Những vấn đề pháp lý cần lưu ý khi kinh doanh online

Kinh doanh online tại Việt Nam phát triển nhanh chóng với nhiều hình thức đa dạng như website thương mại điện tử, bán hàng qua mạng xã hội, và các nền tảng khác. Tuy nhiên, các doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh trực tuyến cần tuân thủ các quy định pháp lý chặt chẽ về đăng ký kinh doanh, bảo vệ người tiêu dùng, thuế và sở hữu trí tuệ. Những quy định này tạo nên khung pháp lý cho hoạt động kinh doanh trực tuyến tại Việt Nam.

Quy định pháp lý về kinh doanh online tại Việt Nam

Hoạt động kinh doanh online tại Việt Nam chịu sự điều chỉnh của nhiều văn bản pháp luật. Luật Thương mại điện tử 2005 và Nghị định 52/2013/NĐ-CP quy định về thương mại điện tử là khung pháp lý chính. Nghị định 85/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 52/2013/NĐ-CP bổ sung thêm các quy định mới.

Cơ sở pháp lý:

• Luật Thương mại điện tử 2005
• Nghị định 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử
• Nghị định 85/2021/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 52/2013/NĐ-CP
• Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010
• Luật An ninh mạng 2018
• Luật Doanh nghiệp 2020
• Luật Thuế GTGT và các văn bản hướng dẫn

Các vấn đề cần lưu ý khi thực hiện kinh doanh online

Quy định về đăng ký và cấp phép kinh doanh online

Theo quy định của khoản 1, Điều 3, Nghị định 39/2007/NĐ-CP thì nếu hoạt động kinh doanh online chỉ nhỏ lẻ, thuộc các trường hợp theo quy định không kết hợp với các hình thức kinh doanh khác phải đăng ký kinh doanh thì hoạt động kinh doanh online sẽ không cần phải đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, người kinh doanh cần phải tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, không được mua bán hàng giả, hàng kém chất lương, không rõ nguồn gốc xuất xứ xâm hại quyền lợi của người tiêu dùng.

Căn cứ khoản 1 Điều 55 Nghị định 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử: Thương nhân, tổ chức tiến hành đăng ký trực tuyến với Bộ Công Thương về việc thiết lập website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử sau khi website đã được hoàn thiện với đầy đủ cấu trúc, tính năng và thông tin theo đề án cung cấp dịch vụ, đã hoạt động tại địa chỉ tên miền được đăng ký và trước khi chính thức cung cấp dịch vụ đến người dùng.

Theo đó, mặc dù trong một số trường hợp không phải đăng ký kinh doanh, tuy nhiên theo quy định tại khoản 1 điều 55 Nghị định 52/2013/NĐ-CP quy định tất cả các thương nhân, tổ chức phải tiến hành thông báo với Bộ Công Thương về các website thương mại điện tử bán hàng do chính thương nhân, tổ chức thiết lập để phục vụ hoạt động xúc tiến thương mại, bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ của mình. Đối với cá nhân kinh doanh online qua mạng xã hội không phải đăng ký kinh doanh với Bộ Công thương.

Lưu ý về các hàng hóa không được bán hàng online

Trước khi kinh doanh người kinh doanh cần tìm hiểu kỹ loại hàng hóa của mình có được bán online hay không, điều kiện bán online như thế nào… dưới đây là một số loại hàng hóa không được phép kinh doanh hoặc hạn chế kinh doanh

• Súng săn và đạn súng săn, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ;
• Thuốc lá điếu, xì gà và các dạng thuốc lá thành phẩm khác;
• Rượu các loại;
• Thực vật, động vật hoang dã quý hiếm, bao gồm cả vật sống và các bộ phận của chúng đã được chế biến;
• Các hàng hóa hạn chế kinh doanh khác theo quy định của pháp luật.

>>>Xem thêm: Người tiêu dùng mua phải hàng giả, trách nhiệm bồi thường thuộc về ai

Nghĩa vụ bảo vệ người tiêu dùng trong kinh doanh online

Thương nhân kinh doanh online phải tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Doanh nghiệp cần cung cấp đầy đủ thông tin về hàng hóa, dịch vụ. Chính sách đổi trả, bảo hành phải rõ ràng và công khai.

Theo đó quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng được quy định tại Điều 4, 5 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023. Dưới đây là một số quyền cơ bản của người tiêu dùng

• Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, bảo vệ thông tin, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp.
• Được cung cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch
• Lựa chọn sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình
• Góp ý với tổ chức, cá nhân kinh doanh về giá, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.
• Yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh bồi thường thiệt hại khi sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật, không bảo đảm an toàn…
• Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 và quy định khác của pháp luật có liên quan…

Các nghĩa vụ thuế khi kinh doanh online

Cá nhân/tổ chức kinh doanh online phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế. Các loại thuế chính bao gồm thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân tùy từng trường hợp. Việc kê khai và nộp thuế phải đúng thời hạn quy định.

