Thủ tục tố giác hành vi có dấu hiệu trốn đóng bảo hiểm xã hội

Hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật. Theo Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), trốn đóng BHXH có thể bị xử lý hình sự, gây ra hậu quả nghiêm trọng cho những người vi phạm. Theo dõi bài viết dưới đây của Long Phan PMT để được cung cấp đầy đủ thông tin về thủ tục tố giác hình sự này.

Các hình thức trốn đóng bảo hiểm xã hội

Trốn đóng BHXH thường diễn ra qua nhiều hình thức khác nhau, bao gồm gian dối trong việc kê khai mức đóng, không thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH theo đúng quy định, hoặc không kê khai đầy đủ số lao động tham gia BHXH. Cụ thể, người sử dụng lao động có thể cố tình không đóng hoặc đóng không đầy đủ cho nhân viên, gây thiệt hại cho họ trong việc hưởng các chế độ BHXH như ốm đau, thai sản, hưu trí và thất nghiệp.

Theo quy định tại Điều 17 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, doanh nghiệp có nghĩa vụ đóng BHXH cho người lao động. Hành vi không thực hiện nghĩa vụ này sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Điều 216 Bộ luật Hình sự quy định về tội trốn đóng bảo hiểm xã hội

Khách thể

Khách thể của tội phạm này là quan hệ xã hội liên quan đến nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp của người sử dụng lao động đối với người lao động. Hành vi trốn đóng có thể gây ảnh hưởng đến quyền lợi của hàng triệu người lao động, khi họ không được hưởng các chế độ bảo hiểm cần thiết trong trường hợp xảy ra sự cố hoặc bệnh tật.

Chủ thể

Chủ thể của tội trốn đóng bảo hiểm có thể là cá nhân hoặc pháp nhân thương mại. Theo quy định, những người có nghĩa vụ thực hiện việc đóng bảo hiểm cho người lao động như chủ doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật của công ty hoặc tổ chức đều có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu thực hiện hành vi này.

Mặt khách quan

Mặt khách quan của tội trốn đóng BHXH là hành vi người sử dụng lao động gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định. Hành vi được thực hiện với lỗi cố ý, có chủ đích.

Mặt chủ quan

Mặt chủ quan của tội phạm này thể hiện qua lỗi cố ý, bao gồm cả cố ý trực tiếp và cố ý gián tiếp. Nghĩa là chủ thể thực hiện hành vi trốn đóng đều nhận thức được rằng hành vi của mình là trái pháp luật nhưng vẫn thực hiện với mong muốn đạt được lợi ích cá nhân. Động cơ và mục đích trốn đóng không phải là yếu tố bắt buộc để cấu thành tội phạm, nhưng thường thì chủ thể phạm tội vì mục tiêu lợi nhuận

Hình phạt

Theo Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội trốn đóng bảo hiểm xã hội. Theo đó, người có hành vi đáp ứng đủ cấu thành của tội phạm này có thể phải chịu trách nhiệm hình sự với các khung hình phạt cụ thể sau:

Khung 1:

Người nào có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 06 tháng trở lên thuộc một trong những trường hợp sau đây, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

• Trốn đóng bảo hiểm từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng;
• Trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người đến dưới 50 người lao động.

Khung 2:

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng năm đến 03 năm:

• Phạm tội 02 lần trở lên;
• Trốn đóng bảo hiểm từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
• Trốn đóng bảo hiểm cho từ 50 người đến dưới 200 người;
• Không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động quy định.

Khung 3:

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

• Trốn đóng bảo hiểm 1.000.000.000 đồng trở lên;
• Trốn đóng bảo hiểm cho 200 người trở lên;
• Không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động theo quy định.

Khung 4: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Đây là hình phạt đối với người phạm tội là cá nhân. Trường hợp, Pháp nhân thương mại phạm tội thì bị phạt như sau:

Phạm tội thuộc trường hợp vi phạm cùng hành vi với cá nhân tại  khung 1 nêu trên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng;

Phạm tội thuộc trường hợp vi phạm cùng hành vi với cá nhân tại  khung 2 nêu trên, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;

Phạm tội thuộc trường hợp vi phạm cùng hành vi với cá nhân tại  khung 3 nêu trên thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng.

>>>Xem thêm: Xử lý doanh nghiệp trốn đóng BHXH cho người lao động

Thủ tục tố giác hành vi có dấu hiệu trốn đóng bảo hiểm xã hội

Người lao động có quyền tố giác hành vi trốn đóng BHXH.  Thủ tục tố giác doanh nghiệp vi phạm qu định về đóng BHXH được thực hiện như sau:

1. Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ tố giác:

• Đơn tố giác hình sự;
• Các tài liệu chứng minh hành vi vi phạm;
• Thông tin liên quan đến đối tượng vi phạm.

2. Bước 2: Người tố giác có thể nộp đơn tại cơ quan cảnh sát điều tra – công an cấp quận/ huyện nơi có hành vi phạm tội xảy ra theo quy định tại khoản 1 Điều 163 Bộ luât Tố tụng Hình sự 2015.
3. Bước 3: Xem xét và xử lý tố giác: Theo quy định tại Điều 147 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, thời hạn để giải quyết tin tố giác, tin báo về tội phạm là 20 ngày, kể từ ngày tiếp nhận. Hết thời hạn này, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ ra các quyết định:

• Quyết định khởi tố vụ án/ khởi tố bị can;
• Quyết định không khởi tố vụ án hình sự
• Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.

>>>Xem thêm: Cách viết đơn tố giác tội phạm mới nhất hiện nay 2024

Tư vấn thủ tục tố giác doanh nghiệp vi phạm quy định về bảo hiểm xã hội

Long Phan PMT tự hào là đơn vị cung cấp dịch vụ pháp lý liên quan đến BHXH và bảo vệ người lao động chuyên nghiệp. Đối với thủ tục bảo vệ người lao động khi bị xâm phạm về quyền lợi liên quan đến BHXH, Chúng tôi cung cấp các phạm vi công việc sau đây:

• Tư vấn quyền lợi của người lao động liên quan đến BHXH.
• Hướng dẫn khách hàng chuẩn bị tài liệu cần thiết để tố giác.
• Tư vấn về quyền lợi và nghĩa vụ của người tố giác.
• Soạn thảo đơn tố giác theo quy định pháp luật.
• Hướng dẫn nộp đơn tố giác đến cơ quan có thẩm quyền.

Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015 đã thể hiện rõ quy định bảo vệ người lao động không bị xâm phạm quyền lợi. Các quy định chặt chẽ của luật giúp người lao động tự bảo vệ bản thân và góp phần ổn định an ninh xã hội. Liên hệ với Chúng tôi qua hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ chi tiết về nội dung này.