiều Việt kiều khi có nhu cầu tặng tài sản cho người thân tại Việt Nam thường đối mặt với các vướng mắc về giấy tờ, thời gian và các nghĩa vụ tài chính phát sinh như thuế, lệ phí. Nếu đang gặp phải những thắc mắc trên thì bài viết dưới đây sẽ giải đáp được những vấn đề trên cho bạn đọc.

Quy trình chi tiết thủ tục tặng cho nhà đất của người Việt Nam đang ở nước ngoài

Việc thực hiện thủ tục tặng cho nhà đất của người Việt Nam đang ở nước ngoài đòi hỏi phải tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp của giao dịch. Quy trình này bao gồm nhiều bước quan trọng, từ việc chuẩn bị giấy tờ ủy quyền khi không thể trực tiếp có mặt, cho đến việc lập hợp đồng tặng cho và hoàn tất thủ tục đăng ký sang tên cho bên nhận. Để quy trình diễn ra thuận lợi, các bên cần nắm rõ các bước cốt lõi sau: thực hiện thủ tục ủy quyền, lập và công chứng hợp đồng tặng cho, và cuối cùng là đăng ký biến động đất đai.

Thủ tục ủy quyền cho người khác thực hiện việc tặng cho nhà đất

Trong trường hợp người Việt Nam định cư ở nước ngoài không thể trực tiếp về Việt Nam để thực hiện thủ tục, việc ủy quyền cho một người khác thay mặt mình là giải pháp cần thiết và hợp pháp.

Điều kiện của người nhận ủy quyền

Người được ủy quyền cần đảm bảo đáp ứng các điều kiện sau:

• Là người từ đủ 18 tuổi trở lên.
• Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật.
• Không phải là người bị hạn chế quyền theo bản án hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Người nhận ủy quyền có thể là cá nhân hoặc một pháp nhân đủ điều kiện.

Quy trình thực hiện ủy quyền

Các bước để người Việt Nam ở nước ngoài thực hiện ủy quyền bao gồm:

• Bước 1: Soạn thảo Giấy ủy quyền: Nội dung giấy ủy quyền cần có đầy đủ các thông tin cốt lõi như: thông tin bên ủy quyền và bên được ủy quyền, nội dung và phạm vi ủy quyền cụ thể, thời hạn ủy quyền, quyền và nghĩa vụ của các bên, thỏa thuận về thù lao (nếu có), và các điều khoản khác.
• Bước 2: Chứng thực chữ ký trên Giấy ủy quyền: Theo quy định tại Khoản 3 Điều 5 Nghị định 23/2015/NĐ-CP, Giấy ủy quyền cần được chứng thực chữ ký tại cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài. Các cơ quan này bao gồm:
  • Cơ quan đại diện ngoại giao (Đại sứ quán).
  • Cơ quan đại diện lãnh sự (Lãnh sự quán).
• Bước 3: Gửi Giấy ủy quyền về Việt Nam: Sau khi được chứng thực, Giấy ủy quyền sẽ được gửi về Việt Nam để người được ủy quyền sử dụng cho các thủ tục tiếp theo.

Lưu ý quan trọng:

• Nếu Giấy ủy quyền được lập bằng tiếng nước ngoài, khi gửi về Việt Nam cần phải được dịch thuật sang tiếng Việt và công chứng bản dịch để có giá trị pháp lý.
• Trường hợp người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang có mặt tại Việt Nam nhưng không trực tiếp thực hiện thủ tục, việc lập Giấy ủy quyền phải được công chứng tại một tổ chức hành nghề công chứng hoặc chứng thực tại Ủy ban nhân dân cấp xã.

Lập và công chứng Hợp đồng tặng cho nhà đất

Đây là bước trung tâm của quy trình, hợp thức hóa việc chuyển giao quyền sở hữu tài sản. Hợp đồng phải được lập thành văn bản và đáp ứng đầy đủ các điều kiện về mặt pháp lý.

