Bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm giải quyết thế nào?

Bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm là quyền lợi pháp lý chính đáng của mỗi cá nhân khi trở thành nạn nhân của các hành vi trái pháp luật. Việc hiểu rõ quy trình và các quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi mà còn là cơ sở để yêu cầu người gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm tương xứng. Bài viết này sẽ cung cấp một lộ trình toàn diện, phân tích sâu về hai phương thức yêu cầu bồi thường chính: giải quyết trách nhiệm dân sự trong vụ án hình sự và thủ tục khởi kiện dân sự tại Tòa án. Qua đó, người đọc sẽ nắm được các khoản bồi thường cụ thể và những nguyên tắc pháp lý cốt lõi theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.

Các phương thức yêu cầu bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm

Khi sức khỏe bị xâm phạm bởi hành vi trái pháp luật, người bị thiệt hại có quyền yêu cầu bên gây ra thiệt hại phải bồi thường. Tùy thuộc vào tính chất và mức độ nghiêm trọng của hành vi, việc yêu cầu bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm có thể được thực hiện theo hai hướng chính: giải quyết trách nhiệm dân sự trong vụ án hình sự hoặc khởi kiện một vụ án dân sự độc lập.

Yêu cầu bồi thường trong quá trình giải quyết vụ án hình sự

Trong trường hợp hành vi xâm phạm sức khỏe có đủ yếu tố cấu thành tội phạm (như Tội cố ý gây thương tích hoặc Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ gây thương tích), cơ quan tiến hành tố tụng sẽ khởi tố vụ án hình sự.

Ngay tại giai đoạn này, người bị thiệt hại hoặc người đại diện hợp pháp có quyền và lợi ích liên quan được công nhận là nguyên đơn dân sự trong vụ án hình sự. Họ có thể nộp đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm ngay trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử. Vấn đề bồi thường sẽ được giải quyết đồng thời với việc xét xử trách nhiệm hình sự của bị cáo, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho người bị hại.

>> Xem thêm:

• Gây thương tích khi phòng vệ có phải bồi thường thiệt hại không?
• Gây thương tích đã bồi thường thiệt hại có bị xử lý hình sự không?

Khởi kiện dân sự để yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Khi hành vi gây thiệt hại về sức khỏe không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, hoặc trong vụ án hình sự vấn đề bồi thường chưa được giải quyết thỏa đáng, người bị thiệt hại có quyền khởi kiện một vụ án dân sự độc lập tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

Thủ tục khởi kiện được tiến hành theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Người khởi kiện cần chuẩn bị hồ sơ và nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn (người gây thiệt hại) cư trú hoặc làm việc.

Hồ sơ khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm bao gồm các giấy tờ cơ bản sau:

• Đơn khởi kiện: Soạn thảo theo Mẫu số 23-DS, ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP.
• Tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện:
  • Giấy tờ về nhân thân: Bản sao chứng thực Căn cước công dân, hoặc Hộ chiếu của người khởi kiện.
  • Chứng cứ về hành vi xâm phạm và thiệt hại: Hồ sơ bệnh án, kết quả giám định tỷ lệ thương tật, hóa đơn chi phí cứu chữa, phục hồi chức năng, hình ảnh, video ghi lại sự việc…
  • Các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh cho yêu cầu bồi thường là có căn cứ và hợp pháp.

>> Xem thêm: Hướng dẫn khởi kiện yêu cầu bồi thường do sức khỏe bị xâm hại bởi người dưới 14 tuổi

Các khoản bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm có thể yêu cầu chi trả

Các khoản bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm được quy định tại Điều 590 Bộ luật Dân sự 2015, bao gồm:

1. Thiệt hại về vật chất (thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm):

• Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại: Chi phí giám định thương tật, phí khám chữa bệnh, viện phí, phí điều trị, phục hồi chức năng…;
• Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại. Nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại;
• Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị. Nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại;
• Thiệt hại khác do luật quy định.

2. Thiệt hại về tinh thần

• Ngoài các khoản bồi thường về vật chất, người bị thiệt hại còn có thể yêu cầu người gây ra thiệt hại bồi thường tổn thất tinh thần;
• Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận nhưng không quá 50 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

Để các yêu cầu bồi thường này được chấp nhận, người bị thiệt hại cần chuẩn bị đầy đủ hóa đơn, các giấy tờ xác nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, và các chứng cứ khác có liên quan để chứng minh thiệt hại đã xảy ra và mức độ thiệt hại.

Nguyên tắc xác định mức bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm

Xác định mức bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm phải tuân thủ một số nguyên tắc nhất định. Những nguyên tắc này được quy định tại Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

• Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
• Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.
• Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.
• Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.
• Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.

Việc nắm vững các nguyên tắc này giúp cả người bị thiệt hại và người gây thiệt hại hiểu rõ hơn về trách nhiệm và quyền lợi của mình, từ đó có thể đưa ra các yêu cầu hoặc đề xuất mức bồi thường hợp lý, tránh được những tranh chấp kéo dài không cần thiết.

Lưu ý về thời hiệu yêu cầu bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm

Trong quá trình yêu cầu bồi thường thiệt hại, yếu tố về thời hiệu là một trong những điều quan trọng cần được quan tâm. Việc không tuân thủ thời hiệu có thể dẫn đến việc mất quyền yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền lợi của mình.

