Hệ quả của hợp đồng thế chấp đã công chứng vô hiệu như thế nào ?

Hợp đồng thế chấp đã công chứng vô hiệu sẽ như như thế nào? Hợp đồng thế chấp được biết là dạng hợp đồng khá phổ biến hiện nay. Thế chấp tài sản một hình thức bảo đảm được các bên thường xuyên lựa chọn trong quá trình giao kết hợp đồng đặc biệt là các hợp đồng liên quan đến vay tài sản giữa cá nhân với cá nhân hoặc giữa cá nhân với các tổ chức tín dụng điển hình là ngân hàng. Vậy HỆ QUẢ khi hợp đồng công chứng bị vô hiệu ra sao thì bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn vấn đề này.

Hợp đồng thế chấp tài sản

Hợp đồng thế chấp đã công chứng là gì?

Căn cứ theo Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015 thì trường hợp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng, chứng thực, đăng ký thì phải tuân theo quy định đó.

Theo khoản 1 và khoản 2, Điều 22, Nghị định 21/2021/NĐ-CP quy định như sau:

• Hợp đồng bảo đảm được công chứng, chứng thực theo quy định của Bộ luật Dân sự, luật khác liên quan hoặc theo yêu cầu thì có hiệu lực từ thời điểm được công chứng, chứng thực.
• Hợp đồng bảo đảm không thuộc khoản 1 Điều này có hiệu lực từ thời điểm do các bên thỏa thuận. Trường hợp không có thỏa thuận thì có hiệu lực từ thời điểm hợp đồng được giao kết.

Việc xác định hợp đồng thế chấp có bắt buộc phải công chứng, chứng thực hay không phụ thuộc vào đối tượng thế chấp và được quy định trong các văn bản pháp luật chuyên ngành.

Ví dụ: Căn cứ theo điểm 3, Điều 167 Luật đất đai 2013, hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất bắt buộc phải công chứng chứng thực tuy nhiên không bắt buộc nếu một bên là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản.

>> Xem thêm: Hợp Đồng Thế Chấp Nhà Đất Không Công Chứng Yêu Cầu Hủy Được Hay Không?

Quy định pháp luật về hợp đồng thế chấp

Thời điểm hợp đồng thế chấp có hiệu lực

Điều 319 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hiệu lực của thế chấp tài sản

• Hợp đồng thế chấp tài sản có hiệu lực từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
• Thế chấp tài sản phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ thời điểm đăng ký.

Thời điểm phát sinh hiệu lực của hợp đồng thế chấp là từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác. Trong một số văn bản luật chuyên ngành có quy định về thời điểm có hiệu lực của hợp đồng thế chấp không phải là thời điểm giao kết mà là thời điểm khác thì phải tuân thủ theo quy định của luật.

Thời điểm hợp đồng thế chấp phát sinh hiệu lực đối kháng với bên thứ ba là thời điểm hợp đồng thế chấp được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền như đăng ký giao dịch bảo đảm.

Bên nhận thế chấp phải lưu ý rằng sau khi các bên thỏa thuận về hợp đồng thế chấp có hiệu lực đối kháng với người thứ ba thì các bên phải tiến hành đăng ký thế chấp tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, mặc dù luật có thể không bắt buộc giao dịch này phải đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Điều kiện của hợp đồng thế chấp có hiệu lực

Hợp đồng thế chấp tài sản có hiệu lực pháp luật khi nó đảm bảo các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự. Cụ thể giao dịch dân sự có hiệu lực khi đáp ứng các điều kiện tại Điều 117, Bộ luật Dân sự 2015.

• Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập.
• Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện.
• Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
• Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.

LƯU Ý: Riêng Hợp đồng thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất (QSDĐ) phải được công chứng, chứng thực

Hệ quả hợp đồng thế chấp đã công chứng bị vô hiệu

Hợp đồng vô hiệu

Trong trường hợp nhận thấy hợp đồng thế chấp bị vô hiệu, một trong các bên thế chấp có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố hợp đồng thế chấp vô hiệu.

Khi hợp đồng thế chấp bị vô hiệu thì hậu quả pháp lý của nó căn cứ theo Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015 thì:

• Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.
• Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
• Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.
• Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó.
• Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.
• Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định.

Như vậy, nếu hợp đồng thế chấp bị vô hiệu thì bên nhận thế chấp phải trả lại tài sản cùng các hồ sơ pháp lý khác cho bên thế chấp. Bên nhận thế chấp có quyền nhận lại những gì đã trao cho bên thế chấp hoặc bên thứ 3 trong hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm.

>> Xem thêm: Hướng Xử Lý Tài Sản Đã Thế Chấp Khi Không Có Đủ Khả Năng Trả Nợ

Vai trò Luật sư hỗ trợ tư vấn hợp đồng thế chấp

Luật sư hỗ trợ

• Tư vấn các quy định của pháp luật liên quan cách hợp đồng thế chấp
• Soạn thảo toàn bộ hợp đồng và các văn bản liên quan theo quy định;
• Đại diện khách hàng thực hiện các giao dịch liên quan với các cơ quan chức năng;
• Khi xảy ra tranh chấp sẽ tham gia tố tụng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng

Trên đây là bài viết về hệ quả của hợp đồng thế chấp đã công chứng vô hiệu, hy vọng có thể giải quyết được các vấn để mà quý khách đang gặp phải. Nếu quý khách có bất kỳ vướng mắc pháp lý nào, có thể liên hệ qua số tổng đài 1900.636387 để được LUẬT SƯ HỢP ĐỒNG giải đáp một cách nhanh chóng, hiệu quả và chính xác.