Giải quyết tranh chấp thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

Giải quyết tranh chấp thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại là vấn đề đang được rất nhiều bạn đọc quan tâm bởi bản chất phức tạp của quan hệ này. Việc thừa kế luôn làm phát sinh đồng thời quyền và nghĩa vụ của những người nhận thừa kế đối với người để lại di sản. Tuy nhiên, do người nhận thừa kế thường có xu hướng “né” thực hiện nghĩa vụ này là nguyên nhân xảy ra tranh chấp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đọc cách giải quyết loại tranh chấp này.

Thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

Tranh chấp thực hiện nghĩa vụ người chết để lại

Thực hiện nghĩa vụ do người chết để lại là gì?

Căn cứ tại Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thực hiện nghĩa vụ người chết để lại:

•  Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
• Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại.
• Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
• Trường hợp người thừa kế không phải là cá nhân hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân.

Như vậy, Bộ luật Dân sự 2015 đã quy định cụ thể về các nguyên tắc thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Theo đó, trách nhiệm này trước hết được xác định do tất cả những người được hưởng di sản thỏa thuận mà không phụ thuộc vào số di sản được hưởng.

Nếu các bên không đi đến thỏa thuận thì việc thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được xác định là việc thực hiện tương ứng và không vượt quá phần tài sản mà người thừa kế nhận được từ di sản do người chết để lại.

Thêm vào đó, tất cả các chủ thể được hưởng di sản thì đều phải thực hiện nghĩa vụ do người chết để lại bất kể là cá nhân hay không phải là cá nhân. Ngoài ra, trường hợp một người có quyền thừa kế theo di chúc hay thừa kế theo pháp luật nhưng từ chối nhận thừa kế thì họ không có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ đó cho người chết.

Nội dung tranh chấp về thực nghĩa vụ do người chết để lại?

Tranh chấp thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại thường xảy ra giữa các chủ thể: giữa những người được hưởng di sản từ thừa kế với nhau để xác định ai là người thực hiện nghĩa vụ tài sản hay giữa người được hưởng di sản với chủ nợ của người chết khi còn sống về việc thực hiện các nghĩa vụ tài sản này.

Phương thức giải quyết tranh chấp thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

Giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải, thương lượng

Phương thức giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải, thương lượng

>>>Xem thêm: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp tài sản thừa kế theo di chúc

Các bên có thể tiến hành tổ chức tự hòa giải, thương lượng để đi đến thỏa thuận với nhau về việc thực hiện nghĩa vụ của bên các bên. Tranh chấp được giải quyết theo phương thức này có ưu điểm là sẽ được giải quyết một cách nhanh chóng và ít tốn kém chi phí. Tuy nhiên, kết quả của việc hòa giải không có tính ràng buộc nghĩa vụ đối với các bên. Do đó, dù có hòa giải thành công hay không thì vẫn nên lập thành Biên bản hòa giải để lưu trữ và là căn cứ để giải quyết nếu có xảy ra tranh chấp.

Giải quyết tranh chấp tại Tòa án có thẩm quyền

Tranh chấp được giải quyết tại Tòa án có thẩm quyền được giải quyết theo trình tự, thủ tục tố tụng chặt chẽ và đảm bảo hiệu lực thi hành của phán quyết của Tòa án. Do đó, phán quyết của Tòa án có tính ràng buộc thi hành đối với các bên nếu các bên không chấp hành sẽ bị cưỡng chế bởi cơ quan thi hành án.

Thẩm quyền giải quyết tranh chấp

Căn cứ theo quy định tại Điều 26, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì Tòa án Nhân dân sẽ có thẩm quyền giải quyết tranh chấp này.