Điều kiện để thực hiện tặng cho nhà đất

• Đối với bên tặng cho:

  • Phải là chủ sở hữu, chủ sử dụng hợp pháp của nhà đất, được chứng minh bằng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
  • Nếu nhà đất là tài sản chung (của vợ chồng, hộ gia đình, đồng sở hữu), phải có sự đồng ý bằng văn bản của tất cả các đồng sở hữu.

• Đối với nhà đất được tặng cho:

  • Phải có Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật.
  • Tài sản không có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về quyền sở hữu.
  • Không bị kê biên hoặc áp dụng các biện pháp bảo đảm thi hành án.
  • Đang trong thời hạn sử dụng đất.
  • Không thuộc diện đã có quyết định thu hồi đất, thông báo giải tỏa, phá dỡ từ cơ quan có thẩm quyền.

• Đối với bên nhận tặng cho:

  • Không thuộc các trường hợp bị pháp luật cấm nhận tặng cho.
  • Nếu là cá nhân nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài, phải thuộc đối tượng được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam theo quy định.

Soạn thảo và công chứng Hợp đồng tặng cho

Căn cứ Luật Đất đai 2024 và Luật Nhà ở 2023, Hợp đồng tặng cho nhà đất bắt buộc phải được lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

• Nội dung hợp đồng: Cần có các thông tin chính xác về bên tặng cho, bên nhận tặng cho; thông tin chi tiết về nhà đất (số thửa, số tờ bản đồ, địa chỉ, diện tích,…); điều kiện tặng cho (nếu có); quyền và nghĩa vụ của các bên; và các thỏa thuận khác.
• Công chứng hoặc chứng thực: Hợp đồng sau khi soạn thảo phải được công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng (Phòng công chứng, Văn phòng công chứng) hoặc chứng thực tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất. Hợp đồng chỉ phát sinh hiệu lực pháp lý sau khi hoàn tất thủ tục này.

Đăng ký biến động đất đai sau khi tặng cho

Đây là bước cuối cùng để hoàn tất việc chuyển quyền sở hữu trên giấy tờ pháp lý. Người nhận tặng cho có trách nhiệm thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai sau khi nhận tặng cho.

Hồ sơ cần chuẩn bị

Người nhận tặng cho cần chuẩn bị một bộ hồ sơ gồm:

• Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất (theo Mẫu số 11/ĐK).
• Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp.
• Hợp đồng tặng cho nhà đất đã được công chứng hoặc chứng thực.
• Giấy ủy quyền (nếu thực hiện thủ tục thông qua người đại diện).
• Các giấy tờ nhân thân của bên nhận tặng cho.

Nơi nộp hồ sơ

Hồ sơ được nộp tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có nhà đất. Sau khi hồ sơ được xử lý, cơ quan nhà nước sẽ cập nhật tên của người nhận tặng cho lên Giấy chứng nhận, chính thức xác lập quyền sở hữu hợp pháp.

Lưu ý về điều kiện thực hiện việc tặng cho nhà đất

Một trong những điều kiện tiên quyết để giao dịch dân sự có hiệu lực là mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Đối với hợp đồng tặng cho nhà đất, điều kiện này đặc biệt quan trọng và cần được các bên lưu tâm.

Căn cứ theo Điều 117 và Khoản 2 Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015, một giao dịch được xác lập nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ với người thứ ba sẽ bị coi là vô hiệu.

Do đó, khi thực hiện việc tặng cho nhà đất, nếu mục đích thực sự của việc tặng cho là để né tránh các nghĩa vụ tài chính, tẩu tán tài sản để trốn nợ, hoặc tránh việc thi hành một bản án đã có hiệu lực, giao dịch này có nguy cơ bị tuyên vô hiệu.

Người có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm bởi hành vi tặng cho nhằm mục đích tẩu tán tài sản này có toàn quyền khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu tuyên bố hợp đồng tặng cho đó vô hiệu, nhằm bảo vệ quyền lợi của mình.