Căn cứ theo Điều 4 Thông tư 40/2021/TT-BTC quy định thì bất kỳ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh bán hàng online nếu có doanh thu từ 100 triệu đồng trở lên thì phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN theo quy định.

Nghĩa vụ về thuế:

• Đăng ký, kê khai và nộp thuế GTGT
• Nộp thuế thu nhập doanh nghiệp/cá nhân
• Xuất hóa đơn điện tử
• Lưu trữ chứng từ kế toán

Quy định về hóa đơn chứng từ:

• Sử dụng hóa đơn điện tử
• Lập và gửi báo cáo thuế định kỳ
• Sổ sách kế toán đầy đủ, minh bạch

Quản lý dữ liệu và bảo mật trong kinh doanh online

Luật An ninh mạng 2018 đặt ra các yêu cầu nghiêm ngặt về bảo vệ dữ liệu khách hàng trong kinh doanh online. Doanh nghiệp/cá nhân/hộ kinh doanh phải xây dựng hệ thống bảo mật thông tin đáp ứng tiêu chuẩn của Bộ Thông tin và Truyền thông. Việc thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân cần có sự đồng ý của khách hàng.

Cơ sở pháp lý:

• Luật An ninh mạng 2018
• Nghị định 85/2016/NĐ-CP về bảo mật thông tin
• Luật Giao dịch điện tử 2023
• Nghị định 72/2013/NĐ-CP về quản lý Internet

>>> Xem thêm: Kinh doanh game online trò chơi điện tử cần thủ tục gì?

Quyền sở hữu trí tuệ trong thương mại điện tử

Luật Sở hữu trí tuệ bảo vệ các tài sản trí tuệ trong kinh doanh online như tên miền, thương hiệu và nội dung số. Doanh nghiệp/ cá nhân cần đăng ký bảo hộ nhãn hiệu trước khi triển khai kinh doanh trực tuyến. Vi phạm quyền sở hữu trí tuệ có thể dẫn đến các chế tài nghiêm trọng.

Các vấn đề cần lưu ý:

• Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu
• Bảo vệ quyền tác giả nội dung số
• Quản lý tên miền và thương hiệu
• Xử lý tranh chấp sở hữu trí tuệ
• Chống hàng giả trực tuyến

Xử phạt vi phạm trong kinh doanh online

Nghị định 98/2020/NĐ-CP quy định các mức xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại điện tử. Các vi phạm phổ biến bao gồm không đăng ký website, không công khai thông tin, thu thập dữ liệu trái phép. Mức phạt có thể lên đến 100 triệu đồng tùy theo tính chất và mức độ vi phạm. Dưới đây là một số quy định về xử phạt trong kinh doanh bán hàng online thường gặp

Tại Khoản 3, Khoản 4 Điều 62 Nghị định 98/2020/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Khoản 33 Điều 3 Nghị định 17/2022/NĐ-CP quy định khi bán hàng online nhưng không đăng ký (thiết lập website thương mại điện tử hoặc ứng dụng thương mại điện tử trên nền tảng di động) sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đến 30.000.000 đồng.

Căn cứ điểm c khoản 1 và khoản 2 đến khoản 11 Điều 17 Nghị định 98/2020/NĐ-CP đối với hành vi kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ có mức xử phạt tiền cao nhất từ 40.000 000 đồng đến 50.000.000 đồng. Lưu ý: Căn cứ khoản 4 Điều 4 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, mức phạt nêu trên là áp dụng với trường hợp cá nhân vi phạm; nếu tổ chức vi phạm thì mức phạt tiền gấp 02 lần cá nhân vi phạm.

>>> Xem thêm: Bán hàng online không rõ nguồn gốc xuất xứ bị phạt bao nhiêu tiền?

Luật sư tư vấn quy định pháp luật về kinh doanh online

Luật sư Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ tư vấn:

• Hỗ trợ đăng ký kinh doanh online
• Soạn thảo hợp đồng, điều khoản giao dịch
• Tư vấn tuân thủ pháp luật thương mại điện tử
• Tư vấn về các mức xử phạt trong lĩnh vực kinh doanh online
• Giải quyết tranh chấp thương mại
• Đại diện doanh nghiệp/cá nhân làm việc với cơ quan nhà nước
• Tư vấn sở hữu trí tuệ và thương hiệu

Kinh doanh online là xu hướng tất yếu nhưng đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Công ty Luật Long Phan PMT, với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, sẽ đồng hành cùng Quý khách hàng từ khâu thành lập đến vận hành doanh nghiệp online. Hãy liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí về các vấn đề pháp lý trong kinh doanh online.