Giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

Giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại là việc các bên có thể tự giải quyết với nhau hoặc thông qua cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Theo đó, phương thức giải quyết tranh chấp có thể kể đến như thương lượng, hòa giải, trọng tài hay khởi kiện ra Tòa án. Trong bài viết này, Luật Long Phan sẽ cung cấp thông tin chi tiết về phương thức cũng như trình tự giải quyết một vụ tranh chấp liên quan đến hợp đồng thương mại.

Tranh chấp thương mại

Tranh chấp thương mại là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Luật thương mại 2005 thì hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác.

Như vậy có thể hiểu tranh chấp thương mại là những mâu thuẫn, bất đồng phát sinh trong hoạt động mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động thương mại khác.

Căn cứ pháp lý giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

Giải quyết tranh chấp thương mại

Khi giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại thì căn cứ vào văn bản quy phạm pháp luật cốt lõi sau:

• Bộ luật Tố tụng dân sự 2015
• Luật Thương mại 2005
• Luật Trọng tài thương mại 2010.
• Nghị định 22/2017/NĐ-CP quy định về hòa giải thương mại

Bởi bản chất của hợp đồng thương mại là hợp đồng dân sự. Đồng thời việc giải quyết tranh chấp thương mại có thể được thực hiện bằng các thương lượng, hòa giải, trọng tài và cả Tòa án. Ngoài các văn bản pháp lý trên thì khi giải quyết các tranh chấp hợp đồng thương mại còn phải áp dụng các văn bản hướng dẫn liên quan để làm căn cứ giải quyết chính xác.

Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

Giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng

Thương lượng thể hiện sự tự nguyện thỏa thuận giữa các bên. Tuy nhiên khi giải quyết bằng thương lượng sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào sự tự nguyện các bên trong việc thực hiện thỏa thuận, không mang tính bắt buộc pháp lý.

• Phụ thuộc thỏa thuận, thống nhất giữa các bên.
• Đây là hình thức giải quyết tranh chấp được Nhà nước khuyến khích.
• Thương lượng giúp tiết kiệm chi phí, đảm bảo quan hệ hợp tác và lợi ích của các bên.
• Có thể thương lượng trực tiếp, gián tiếp hoặc kết hợp cả hai.

Giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải

Hòa giải thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại do các bên thỏa thuận và được hòa giải viên thương mại làm trung gian hòa giải hỗ trợ giải quyết tranh chấp. Thỏa thuận hòa giải là thỏa thuận giữa các bên về việc giải quyết tranh chấp có thể phát sinh hoặc đã phát sinh bằng phương thức hòa giải.

Khi giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại bằng phương thức hòa giải thì cần thực hiện theo các nguyên tắc sau:

1. Các bên tranh chấp tham gia hòa giải hoàn toàn tự nguyện và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ.
2. Các thông tin liên quan đến vụ việc hòa giải phải được giữ bí mật, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác.
3. Nội dung thỏa thuận hòa giải không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội, không nhằm trốn tránh nghĩa vụ, không xâm phạm quyền của bên thứ ba.

Căn cứ pháp lý: Khoản 1 Điều 3, Điều 4 Nghị định 22/2017/NĐ-CP.

Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại

Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận và được tiến hành theo quy định của Luật Trọng tài thương mại 2010.

Trọng tài thương mại có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp hợp đồng:

1. Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại.
2. Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó ít nhất một bên có hoạt động thương mại.
3. Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng Trọng tài.

Do bản chất của tranh chấp hợp đồng thương mại là tranh chấp phát sinh từ hoạt động thương mại nên thuộc thẩm quyền giải quyết của Trọng tài thương mại.

Căn cứ pháp lý: Khoản 1 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại

Giải quyết tranh chấp tại Tòa án Nhân dân

Giải quyết tranh chấp thông qua hoạt động của Cơ quan Nhà nước, nhân danh quyền lực Nhà nước để đưa ra các phán quyết buộc các bên có nghĩa vụ thi hành, kể cả bằng sức mạnh cưỡng chế. Căn cứ Điều 30 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì tranh chấp kinh doanh thương mại, cụ thể là tranh chấp hợp đồng thương mại sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp hợp đồng doanh nghiệp

Trình tự giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

Thương lượng

Pháp luật không quy định về trình tự thương lượng, bởi vì đây là hình thức thể hiện sự tự do, tự nguyện giữa các bên.

• Các bên trao đổi, thống nhất biện pháp giải quyết.
• Các bên đạt được sự thỏa thuận thì coi như giải quyết được tranh chấp.

Hòa giải

Quy trình hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại như sau:

• Các bên lựa chọn Quy tắc hòa giải của tổ chức hòa giải thương mại hoặc tự thỏa thuận trình tự, thủ tục hòa giải.
• Trường hợp các bên không có thỏa thuận về trình tự thủ tục thì Hòa giải viên thương mại tiến hành theo thủ tục cảm thấy phù hợp.
• Hòa giải viên có quyền đưa ra đề xuất giải quyết tranh chấp bất kỳ thời điểm nào.
• Khi đạt được kết quả hòa giải thành, các bên lập văn bản về kết quả hòa giải.

Căn cứ pháp lý: Điều 14 Nghị định 22/2017/NĐ-CP.

