Quyền lợi người lao động làm việc trong môi trường độc hại

Quyền lợi người lao động làm việc trong môi trường độc hại được quy định cụ thể trong pháp luật lao động Việt Nam. Người lao động được hưởng các chế độ đặc thù về thời gian làm việc, nghỉ ngơi, bảo hiểm xã hội và bồi dưỡng độc hại. Các quy định này nhằm bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người lao động trong điều kiện làm việc khắc nghiệt. Bài viết sau đây của Long Phan PMT sẽ phân tích chi tiết các quyền lợi này theo quy định pháp luật hiện hành.

Định nghĩa môi trường lao động độc hại

Môi trường lao động độc hại là nơi làm việc có các yếu tố nguy hiểm, có hại ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn của người lao động. Theo quy định tại Điều 22 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015, nghề, công việc nặng nhọc, độc hại được phân loại căn cứ vào đặc điểm, điều kiện lao động đặc trưng của mỗi nghề, công việc. Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và xã hội là cơ quan ban hành Danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại cũng như quy định tiêu chuẩn phân loại lao động theo điều kiện lao động.

Đồng thời, tại khoản 4 Điều 3 của Luật này cũng có quy định Yếu tố có hại là yếu tố gây bệnh tật, làm suy giảm sức khỏe con người trong quá trình lao động.

>>>Xem thêm: Đối tượng và điều kiện hưởng phụ cấp độc hại

Người lao động trong môi trường độc hại được nhận các quyền lợi gì

Về thời gian làm việc

Theo khoản 3 Điều 105 Bộ luật Lao động 2019, người lao động làm việc trong môi trường độc hại được đảm bảo giới hạn thời gian tiếp xúc với yếu tố nguy hiểm, có hại. Thời gian này phải tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và pháp luật liên quan.

Quy định này nhằm hạn chế tác động tiêu cực của môi trường độc hại đến sức khỏe người lao động. Người sử dụng lao động phải sắp xếp thời gian làm việc phù hợp, có thể áp dụng chế độ làm việc luân phiên hoặc bố trí thời gian nghỉ giữa ca phù hợp.

Về nghỉ hằng năm

Khoản 1 Điều 113 Bộ luật Lao động 2019 quy định người lao động làm việc trong môi trường độc hại được hưởng số ngày nghỉ hằng năm cao hơn:

• 14 ngày đối với công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
• 16 ngày đối với công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

So với 12 ngày nghỉ cho lao động bình thường, quy định này giúp người lao động có thêm thời gian nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe. Điều kiện để hưởng chế độ này là làm việc đủ 12 tháng cho người sử dụng lao động.

Quyền lợi riêng của một số đối tượng

Pháp luật cũng quy định các quyền lợi đặc thù cho một số nhóm lao động dễ bị tổn thương khi làm việc trong môi trường độc hại:

Lao động nữ mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng:

• Được giảm 1 giờ làm việc mỗi ngày mà vẫn hưởng đủ lương.
• Hoặc được chuyển sang làm công việc nhẹ hơn mà không bị giảm lương (Theo khoản 2 Điều 137 Bộ luật Lao động 2019).

Lao động cao tuổi:

• Chỉ được sử dụng khi đảm bảo điều kiện an toàn lao động.
• Người sử dụng lao động có trách nhiệm quan tâm chăm sóc sức khỏe của người lao động cao tuổi (Theo khoản 3 Điều 149 Bộ luật Lao động 2019).

Lao động khuyết tật:

• Chỉ được sử dụng làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm khi có sự đồng ý của người lao động.
• Người sử dụng lao động phải đảm bảo điều kiện làm việc, công cụ lao động phù hợp với người khuyết tật (Theo khoản 2 Điều 160 Bộ luật Lao động 2019).

Chế độ hưu trí

Theo quy định tại khoản 3 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, người lao động làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được hưởng quyền lợi về hưu trí như sau:

• Có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường.
• Mức chênh lệch không quá 05 tuổi so với quy định chung.
• Trường hợp bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì có thể nghỉ hưu sớm hơn.

Chế độ ốm đau

Theo quy định tại Điều 26 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động làm việc trong môi trường độc hại được nghỉ hưởng chế độ ốm đau với số ngày cao hơn:

• 40 ngày nếu đã đóng bảo hiểm xã hội dưới 15 năm (so với 30 ngày trong điều kiện bình thường).
• 50 ngày nếu đã đóng từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm (so với 40 ngày trong điều kiện bình thường).
• 70 ngày nếu đã đóng từ đủ 30 năm trở lên (so với 60 ngày trong điều kiện bình thường).

