Phạm tội lần đầu có được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Phạm tội lần đầu có được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là vấn đề cần được giải đáp. Sự xuất hiện của tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là cơ hội để xem xét lại quyết định trừng phạt và tạo điều kiện cho sự  tái hòa nhập vào xã hội của người phạm tội. Để biết rõ những quy định pháp luật về phạm tội lần đầu có được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây của Luật Long Phan PMT.

Áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Thế nào là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự?

Có thể hiểu tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là những tình tiết của vụ án hình sự có ý nghĩa trong việc quyết định hình phạt đối với người phạm tội. Các tình tiết này là một trong những căn cứ đánh giá tính chất nguy hiểm của hành vi, khả năng cải tạo giáo dục của bị cáo và có thể làm giảm đi trách nhiệm hình sự của người phạm tội, là căn cứ để Tòa án cân nhắc, xem xét việc áp dụng hình phạt theo hướng nhẹ hơn đối với người phạm tội.

Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được áp dụng nhằm mục đích nhân đạo, là chính sách khoan hồng của nhà nước đối với người phạm tội dựa trên việc cân nhắc điều kiện, hoàn cảnh, mức độ hậu quả của hành vi và nhận thức của họ trước quyết định hình phạt, đồng thời có thể là cơ hội cho người phạm tội khắc phục, sửa chữa thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra.

Trong Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 quy định cụ thể các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự tại Điều 51.

Như vậy, Tòa án sẽ căn cứ vào các tình tiết theo quy định để xem xét đó có phải là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không.

>>> Xem thêm: Phạm tội lần đầu có được hưởng án treo không?

Quy định pháp luật về giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Việc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội đã được quy định rõ trong pháp luật Tố tụng hình sự. Cụ thể:

Về nguyên tắc quyết định hình phạt, căn cứ khoản 1 Điều 50 Bộ luật Hình sự 2015, các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là một trong các yếu tố để Tòa án cân nhắc và quyết định hình phạt.

Về các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, căn cứ khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với cá nhân như sau:

• Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
• Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;
• Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
• Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
• Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;
• Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;
• Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;
• Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
• Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
• Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;
• Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;
• Phạm tội do lạc hậu;
• Người phạm tội là phụ nữ có thai;
• Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;
• Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
• Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
• Người phạm tội tự thú;
• Người phạm tội thành khẩn khai báo hoặc ăn năn hối cải;
• Người phạm tội tích cực giúp đỡ các cơ quan có trách nhiệm phát hiện hoặc điều tra tội phạm;
• Người phạm tội đã lập công chuộc tội;
• Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;
• Người phạm tội là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ, người có công với cách mạng.

Căn cứ khoản 1 Điều 84 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội như sau:

• Đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
• Tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;
• Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
• Tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;
• Có nhiều đóng góp trong việc thực hiện chính sách xã hội.

Bên cạnh đó, khoản 2, khoản 3 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 có quy định, khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.

Các tình tiết giảm nhẹ đã được Bộ luật Hình sự quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt.

Đồng thời, theo khoản 1 Điều 54 Bộ luật Hình sự 2015, khi người phạm tội có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) thì Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật.

Như vậy, việc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự sẽ được áp dụng thực hiện theo quy định như trên.

>>> Xem thêm: Những tình tiết giảm nhẹ trong vụ án hình sự

Quy định về các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Phạm tội lần đầu có phải là tình tiết giảm nhẹ không?

Căn cứ điểm i khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 quy định tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;

Theo công văn số 01/2017/GĐ-TANDTC ngày 07/4/2017 của Tòa án nhân dân tối cao giải đáp “một số vấn đề nghiệp vụ”, đã giải thích tình tiết giảm nhẹ TNHS “Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng” như sau:

Về phạm tội lần đầu:

• Phạm tội lần đầu là từ trước đến nay chưa phạm tội lần nào.
• Nếu trước đó đã phạm tội và bị kết án, nhưng đã được xóa án tích thì không được coi là phạm tội lần đầu;
• Chưa bị kết án, nhưng đã hết thời hiệu truy cứu TNHS nay phạm tội khác thì cũng không xem là phạm tội lần đầu;
• Chưa bị kết án, chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự nay bị truy cứu TNHS trong cùng lần phạm tội sau thì không được coi là phạm tội lần đầu.

Về phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:

• Phạm tội gây nguy hại không lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội phạm ấy là đến 3 năm tù;
• Phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nhưng người phạm tội có vị trí, vai trò thứ yếu, không đáng kể trong vụ án có đồng phạm.

Như vậy khi phạm tội lần đầu nhưng phải đối với tội ít nghiêm trọng thì mới được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015.

>>> Xem thêm: Các tình tiết giảm nhẹ tội cố ý gây thương tích được áp dụng khi nào?

Luật sư tư vấn tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khi phạm tội lần đầu.

Dịch vụ Luật sư tư vấn về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khi phạm tội lần đầu do Luật Long Phan PMT cung cấp sẽ thực hiện các nội dung như sau:

• Tư vấn các quy định liên quan đến các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự;
• Tư vấn các cách áp dụng giảm nhẹ trách nhiệm hình phạt khi phạm tội lần đầu;
• Tư vấn soạn thảo, chuẩn bị hồ sơ liên quan đến vụ án có yếu tố giảm nhẹ trách nhiệm hình sự;
• Hỗ trợ soạn thảo các đơn từ, tài liệu có liên quan;
• Luật sư đại diện theo ủy quyền tham gia, giải quyết vụ án, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của thân chủ.

Luật sư tư vấn giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là chính sách nhân đạo đối với người bị buộc tội. Việc phạm tội lần đầu có được xem xét là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phải phụ thuộc vào tội phạm có nghiêm trọng không. Nếu quý khách hàng cần hỗ trợ hay có thắc mắc nào cần giải đáp liên quan đến giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với phạm tội lần đầu, hãy liên hệ Luật Long Phan PMT qua hotline 1900.63.63.87  để được Luật sư hình sự hỗ trợ kịp thời.