Ai chịu chi phí định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án?

Ai chịu chi phí định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án được quy định cụ thể tại Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Tùy từng trường hợp mà người yêu cầu, bên thua kiện hoặc Tòa án là những người có thể phải chịu chi phí này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các thông tin pháp lý về vấn đề ai phải chịu chi phí định giá tài sản cũng như các vấn đề khác liên quan đến định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án.

Các trường hợp Tòa án quyết định định giá tài sản tranh chấp

Căn cứ khoản 3 Điều 104 Luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án ra quyết định định giá tài sản khi thuộc một trong các trường hợp sau:

• Theo yêu cầu của một hoặc các bên đương sự;
• Các đương sự không thỏa thuận lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản hoặc đưa ra giá tài sản khác nhau hoặc không thỏa thuận được giá tài sản;
• Các bên thỏa thuận với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá tài sản theo mức giá thấp so với giá thị trường nơi có tài sản định giá tại thời điểm định giá nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước hoặc người thứ ba hoặc có căn cứ cho thấy tổ chức thẩm định giá tài sản đã vi phạm pháp luật khi thẩm định giá.

Như vậy, về nguyên tắc thì các bên có thể thỏa thuận lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản để thực hiện việc thẩm định giá tài sản trước. Trường hợp không thỏa thuận được hoặc không đồng ý và giá đã được thẩm định hoặc thỏa thuận thẩm định giá thấp hơn do với giá thị trường thì Tòa án sẽ quyết định định giá tài sản trong những trường hợp nêu trên.

Ai là người chịu chi phí định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án theo quy định?

Trước khi thực hiện việc định giá, Tòa án sẽ xác định người có nghĩa vụ nộp TẠM ỨNG chi phí định giá tài sản theo Điều 164 BLTTDS 2015. Khoản tạm ứng này sẽ được hoàn trả lại cho người nộp tạm ứng sau khi xác định được người chịu chi phí định giá tài sản theo bản án có hiệu lực pháp luật của Tòa án theo Điều 165 BLTTDS 2015.

Tạm ứng chi phí định giá tài sản tranh chấp

Người có nghĩa vụ đóng tạm ứng chi phí định giá tài sản được xác định theo Điều 164 BLTTDS 2015. Cụ thể:

• Do các bên thỏa thuận và theo quy định pháp luật;
• Trường hợp không thỏa thuận được hoặc không có thỏa thuận và pháp luật không có quy định khác thì người tạm ứng chi phí định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án được xác định như sau:
  • Người yêu cầu định giá tài sản phải nộp tiền tạm ứng chi phí định giá tài sản.
  • Trường hợp các bên đương sự không thống nhất được về giá và cùng yêu cầu Tòa án định giá tài sản thì mỗi bên đương sự phải nộp một nửa tiền tạm ứng chi phí định giá tài sản. Trường hợp có nhiều đương sự, thì các bên đương sự cùng phải nộp tiền tạm ứng chi phí định giá tài sản theo mức mà Tòa án quyết định.
  • Đối với trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 104 của Bộ luật này thì nguyên đơn, người kháng cáo phải nộp tiền tạm ứng chi phí định giá tài sản.

Chi phí định giá tài sản tranh chấp

Điều 165 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định về nghĩa vụ chịu chi phí định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án như sau:

• Nghĩa vụ chịu chi phí định giá tài sản trước tiên sẽ do các bên thỏa thuận và theo quy định pháp luật.
• Trường hợp không thỏa thuận được hoặc không có thỏa thuận và pháp luật không có quy định khác thì người chịu chi phí định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án được xác định như sau:
  • Đương sự phải chịu chi phí định giá tài sản nếu yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận;
  • Đối với yêu cầu chia tài sản chung thì mỗi người được chia tài sản phải chịu phần chi phí định giá tài sản tương ứng với tỷ lệ giá trị phần tài sản mà họ được chia;
  • Nếu Tòa án ra quyết định định giá tài sản trong trường hợp “Các bên thỏa thuận với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá tài sản theo mức giá thấp so với giá thị trường nơi có tài sản định giá tại thời điểm định giá nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước hoặc người thứ ba hoặc có căn cứ cho thấy tổ chức thẩm định giá tài sản đã vi phạm pháp luật khi thẩm định giá” thì đương sự phải chịu chi phí định giá tài sản nếu kết quả định giá chứng minh quyết định định giá tài sản của Tòa án là có căn cứ; và ngược lại, nếu kết quả định giá tài sản chứng minh quyết định định giá tài sản của Tòa án là không có căn cứ thì Tòa án trả chi phí định giá tài sản;
  • Trường hợp vụ án đình chỉ do nguyên đơn rút đơn khởi kiện hoặc được triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn vắng mặt phiên tòa và không có đơn yêu cầu xét xử vắng mặt (theo điểm c khoản 1 Điều 217 và điểm b khoản 1 Điều 299 BLTTDS 2015) mà Hội đồng định giá đã tiến hành định giá thì nguyên đơn phải chịu chi phí định giá tài sản.
  • Đối với đình chỉ giải quyết xét xử phúc thẩm do người kháng cáo rút đơn kháng cáo hoặc được triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn vắng mặt phiên tòa và không có đơn yêu cầu xét xử vắng mặt (điểm b khoản 1 Điều 289, khoản 3 Điều 296 BLTTDS 2015) mà Hội đồng định giá đã tiến hành định giá thì người kháng cáo phải chịu chi phí định giá tài sản;
  • Các trường hợp đình chỉ giải quyết vụ án khác mà Hội đồng định giá đã tiến hành định giá thì người yêu cầu định giá tài sản phải chịu chi phí định giá tài sản.

Quy trình định giá tài sản tranh chấp tại Tòa án được thực hiện như thế nào?

Việc định giá tài sản được tiến hành theo quy định tại khoản 4, khoản 5 Điều 104 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, cụ thể như sau: 

1. Bước 1: Tòa án tiến hành thành lập Hội đồng định giá tài sản.

Hội đồng định giá gồm Chủ tịch Hội đồng định giá là đại diện cơ quan tài chính và thành viên là đại diện các cơ quan chuyên môn có liên quan.

2. Bước 2: Tiến hành định giá tài sản.

Hội đồng định giá chỉ tiến hành định giá khi có mặt đầy đủ các thành viên của Hội đồng. Trong trường hợp cần thiết, đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản định giá được mời chứng kiến việc định giá. Các đương sự được thông báo trước về thời gian, địa điểm tiến hành định giá, có quyền tham dự và phát biểu ý kiến về việc định giá. Quyền quyết định về giá đối với tài sản định giá thuộc Hội đồng định giá

3. Bước 3: Lập biên bản định giá tài sản

Việc định giá phải được lập biên bản, trong đó ghi rõ ý kiến của từng thành viên, đương sự nếu họ tham dự. Quyết định của Hội đồng định giá phải được quá nửa tổng số thành viên biểu quyết tán thành. Các thành viên Hội đồng định giá, đương sự, người chứng kiến ký tên hoặc điểm chỉ vào biên bản.

4. Bước 4: Định giá lại tài sản (nếu có)

Việc định giá lại tài sản được thực hiện trong trường hợp có căn cứ cho rằng kết quả định giá lần đầu không chính xác hoặc không phù hợp với giá thị trường nơi có tài sản định giá tại thời điểm giải quyết vụ án dân sự. Bên yêu cầu cần làm đơn yêu cầu định giá lại tài sản nếu có căn cứ nêu trên.

Tags: Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Chi phí định giá tài sản, Định giá tài sản, Quy trình định giá tài sản, tạm ứng chi phí định giá