Câu hỏi thường gặp về thủ tục tặng cho nhà đất của người Việt Nam đang ở nước ngoài

Để tiện theo dõi, dưới đâys Chúng tôi đã tổng hợp một số câu hỏi thường gặp về thủ tục tặng cho nhà đất của người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Khi tặng cho nhà đất từ nước ngoài có phải nộp thuế thu nhập cá nhân không và ai là người nộp?

Có, thu nhập từ việc nhận quà tặng là bất động sản phải chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) với thuế suất 10% trên phần giá trị bất động sản vượt 10 triệu đồng. Theo quy định, bên nhận tặng cho (người nhận tài sản) có nghĩa vụ kê khai và nộp khoản thuế này, trừ các trường hợp được miễn thuế.

Trường hợp nào được miễn thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ khi nhận tặng cho nhà đất?

Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân và Nghị định 10/2022/NĐ-CP, việc tặng cho bất động sản sẽ được miễn thuế TNCN và lệ phí trước bạ (0,5%) nếu giao dịch diễn ra giữa: vợ với chồng; cha mẹ đẻ với con đẻ; cha mẹ nuôi với con nuôi; cha mẹ chồng với con dâu; cha mẹ vợ với con rể; ông bà nội với cháu nội; ông bà ngoại với cháu ngoại; và anh, chị, em ruột với nhau.

Ngoài thuế, còn những khoản phí, lệ phí nào khác cần thanh toán trong quá trình này?

Ngoài các loại thuế phí chính, các bên có thể cần chi trả thêm:

• Phí công chứng hợp đồng tặng cho tại tổ chức hành nghề công chứng.
• Phí thẩm định hồ sơ và lệ phí cấp Giấy chứng nhận khi thực hiện đăng ký biến động tại cơ quan đăng ký đất đai.
• Chi phí dịch thuật, hợp pháp hóa lãnh sự đối với các giấy tờ do cơ quan nước ngoài cấp.

Tổng thời gian để hoàn tất thủ tục tặng cho nhà đất từ nước ngoài thường kéo dài bao lâu?

Tổng thời gian không có con số cố định và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Quy trình có thể kéo dài từ 1 đến 3 tháng hoặc hơn, bao gồm: thời gian chuẩn bị và gửi giấy ủy quyền từ nước ngoài về (1-4 tuần), thời gian công chứng hợp đồng (1-3 ngày), và thời gian xử lý hồ sơ đăng ký biến động tại cơ quan nhà nước (thường không quá 10 ngày làm việc theo luật định, nhưng thực tế có thể lâu hơn).

Có thể tặng cho nhà đất cho người chưa đủ 18 tuổi (người chưa thành niên) không?

Hoàn toàn có thể. Pháp luật không cấm việc tặng cho tài sản cho người chưa thành niên. Tuy nhiên, khi lập hợp đồng tặng cho, giao dịch này phải được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên đó (thường là cha, mẹ). Người đại diện sẽ thay mặt ký kết hợp đồng và thực hiện các thủ tục liên quan theo quy định tại Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015.

Nên lựa chọn công chứng hay chứng thực hợp đồng tặng cho? Hai hình thức này khác nhau thế nào?

Công chứng và chứng thực đều có giá trị pháp lý. Tuy nhiên:

• Công chứng: Do Công chứng viên tại các tổ chức hành nghề công chứng thực hiện. Công chứng viên chịu trách nhiệm về tính xác thực, hợp pháp của toàn bộ nội dung hợp đồng. Hình thức này có tính an toàn pháp lý cao hơn.
• Chứng thực: Do UBND cấp xã thực hiện. Cán bộ tư pháp chỉ chứng thực về thời gian, địa điểm giao kết hợp đồng và năng lực hành vi dân sự, chữ ký của các bên, không chịu trách nhiệm về nội dung hợp đồng.

Do tính chất phức tạp của giao dịch nhà đất, việc công chứng hợp đồng được khuyến khích hơn.

Hậu quả pháp lý nếu bên nhận tặng cho không thực hiện đăng ký biến động đất đai là gì?

