Yêu cầu giám định lại thương tích trong vụ án hình sự 2025

Yêu cầu giám định lại thương tích trong vụ án hình sự là một quyền quan trọng của người tham gia tố tụng hình sự. Trong nhiều vụ án, đặc biệt là các vụ cố ý gây thương tích, tỷ lệ tổn thương cơ thể là yếu tố then chốt để xác định khung hình phạt. Tuy nhiên, không ít trường hợp kết luận giám định ban đầu có dấu hiệu sai lệch, không phản ánh đúng thực tế thương tích mà bị hại phải gánh chịu. Khi đó, việc yêu cầu giám định lại là một công cụ pháp lý cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên. Bài viết dưới đây Luật Long Phan PMT sẽ cung cấp quy định pháp lý chi tiết về vấn đề này. 

Điều kiện, căn cứ yêu cầu giám định lại thương tích trong vụ án hình sự

Căn cứ giám định lại thương tích trong vụ án hình sự:

• Khi có nghi ngờ kết luận giám định lần đầu không chính xác. 
• Hoặc khi Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quyết định việc giám định lại sau khi đã có kết luận của Hội đồng giám định.

Việc giám định lại được thực hiện khi:

• Có yêu cầu giám định lại của người tham gia tố tụng.
• Cơ quan có thẩm quyền tự mình ra quyết định trưng cầu giám định lại. 

Cơ sở pháp lý: Điều 211, 212 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 và Điều 29, 30 Luật Giám định tư pháp 2012. 

>> Xem thêm: Các trường hợp bắt buộc trưng cầu giám định trong tố tụng hình sự

Đơn yêu cầu và thành phần hồ sơ, chứng cứ chứng minh để giám định lại thương tích

Người tham gia tố tụng muốn được giám định lại vết thương thì phải chuẩn bị hồ sơ:

• Đơn yêu cầu giám định lại thương tích. Nội dung đơn yêu cầu tham khảo quy định tại Điều 26 Luật Giám định tư pháp 2012. 
• Các tài liệu chứng cứ chứng minh yêu cầu giám định lại: hồ sơ bệnh án, kết luận giám định lần đầu,…
• Căn cước công dân/ Hộ chiếu … của người yêu cầu giám định lại. 
• Tài liệu chứng minh tư cách tham gia tố tụng của người yêu cầu. 
• Đối tượng cần giám định lại và các tài liệu khác liên quan. 

Người yêu cầu cần trình bày rõ căn cứ xác định kết luận giám định lần đầu không chính xác trong đơn yêu cầu. 

>> Xem thêm: Thủ tục đề nghị giám định lại trong vụ án hình sự

Nơi tiếp nhận và giải quyết yêu cầu giám định lại thương tích trong vụ án hình sự

Người yêu cầu nộp đơn đến cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng đang tiếp nhận giải quyết vụ án. Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng bao gồm:

• Cơ quan điều tra: giai đoạn khởi tố, điều tra vụ án. 
• Viện kiểm sát: giai đoạn truy tố.
• Tòa án: giai đoạn xét xử.

Tại thời điểm yêu cầu giám định lại, vụ án đang được cơ quan nào nêu trên giải quyết thì nộp đơn đến cơ quan đó. 

Người có thẩm quyền ra quyết định trưng cầu giám định lại trong trường hợp thông thường tương ứng như sau:

• Thủ trưởng cơ quan điều tra. 
• Viện trưởng Viện kiểm sát.
• Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án, chủ tọa phiên tòa. 

Cơ quan có thẩm quyền có thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu phải ra quyết định giải quyết. 

• Trường hợp yêu cầu giám định lại có căn cứ thì cơ quan ra quyết định trưng cầu giám định lại. 
• Trường hợp quyết định không trưng cầu giám định lại thì cơ quan phải thông báo cho người yêu cầu biết và nêu lý do. 

Trong trường hợp đặc biệt, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao hoặc Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có thẩm quyền ra quyết định trưng cầu giám định lại. 

