Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người chưa thành niên

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người chưa thành niên được quy định như thế nào? Khi con cái gây ra thiệt hại, cha mẹ thường phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp cha mẹ đều chịu trách nhiệm. Vậy pháp luật Việt Nam quy định như thế nào về vấn đề này, mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây.

Bồi thường thiệt hại của người chưa thành niên

Căn cứ xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người chưa thành niên gây ra

Các căn cứ để xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người chưa thành niên gây ra được quy định tại Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015 hướng dẫn bởi Điều 2 của Nghị quyết 02/2022/NQ-HDTP

• Có thiệt hại xảy ra: việc xác định thiệt hại được coi là tiền đề quan trọng phải có trước tiên. Phạm vi của trách nhiệm bồi thường hoàn toàn phụ thuộc vào sự thiệt hại thực tế đã xảy ra.
• Có hành vi trái pháp luật: là hành vi gây ra thiệt hại cho các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ. Hành vi trái pháp luật đó có thể do pháp luật cấm thực hiện, hoặc yêu cầu thực hiện nhưng chủ thể đã không thực hiện hoặc có thực hiện nhưng thực hiện không đúng, thực hiện không đầy đủ nên đã gây thiệt hại.
• Có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại xảy ra: Chỉ khi nào xác định được rõ ràng rằng hành vi trái pháp luật của người gây thiệt hại có ý nghĩa quyết định trong việc làm phát sinh thiệt hại thực tế, thì người đó mới phải chịu trách nhiệm bồi thường.
• Yếu tố lỗi (lỗi của cha, mẹ, người giám hộ, quản lý): Đối với trường hợp này thì yếu tố lỗi là không bắt buộc, đặc biệt là đối với chính người gây thiệt hại, lỗi ở đây chỉ có thể là lỗi suy đoán thuộc về cha, mẹ, người giám hộ, người quản lý hợp pháp của người chưa thành niên do họ thiếu trách nhiệm trong việc chăm sóc, giáo dục quản lý con cái chưa thành niên, quản lý người chưa thành niên.

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người chưa thành niên gây ra

Trách nhiệm của cha mẹ trong trường hợp người chưa thành niên dưới 15 tuổi

Theo quy định tại khoản 2 Điều 586 Bộ luật Dân sự 2015 chủ thể chưa đủ 15 tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu.

Trách nhiệm của cha mẹ với người chưa thành niên

Đối với người chưa đủ 15 tuổi gây thiệt hại trong trường học thì cần căn cứ vào yếu tố lỗi để xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại thuộc về nhà trường hay cha, mẹ, người giám hộ của người chưa đủ 15 tuổi; về nguyên tắc nếu nhà trường có lỗi thì nhà trường có trách nhiệm bồi thường, nếu nhà trường không có lỗi thì cha, mẹ, người giám hộ của người chưa đủ 15 tuổi bồi thường.

>>>Xem thêm: Học sinh gây tai nạn trong thời gian ở trường, ai bồi thường?

Trách nhiệm của cha mẹ trong trường hợp trẻ chưa thành niên từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi

Theo quy định tại khoản 2 Điều 586 Bộ luật Dân sự 2015, nguyên tắc bồi thường đối với chủ thể từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi gây thiệt hại phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.

Với quy định trên, có thể luận giải pháp luật Việt Nam lấy mốc độ tuổi để đoán định năng lực chịu trách nhiệm. Trong trường hợp này, trẻ chưa thành niên được xem là có năng lực chịu trách nhiệm đầy đủ và là chủ thể chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi của mình gây ra.

>>> Xem thêm: Trách nhiệm dân sự của cha me khi con cái gây ra thiệt hại

Trách nhiệm của người giám hộ

Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng tài sản của người được giám hộ để bồi thường; nếu người được giám hộ không có tài sản hoặc không đủ tài sản để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu người giám hộ chứng minh được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy tài sản của mình để bồi thường.

Khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại do người chưa thành niên gây ra thực hiện ra sao?

Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại

Theo Điều 588 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại

Thủ tục khởi kiện

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện

Căn cứ khoản 4, 5 Điều 589 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì hồ sơ khởi hiện bao gồm:

• Đơn khởi kiện (mẫu số 23 – DS Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành ngày 13/01/2017
• Giấy tờ tùy thân: Căn cước công dân/hộ chiếu của người khởi kiện là cá nhân; đăng ký kinh doanh/đăng ký thuế/ điều lệ của người khởi kiện là tổ chức (bản sao chứng thực);
• Tài liệu chứng cứ chứng minh sự kiện vi phạm;
• Tài liệu chứng cứ chứng minh thiệt hại thực tế;
• Các tài liệu khác có liên quan.

Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án

Nộp đơn khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết bằng một trong các phương thức sau

• Nộp trực tiếp tại Tòa án;
• Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
• Gửi trực tuyến thông qua Cổng dịch vụ công Quốc gia (nếu có).

Bước 3: Toà án tiếp nhận và xử lý đơn khởi kiện

Thứ nhất, tiếp nhận đơn

• Nếu nộp trực tiếp, Tòa án cấp ngay giấy xác nhận đơn cho người khởi kiện
• Nếu nộp theo đường dịch vụ bưu chính, Tòa án gửi thông báo nhận đơn cho  người khởi kiện trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn
• Nếu nộp bằng phương thức gửi trực tuyến, Tòa án phải thông báo ngay việc nhận đơn cho người khởi kiện qua Cổng dịch vụ công Quốc gia (nếu có)

Thứ hai, xử lý đơn

Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện và ra một trong các quyết định sau:

• Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
• Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn
• Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
• Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Bước 4: Thụ lý vụ án

Sau khi nhận được đơn khởi kiện, Tòa án phải xem xét những tài liệu, chứng cứ cần thiết, nếu xét thấy thuộc thẩm quyền của mình thì Tòa án sẽ thông báo cho đương sự biết để đương sự nộp tiền tạm ứng án phí.

Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo, đương sự phải nộp tiền tạm ứng án phí. Sau khi nộp tiền tạm ứng án phí, đương sự nộp lại biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án. Tòa án thụ lý việc dân sự hoặc vụ án dân sự kể từ khi nhận được biên lai này.

Bước 5: Chuẩn bị xét xử

• 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án. Đối với vụ án phức tạp hoặc có trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử một lần nhưng không quá 02 tháng.
• Trường hợp có quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết vụ án thì thời hạn chuẩn bị xét xử được tính lại kể từ ngày quyết định tiếp tục giải quyết vụ án của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

Bước 6: Đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm:

Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn mở phiên tòa có thể kéo dài nhưng không quá 30 ngày.

Trường hợp Bản án của Tòa án cấp sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị thì Tòa án cấp trên trực tiếp xem xét và giải quyết theo thủ tục phúc thẩm. Ngoài ra, vụ án còn có thể được xem xét lại theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm

>>>Xem thêm: Hướng dẫn khởi kiện yêu cầu bồi thường do sức khỏe bị xâm hại bởi người dưới 14 tuổi

Tư vấn giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại người chưa thành niên

• Tư vấn các phương thức giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại do người chưa thành niên gây ra
• Tư vấn, đánh vấn đề tranh chấp để đưa ra phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp với từng vụ việc của khách hàng
• Tư vấn, xác định các khoản yêu cầu bồi thường thiệt hại hợp lý
• Hướng dẫn thủ tục khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt
• Tư vấn chuẩn bị hồ sơ, tài liệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại do người chưa thành niên gây ra
• Soạn thảo đơn từ và các văn bản liên quan trong suốt quá trình khởi kiện
• Tham gia tranh tụng bảo vệ quyền và lợi ích khách hàng
• Tư vấn các vấn đề khác có liên quan.

Để yêu cầu bồi thường thiệt hại do người chưa thành niên gây ra cần phải đáp ứng các căn cứ, thực hiện theo trình tự, thủ tục mà pháp luật quy định. Trên đây là bài viết về trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người chưa thành niên. Trường hợp Quý bạn đọc có thắc mắc cũng như có nhu cầu TƯ VẤN LUẬT DÂN SỰ hoặc các vấn về pháp lý khác hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo HOTLINE 1900.63.63.87 để được phía công ty chúng tôi tư vấn chi tiết. Xin cảm ơn.

Các bài viết liên quan có thể bạn quan tâm:

• Người chưa thành niên gây thiệt hại có được giảm mức bồi thường
• Con nuôi dưới 18 tuổi gây tai nạn giao thông, cha mẹ có bồi thường