Trọng tài thương mại

Căn cứ theo Điều 5 Luật Trọng tài thương mại 2010, điều kiện giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài gồm:

• Tranh chấp được giải quyết bằng Trọng tài nếu các bên có thoả thuận trọng tài.
• Thỏa thuận trọng tài có thể được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp.

Khi đã có đủ các điều kiện để giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại như có thỏa thuận trọng tài có hiệu lực… thì các bên thực hiện các bước theo trình tự tố tụng trọng tài.

1. Nộp đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo
2. Bị đơn nộp bản tự bảo vệ (theo Điều 35 Luật Trọng tài thương mại 2010)
3. Thành lập Hội đồng trọng tài
4. Hòa giải (theo Điều 58 Luật Trọng tài thương mại 2010)
5. Tổ chức phiên họp giải quyết tranh chấp (theo Điều 55 Luật Trọng tài thương mại 2010)
6. Hội đồng trọng tài ra phán quyết

Ưu điểm của cơ quan trọng tài là tính bảo mật thông tin cao cũng như tính linh động, tiết kiệm thời gian thực hiện thủ tục tố tụng cho các bên.

Căn cứ pháp lý: Điều 30, Điều 33, Điều 39, Chương VIII, Chương IX Luật Trọng tài thương mại 2010

>>> Xem thêm: Quy trình giải quyết tranh chấp thương mại

Tòa án Nhân dân

Giải quyết tranh chấp tại Tòa án

Bước 1: Khởi kiện

Bên có yêu cầu khởi kiện làm hồ sơ khởi kiện gửi lên Tòa án có thẩm quyền, hồ sơ gồm có:

• Đơn khởi kiện (Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015);
• Tài liệu, chứng cứ kèm theo (Điều 91 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015);
• Giấy tờ nhân thân của người khởi kiện.

Bước 2: Tòa án thụ lý đơn khởi kiện và chuẩn bị xét xử

Nếu không thuộc trường hợp bị trả lại đơn hoặc yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện thì Tòa án sẽ thụ lý đơn khởi kiện. Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý vụ án, Thẩm phán phải thông báo bằng văn bản cho nguyên đơn, bị đơn, cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc giải quyết vụ án, cho Viện kiểm sát cùng cấp về việc Tòa án đã thụ lý vụ án (khoản 1 Điều 196 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015).

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý vụ án, Chánh án Tòa án quyết định phân công Thẩm phán giải quyết vụ án (Điều 197 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015). Thẩm phán tiến hành chuẩn bị xét xử trong thời hạn 2 tháng, đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do trở ngại khách quan thì có thể kéo dài nhưng thời hạn kéo dài thêm không quá 1 tháng (Điểm b khoản 1 Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015).

Bước 3: Đưa vụ án ra xét xử Sơ thẩm

Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng (khoản 4 Điều 203 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015).

Bước 4: Đưa vụ án ra xét xử Phúc thẩm

Xét xử phúc thẩm chỉ được tiến hành dựa trên căn cứ có kháng cáo của đương sự hoặc có kháng nghị của Viện kiểm sát. Tòa án cấp phúc thẩm chỉ xem xét lại phần của bản án sơ thẩm, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm có kháng cáo, kháng nghị hoặc có liên quan đến việc xem xét nội dung kháng cáo, kháng nghị (Điều 293 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015).

>>> Xem thêm: Trình tự giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại tại Tòa án

Căn cứ pháp lý: Điều 190, Điều 191, Điều 195, Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Một số lưu ý khi giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

• Các bên phải cân nhắc lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp, tiết kiệm chi phí, đảm bảo giữ quan hệ và lợi ích.
• Khi lựa chọn giải quyết tranh chấp thông qua Trọng tài thương mại, các bên phải đảm bảo các điều kiện tránh thỏa thuận trọng tài vô hiệu hoặc không thể thực hiện được.

Dịch vụ luật sư giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại tại Luật Long Phan

Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

• Tư vấn các quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ hợp đồng thương mại.
• Tư vấn, soạn thảo hợp đồng thương mại.
• Tư vấn căn cứ và cơ sở pháp lý giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại.
• Tư vấn trình tự, thủ tục, chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ tài liệu khởi kiện.

Luật sư trực tiếp tham gia giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

• Thay mặt khách hàng chuẩn bị tài liệu, hồ sơ khởi kiện giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại.
• Trường hợp giải quyết tranh chấp bằng con đường Tòa án hoặc Trọng tài thương mại, Luật Long Phan thay mặt liên hệ và làm việc trực tiếp với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

>>> Xem thêm:  Dịch vụ luật sư giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại

Đối với những tranh chấp phức tạp như hợp đồng thương mại, việc hiểu đúng bản chất, trình tự và có Luật sư chuyên môn hỗ trợ tư vấn sẽ hạn chế được rủi ro. Trường hợp Quý khách hàng muốn được tư vấn luật hợp đồng hoặc sử dụng dịch vụ luật sư hợp đồng của Luật Long Phan PMT có thể liên hệ với chúng tôi qua  1900.63.63.87 để được hỗ trợ.

>> Bài viết liên quan tranh chấp hợp đồng thương mại có thể bạn quan tâm:

• Giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại quốc tế
• Các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại
• Tư vấn giải quyết tranh chấp hợp đồng kinh tế