Cơ sở pháp lý: Điều 34, 36, 41, 45, 207, 211 và 212 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. 

Thủ tục giám định lại thương tích trong vụ án hình sự (đã cập nhật)

Thủ tục giám định lại thương tích được tiến hành sau khi có quyết định trưng cầu giám định lại. 

Bước 1: Cơ quan trưng cầu giám định gửi hồ sơ đến cá nhân, tổ chức thực hiện giám định.

Hồ sơ bao gồm:

• Quyết định trưng cầu giám định lại.
• Đối tượng cần giám định. 
• Tài liệu, đồ vật liên quan.

Cơ sở pháp lý: Điều 25 Luật Giám định tư pháp 2012. 

Bước 2: Tiến hành giám định lại

Khi tiếp nhận hồ sơ này, cá nhân hoặc tổ chức thực hiện giám định có quyền từ chối việc giám định lại. Việc từ chối này được lập thành văn bản và nêu rõ lý do từ chối giám định. Văn bản này phải gửi đến cá nhân, cơ quan trưng cầu giám định lại. 

Việc giám định được thực hiện tại cơ quan giám định hoặc tại nơi tiến hành điều tra vụ án. Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, người yêu cầu giám định có thể tham dự giám định nhưng phải báo trước cho người giám định biết.

Người tiến hành giám định phải ghi nhận kịp thời, đầy đủ, trung thực bằng văn bản toàn bộ quá trình thực hiện vụ việc giám định. Nội dung văn bản ghi nhận quá trình này phải nêu rõ các nội dung tại Điều 31 Luật Giám định tư pháp 2012 sửa đổi, bổ sung 2020. 

Cơ sở pháp lý: Điều 209 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. 

Bước 3: Ban hành và trả kết luận giám định lại

Kết quả của việc giám định lại được ghi nhận trong Kết luận giám định. Cơ quan thực hiện giám định lại phải gửi kết luận giám định cho cơ quan trưng cầu trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ban hành. 

Cơ quan trưng cầu giám định trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được kết luận giám định phải gửi đến Viện kiểm sát thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra. 

Bước 4: Thông báo kết luận giám định lại

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải thông báo nội dung kết luận giám định cho đối tượng sau đây trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được kết luận:

• Bị can, bị cáo, bị hại.
• Người tham gia tố tụng khác có liên quan.

Cơ sở pháp lý: Điều 209, 213, 214 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. 

Kết quả giám định lại thương tích trong vụ án hình sự

Kết luận giám định lại có giá trị pháp lý như kết luận giám định lần đầu. Các kết luận này được đưa vào làm chứng cứ giải quyết vụ án. Trường hợp kết luận giám định lần đầu và kết luận giám định lại có mâu thuẫn trong cùng một nội dung thì thực hiện giám định lại lần hai. 

Cơ sở pháp lý: Điều 211 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. 

Một số lưu ý khi giám định lại thương tích trong vụ án hình sự

Khi yêu cầu giám định lại người yêu cầu cũng như người trưng cầu giám định lại cũng cần lưu ý các vấn đề:

• Người thực hiện giám định lại lần đầu không được là người/ tổ chức đã thực hiện giám định lần đầu. Điều này nhằm đảm bảo sự khách quan, 
• Việc thực hiện giám định lại lần thứ hai phải do Hội đồng giám định thực hiện. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ quản lý về lĩnh vực cần giám định quyết định thành lập Hội đồng để thực hiện giám định lại lần thứ hai. Việc thành lập và hoạt động của Hội đồng giám định này thực hiện theo Luật Giám định tư pháp 2012. 

Câu hỏi thường gặp về giám định, giám định lại trong tố tụng hình sự

Để tiện theo dõi, dưới đây chúng tôi đã tổng hợp và giải đáp một số thắc mắc thường gặp về giám định, giám định lại thương tích trong tố tụng hình sự

Có thể giám định trong khi chưa khởi tố vụ án không?