Nếu không đăng ký biến động, về mặt pháp lý, quyền sở hữu vẫn thuộc về bên tặng cho. Bên nhận tặng cho sẽ gặp rủi ro khi có tranh chấp và không thể thực hiện các quyền của chủ sở hữu như chuyển nhượng, thế chấp. Ngoài ra, theo Nghị định 123/2024/NĐ-CP, việc chậm đăng ký biến động có thể bị xử phạt vi phạm hành chính.

Luật sư tư vấn thủ tục tặng cho nhà đất của người Việt Nam ở nước ngoài

Để quy trình tặng cho nhà đất từ nước ngoài diễn ra an toàn, nhanh chóng và tuân thủ tuyệt đối pháp luật, dịch vụ pháp lý của luật sư sẽ bao gồm các công việc chuyên môn sau:

• Phân tích tình trạng pháp lý của bất động sản, kiểm tra điều kiện của bên tặng cho và bên nhận tặng cho, đồng thời cảnh báo các rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là các giao dịch nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ tài chính.
• Soạn thảo Hợp đồng ủy quyền và hướng dẫn thủ tục chứng thực: Chuẩn bị Hợp đồng ủy quyền với nội dung chặt chẽ, đầy đủ phạm vi công việc, và hướng dẫn chi tiết cho khách hàng quy trình chứng thực tại Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hoặc thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự.
• Dự thảo và hỗ trợ công chứng Hợp đồng tặng cho: Soạn thảo Hợp đồng tặng cho nhà đất theo đúng quy định của Luật Đất đai và Luật Nhà ở hiện hành, bảo vệ tối đa quyền lợi của khách hàng và đại diện làm việc với tổ chức hành nghề công chứng để hoàn tất việc ký kết.
• Tư vấn và thực hiện nghĩa vụ tài chính: Tính toán và tư vấn cụ thể về các khoản thuế (thuế thu nhập cá nhân) và lệ phí (lệ phí trước bạ) phải nộp, kiểm tra các trường hợp được miễn giảm và thay mặt khách hàng thực hiện kê khai, nộp thuế tại cơ quan có thẩm quyền.
• Đại diện thực hiện thủ tục đăng ký biến động (sang tên): Chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ theo quy định, nộp tại Văn phòng Đăng ký đất đai và theo dõi quá trình xử lý, đảm bảo việc sang tên trên Giấy chứng nhận được thực hiện đúng thời hạn.
• Theo dõi và bàn giao kết quả cuối cùng: Theo dõi toàn bộ tiến trình, giải quyết các vấn đề phát sinh và thay mặt khách hàng nhận Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cập nhật thông tin của bên nhận tặng cho.

Kết luận

Việc tặng cho nhà đất từ người Việt Nam ở nước ngoài là một quy trình gồm nhiều giai đoạn pháp lý liên kết chặt chẽ. Để đảm bảo giao dịch thành công, các bên cần tuân thủ nghiêm ngặt từ khâu chuẩn bị hồ sơ đáp ứng điều kiện tặng cho, thực hiện ủy quyền đúng cách, công chứng hợp đồng, hoàn thành nghĩa vụ tài chính và nộp hồ sơ đăng ký biến động tại Văn phòng đăng ký đất đai. Mỗi trường hợp thực tế đều có thể phát sinh những tình huống pháp lý riêng biệt.

Trên đây, chúng tôi đã thông tin đến Quý bạn đọc các điều kiện, thủ tục người Việt Nam ở nước ngoài tặng cho nhà đất. Nếu còn thắc mắc hoặc có nhu cầu tư vấn chuyên sâu thì hãy liên hệ qua Hotline: 1900.63.63.87 để được luật sư nhà đất tư vấn và hướng dẫn cụ thể.

Tags: Điều kiện tặng cho đất, giấy ủy quyền, Hợp đồng tặng cho bất động sản, Luật sư nhà đất, Người Việt Nam ở nước ngoài, Tặng cho quyền sử dụng đất, thủ tục tặng cho nhà đất, Tư vấn luật đất đai, Việt kiều tặng cho nhà đất