Chế độ bệnh nghề nghiệp

Người lao động làm việc trong môi trường độc hại có nguy cơ cao mắc bệnh nghề nghiệp. Để được hưởng chế độ bệnh nghề nghiệp, người lao động phải đáp ứng các điều kiện theo Điều 44 Luật Bảo hiểm xã hội 2014:

• Bị bệnh thuộc danh mục bệnh nghề nghiệp do Bộ Y tế và Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
• Làm việc trong môi trường hoặc nghề có yếu tố độc hại.
• Suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên do bệnh nghề nghiệp.

Khi đủ điều kiện, người lao động được hưởng các chế độ như:

• Trợ cấp một lần.
• Trợ cấp hàng tháng.
• Phục hồi chức năng lao động.
• Được giới thiệu việc làm phù hợp.

Chế độ bồi dưỡng bằng hiện vật

Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Thông tư 24/2022/TT-BLĐTBXH, người lao động được hưởng chế độ bồi dưỡng bằng hiện vật khi đáp ứng các điều kiện:

• Làm các nghề, công việc thuộc danh mục nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
• Đang làm việc trong môi trường lao động có ít nhất một trong các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại không đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh cho phép.
• Hoặc tiếp xúc với ít nhất một yếu tố được xếp từ 4 điểm trở lên thuộc nhóm “Tiếp xúc các nguồn gây bệnh truyền nhiễm”.

Mức bồi dưỡng bằng hiện vật được quy định tại Điều 4 Thông tư 24/2022/TT-BLĐTBXH, tính theo định suất hàng ngày với giá trị bằng tiền:

• Mức 1: 13.000 đồng
• Mức 2: 20.000 đồng
• Mức 3: 26.000 đồng
• Mức 4: 32.000 đồng

Các quyền lợi này thể hiện sự quan tâm của pháp luật đối với người lao động làm việc trong môi trường độc hại, nhằm bảo vệ sức khỏe và đảm bảo quyền lợi cho họ.

Phải làm sao khi công ty không chi trả các khoản trợ cấp khi làm việc trong môi trường độc hại

Khi công ty không chi trả các khoản trợ cấp cho người lao động làm việc trong môi trường độc hại, người lao động có thể thực hiện các bước sau:

• Thông báo và yêu cầu người sử dụng lao động chi trả theo đúng quyền lợi.
• Khiếu nại đến Công đoàn (nếu công ty có tổ chức công đoàn) hoặc khiếu nại trực tiếp đến công ty.
• Khiếu nại đến thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc Thanh tra Lao động.
• Khởi kiện ra tòa án để giải quyết tranh chấp lao động.

Trong quá trình này, người lao động cần lưu ý tuân thủ đúng quy trình, thời hiệu khiếu nại, khởi kiện theo quy định của pháp luật.

Tư vấn quyền lợi hợp pháp cho người lao động làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại

Đối với người lao động làm việc trong môi trường độc hại, Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp để bảo vệ quyền lợi hợp pháp:

• Tư vấn các quy định về  môi trường làm việc, trợ cấp, phụ cấp dựa trên quy định pháp luật hiện hành.
• Xác định các quyền lợi cụ thể mà người lao động được hưởng trong môi trường độc hại.
• Rà soát hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể để đảm bảo tuân thủ quy định về lao động độc hại.
• Hướng dẫn thủ tục yêu cầu người sử dụng lao động thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách.
• Hỗ trợ khiếu nại, tố cáo khi quyền lợi bị vi phạm.
• Đại diện bảo vệ quyền lợi người lao động trước cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Tư vấn giải quyết tranh chấp lao động liên quan đến làm việc trong môi trường độc hại.
• Cập nhật các quy định mới về quyền lợi người lao động trong môi trường độc hại.

>>>Xem thêm: Dịch vụ luật sư giải quyết tranh chấp lao động

Trên đây là những quy định pháp luật về quyền lợi của người lao động khi làm việc tại môi trường nặng nhọc, độc hại. Để được bảo vệ tối đa quyền lợi, Quý khách hàng có thể liên hệ với Luật sư của Long Phan PMT để được hướng dẫn cụ thể. Hãy liên hệ với Chúng tôi qua hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ kịp thời và hiệu quả về các vấn đề pháp lý liên quan đến lao động trong môi trường độc hại.