Trong một số trường hợp, để làm rõ dấu hiệu tội phạm, cơ quan điều tra có thể trưng cầu giám định trước khi ra quyết định khởi tố vụ án. Việc giám định trong giai đoạn xác minh nguồn tin tội phạm được pháp luật cho phép nhằm thu thập chứng cứ ban đầu. Kết luận giám định trong trường hợp này còn là căn cứ để quyết định có hay không việc khởi tố vụ án. Việc giám định vẫn phải được tiến hành bởi cơ quan có thẩm quyền và theo đúng trình tự pháp luật.

Có thể yêu cầu giám định, giám định lại thương tích bằng hồ sơ bệnh án không?

Căn cứ Điều 2 Thông tư 22/2019/TT-BYT thì việc giám định để xác định tỷ lệ tổn thương cơ thể do bị thương tích cũng có thể thực hiện dựa trên hồ sơ bệnh án. Tuy nhiên, trong vụ án hình sự về thương tích nên ưu tiên thực hiện giám định trên người cần giám định. Chỉ trong trường hợp vết thương qua lâu không còn thì hãy thực hiện thông qua hồ sơ bệnh án. 

Có thể sử dụng kết luận giám định dân sự trong vụ án hình sự không?

Trong một số trường hợp, kết luận giám định được thực hiện trong vụ việc dân sự có thể được sử dụng như một nguồn tài liệu, chứng cứ tham khảo trong vụ án hình sự. Tuy nhiên, cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án vẫn có thể yêu cầu giám định lại theo thủ tục tố tụng hình sự để bảo đảm kết luận phục vụ đúng mục đích truy cứu trách nhiệm hình sự. Việc sử dụng kết luận giám định ngoài tố tụng hình sự phải đáp ứng điều kiện về tính hợp pháp, khách quan và có thể kiểm chứng được.

Bị hại có quyền gì đối với kết luận giám định lại thương tích?

Khi được thông báo về kết luận giám định lại, bị hại có quyền trình bày ý kiến của mình đối với nội dung kết luận với cơ quan tiến hành tố tụng. Nội dung ý kiến có thể đồng ý hoặc không đồng ý một hoặc một số nội dung kết luận. Khi có căn cứ bị hại có quyền yêu cầu giám định lại, giám định bổ sung. Nếu ý kiến được trình bày trực tiếp thì cơ quan tiếp nhận lập biên bản ghi nhận. 

Cơ sở pháp lý: khoản 3 Điều 214 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. 

Dịch vụ luật sư tham gia bảo vệ bị hại trong vụ án hình sự

Luật sư hình sự tại Luật Long Phan PMT cung cấp dịch vụ luật sư bảo vệ bị hại chuyên nghiệp, tận tâm và hiệu quả. Phạm vi công việc của dịch vụ bao gồm và không giới hạn:

• Tư vấn pháp lý liên quan trong vụ án. 
• Tư vấn, giải thích quyền và nghĩa vụ của bị hại trong vụ án. 
• Tư vấn, hướng dẫn bị hại yêu cầu giám định, giám định lại, giám định bổ sung. 
• Tư vấn yêu cầu bồi thường thiệt hại cho bị hại trong vụ án. 
• Hướng dẫn bị hại thu thập, cung cấp hồ sơ tài liệu chứng minh thiệt hại và hành vi phạm tội. 
• Soạn thảo văn bản, đơn từ, kiến nghị, … trong quá trình tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị hại. 
• Tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị hại tại phiên tòa. 

Kết luận

Kết luận giám định thương tích có ý nghĩa quan trọng trong tố tụng hình sự. Do đó, nếu có căn cứ cho thấy rằng kết quả giám định có sai sót, chủ thể có quyền phải yêu cầu giám định lại thương tích theo quy định của pháp luật. Nếu cần tư vấn luật, Quý khách vui lòng liên hệ với Luật Long Phan PMT qua hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ kịp thời.

Tags: Giám định lại thương tích, giám định tư pháp, Kết luận giám định, quyền yêu cầu giám định lại, Thủ tục giám định lại, Tố tụng hình sự, vụ án hình sự