Theo quy định tại Điều 588 BLDS 2015, thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Các trường hợp đặc biệt cần lưu ý về thời hiệu:

• Trường hợp người bị thiệt hại chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi: Thời hiệu có thể được tính từ thời điểm người đại diện hợp pháp của họ biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của người được đại diện bị xâm phạm.
• Trường hợp có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan: Thời gian xảy ra sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan sẽ không tính vào thời hiệu khởi kiện. Điều này có nghĩa là thời hiệu sẽ được kéo dài tương ứng với thời gian xảy ra sự kiện đó.
• Thời hiệu khởi kiện được bắt đầu lại: Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại trong các trường hợp sau:
• Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện.
• Bên có nghĩa vụ đã thực hiện một phần nghĩa vụ của mình.
• Các bên đã thỏa thuận về việc gia hạn thời hạn thực hiện nghĩa vụ hoặc bồi thường thiệt hại.

Như vậy, để đảm bảo quyền khởi kiện không bị mất hiệu lực do hết thời hiệu khởi kiện, người bị thiệt hại cần chủ động theo dõi thời gian, hoặc liên hệ luật sư hỗ trợ để xác định chính xác mốc thời gian tính thời hiệu theo quy định pháp luật.

Các câu hỏi thường gặp về bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm

Để làm rõ hơn các khía cạnh pháp lý và thực tiễn, dưới đây là phần giải đáp một số thắc mắc phổ biến liên quan đến việc yêu cầu bồi thường khi sức khỏe bị xâm phạm.

Nếu người gây thương tích là người chưa thành niên (dưới 18 tuổi) thì ai sẽ chịu trách nhiệm bồi thường?

Trách nhiệm bồi thường sẽ được xác định dựa trên độ tuổi và tài sản riêng của người chưa thành niên theo quy định tại Điều 586 Bộ luật Dân sự 2015. Cụ thể, nếu người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi gây thiệt hại thì phải tự bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu. Trường hợp người dưới 15 tuổi gây thiệt hại thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ.

Khi một nhân viên gây thiệt hại sức khỏe cho người khác trong lúc làm việc, công ty có phải liên đới bồi thường không?

Có. Theo Điều 597 Bộ luật Dân sự 2015, pháp nhân (công ty, tổ chức) phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao. Sau khi đã bồi thường, pháp nhân có quyền yêu cầu người có lỗi (nhân viên) hoàn trả lại một khoản tiền tương xứng theo quy định của pháp luật và nội quy của đơn vị.

“Chi phí hợp lý” cho việc cứu chữa được xác định như thế nào?

“Chi phí hợp lý” là các chi phí thực tế, cần thiết, và phù hợp với tính chất của thương tổn. Các chi phí này phải được chứng minh bằng các chứng từ hợp lệ như hóa đơn viện phí, hóa đơn mua thuốc theo toa bác sĩ, chi phí vật lý trị liệu, chi phí cho các thiết bị hỗ trợ y tế… Tòa án sẽ xem xét tính cần thiết và mức độ phù hợp của từng khoản chi để đưa ra quyết định cuối cùng.

Trong trường hợp tôi cũng có một phần lỗi dẫn đến thương tích, việc bồi thường sẽ được giải quyết ra sao?

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại quy định tại Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 nêu rõ, khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra. Tòa án sẽ xác định mức độ lỗi của mỗi bên (ví dụ: 70% – 30%) và bên gây thiệt hại chỉ phải bồi thường tương ứng với mức độ lỗi của họ.

Chúng tôi tự thỏa thuận bồi thường mà không ra Tòa có được không? Việc thỏa thuận này có giá trị pháp lý không?

Các bên hoàn toàn có quyền tự thỏa thuận về mức và phương thức bồi thường mà không cần Tòa án. Để đảm bảo giá trị pháp lý và tính ràng buộc, thỏa thuận này nên được lập thành văn bản, có chữ ký của các bên và lý tưởng nhất là có người làm chứng hoặc được công chứng, chứng thực. Văn bản này sẽ là căn cứ pháp lý vững chắc nếu có tranh chấp phát sinh sau này.

Dịch vụ luật sư tư vấn bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm

Luật Long Phan PMT cung cấp các giải pháp pháp lý chuyên sâu và hiệu quả trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm. Các dịch vụ chúng tôi cung cấp gồm:

• Tư vấn xác định căn cứ và mức độ bồi thường thiệt hại dựa trên quy định của pháp luật.
• Tư vấn hồ sơ, thủ tục về khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại.
• Tư vấn, hướng dẫn giải quyết các tranh chấp về bồi thường thiệt hại.
• Hướng dẫn cách thu thập chứng cứ, tài liệu.
• Đại diện cho Quý khách hàng tham gia tố tụng tại Tòa án nếu cần thiết.

Kết luận

Tóm lại, bài viết đã hệ thống hóa các phương thức yêu cầu bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm, từ thủ tục trong vụ án hình sự đến việc khởi kiện dân sự độc lập. Các nguyên tắc xác định thiệt hại vật chất, bù đắp tổn thất tinh thần, và đặc biệt là quy định về thời hiệu khởi kiện theo Bộ luật Dân sự 2015 đã được phân tích chi tiết. Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng cứ chứng minh thiệt hại thực tế là yếu tố then chốt để Tòa án chấp nhận yêu cầu.

Trên đây là bài viết của chúng tôi về hướng dẫn bồi thường khi khi sức khỏe bị xâm phạm. Nếu bạn đọc có thắc mắc về trách nhiệm bồi thường hay những vấn đề phát sinh trong việc đòi bồi thường vui lòng liên hệ với Luật Long Phan PMT qua số hotline 1900.63.63.87 để được TƯ VẤN LUẬT DÂN SỰ chi tiết và kịp thời. Xin cảm ơn!

Tags: bồi thường ngoài hợp đồng, bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm, khởi kiện đòi bồi thường, Trách nhiệm bồi thường thiệt hại