Thời hiệu khởi kiện

Căn cứ vào nội dung tranh chấp thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại thì thời hiệu khởi kiện được xác định như sau:

Thời hiệu khởi kiện giải quyết tranh chấp giữa những người được hưởng di sản từ thừa kế với nhau để xác định ai là người thực hiện nghĩa vụ tài sản: Căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 623 Bộ Luật Dân sự 2015 thì thời hiệu khởi kiện trong trường hợp này là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

Thời hiệu khởi kiện giải quyết tranh chấp giữa người được hưởng di sản với chủ nợ của người chết về việc thực hiện các nghĩa vụ tài sản. Căn cứ theo quy định tại Khoản 3 Điều 623 Bộ Luật Dân sự 2015 thì thời hạn giải quyết tranh chấp này là 03 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Trình tự thủ tục giải quyết tranh chấp

Trình tự thủ tục giải quyết tranh chấp

Hồ sơ khởi kiện cần có

• Đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp thực hiện nghĩa vụ tài sản cho người chết để lại (theo mẫu số 23 – DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ- HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành ngày 13/01/2017 và khoản 4, Điều 189, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015) 
• Theo khoản 5, Điều 189, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì kèm theo đơn khởi kiện phải có các tài liệu, chứng cứ đính kèm. Các tài liệu, chứng cứ như: Di chúc, giấy báo tử, giấy khai sinh, chứng minh nhân dân, hộ khẩu, sổ đỏ,…(đối với tranh chấp xác định ai là người thực hiện nghĩa vụ tài sản); và hợp đồng vay tài sản, giấy nhận nợ, chứng minh nhân dân người khởi kiện, hộ khẩu,…(đối với tranh chấp yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tài sản) và Tài liệu chứng cứ khác kèm theo.

Trình tự, thủ tục khởi kiện

Để giải quyết tranh chấp thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại người khởi kiện cần tiến hành các thủ tục cần thiết để được Tòa án giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật:

Nộp đơn khởi kiện theo Điều 190, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thông qua đường bưu điện, nộp trực tiếp hoặc qua Cổng Dịch vụ Công Quốc gia.

Thủ tục nhận và xử lý đơn như sau: 

• Tòa án qua bộ phận tiếp nhận đơn phải nhận đơn khởi kiện do người khởi kiện nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính và phải ghi vào sổ nhận đơn; trường hợp Tòa án nhận đơn khởi kiện được gửi bằng phương thức gửi trực tuyến thì Tòa án in ra bản giấy và phải ghi vào sổ nhận đơn.
• Khi nhận đơn khởi kiện nộp trực tiếp, Tòa án có trách nhiệm cấp ngay giấy xác nhận đã nhận đơn cho người khởi kiện. Đối với trường hợp nhận đơn qua dịch vụ bưu chính thì trong thời hạn 02 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn, Tòa án phải gửi thông báo nhận đơn cho người khởi kiện. Trường hợp nhận đơn khởi kiện bằng phương thức gửi trực tuyến thì Tòa án phải thông báo ngay việc nhận đơn cho người khởi kiện qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
• Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.
• Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định sau đây:

Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;

Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 317 của Bộ luật này;

Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;

Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

• Kết quả xử lý đơn của Thẩm phán quy định tại khoản 3 Điều này phải được ghi chú vào sổ nhận đơn và thông báo cho người khởi kiện qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có)

Cơ sở pháp lý: Điều 190 và Điều 191, Bộ luật Tố tụng Dân sư 2015

>>>Xem thêm: : Tranh chấp thừa kế là nợ giải quyết như thế nào?

Trên đây là bài viết giải quyết tranh chấp thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Nếu Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn pháp luật dân sự hãy liên hệ ngay đến Luật Long Phan qua 1900636387. Với đội ngũ luật sư nhiều kinh nghiệm thực tiễn từ các vụ án Luật Long Phan cung cấp các dịch vụ:

• Đại diện khách hàng tham gia giải quyết tranh chấp;
• Tư vấn các thủ tục cần thiết để khởi kiện;
• Tư vấn toàn diện các vấn đề liên quan đến nghĩa vụ tài sản do người chết để lại.

Xin cảm ơn.