Thủ tục đăng ký người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự

Thủ tục đăng ký người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự là thủ tục cần thực hiện khi có người bị mất năng lực hành vi dân sự. Việc đăng ký người giám hộ nhằm đảm bảo quyền lợi cho người mất năng lực hành vi dân sự. Bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ sơ lược các quy định về người giám hộ, người được giám hộ và thủ tục đăng ký giám hộ cho người mất năng lực.

Thủ tục đăng ký người giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự

Quy định về người giám hộ và người được giám hộ

Người giám hộ

Người giám hộ (có thể là cá nhân hoặc pháp nhân) là người có đủ điều kiện để trở thành người giám hộ theo quy định tại Điều 49 và 50 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể:

Đối với cá nhân

• Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
• Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ;
• Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác;
• Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.

Đối với pháp nhân

• Có năng lực pháp luật dân sự phù hợp với việc giám hộ;
• Có điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.

Người được giám hộ

Người được giám hộ là các cá nhân được quy định tại Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015, bao gồm:

• Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, mẹ;
• Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ;
• Người mất năng lực hành vi dân sự;
• Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Lưu ý:

• Một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp cha, mẹ cùng giám hộ cho con hoặc ông, bà cùng giám hộ cho cháu.
• Trường hợp người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ lựa chọn người giám hộ cho mình thì khi họ ở tình trạng cần được giám hộ, cá nhân, pháp nhân được lựa chọn là người giám hộ nếu người này đồng ý.
• Việc lựa chọn người giám hộ phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
• Việc giám hộ phải được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về hộ tịch.
• Một cá nhân, pháp nhân có thể giám hộ cho nhiều người.

Hình thức giám hộ đối với người mất hành vi năng lực dân sự

Có 3 hình thức giám hộ đối với người mất năng lực hành vi dân sự, cụ thể những hình thức giám hộ bao gồm:

• Giám hộ đương nhiên;
• Theo sự lựa chọn của người được giám hộ (áp dụng với đối tượng có năng lực hành vi dân sự đầy đủ hoặc có năng lực thể hiện ý chí của mình tại thời điểm yêu cầu giám hộ);
• Giám hộ được cử.

Giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự

Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự theo quy định pháp luật tại Điều 53 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

Trường hợp không có người giám hộ theo quy định tại khoản 2 Điều 48 Bộ luật Dân sự 2015 thì người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được xác định như sau:

• Trường hợp vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.
• Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.
• Trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.

Giám hộ theo sự lựa chọn

Căn cứ khoản 2 Điều 48 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

Người giám hộ được lựa chọn bởi người được giám hộ khi người này trong tình trạng năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Khi đó, người này lựa chọn người giám hộ nếu mình lâm vào trình trạng cần được giám hộ và người được lựa chọn cũng đồng ý trở thành người giám hộ trong trường hợp đó.

Lưu ý: Trường hợp này phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.

Giám hộ được cử, chỉ định của người mất năng lực hành vi dân sự

Người giám hộ do cử, chỉ định được quy định tại Điều 54 Bộ luật Dân sự như sau:

• Trường hợp người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên theo quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm cử người giám hộ.
• Trường hợp có tranh chấp giữa những người giám hộ quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật này về người giám hộ hoặc tranh chấp về việc cử người giám hộ thì Tòa án chỉ định người giám hộ.
• Trường hợp cử, chỉ định người giám hộ cho người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của người này.

Việc cử người giám hộ phải được sự đồng ý của người được cử làm người giám hộ.

Việc cử người giám hộ phải được lập thành văn bản, trong đó ghi rõ lý do cử người giám hộ, quyền, nghĩa vụ cụ thể của người giám hộ, tình trạng tài sản của người được giám hộ.

Thủ tục đăng ký giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự

Hồ sơ cần chuẩn bị

Người đăng ký giám hộ nộp hồ sơ gồm các giấy tờ sau (Điều 20, 21 Luật Hộ tịch 2014):

• Tờ khai đăng ký giám hộ;
• Văn bản cử người giám hộ (đối với giám hộ cử) hoặc giấy tờ chứng minh điều kiện giám hộ đương nhiên (đối với giám hộ đương nhiên).Trường hợp có nhiều người cùng đủ điều kiện làm giám hộ đương nhiên thì nộp thêm văn bản thỏa thuận về việc cử một người làm giám hộ đương nhiên;
• Quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự;
• Văn bản ủy quyền trong trường hợp ủy quyền đăng ký giám hộ.
• Giấy tờ tùy thân.

Chuẩn bị hồ sơ đăng ký

>>>Xem thêm: Thủ tục yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự 

Thủ tục thực hiện

Bước 1: Nộp hồ sơ

Nộp tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có thẩm quyền.

Tùy từng địa phương sẽ có quy định về cách thức nộp hồ sơ khác nhau, nhưng sẽ có 3 hình thức nộp:

• Trực tiếp
• Trực tuyến
• Dịch vụ bưu chính

Bước 2: Giải quyết hồ sơ

• Người tiếp nhận có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ hồ sơ, xác định tính hợp lệ của giấy tờ trong hồ sơ do người yêu cầu nộp, xuất trình; đối chiếu thông tin trong Tờ khai với giấy tờ trong hồ sơ.
• Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, người tiếp nhận hồ sơ viết giấy tiếp nhận, trong đó ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, hoàn thiện thì hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định; trường hợp không thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ ngay thì phải lập thành văn bản hướng dẫn, trong đó nêu rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung, hoàn thiện, ký, ghi rõ họ, tên của người tiếp nhận.
• Sau khi nhận đủ hồ sơ, nếu thấy yêu cầu đăng ký giám hộ đủ điều kiện theo quy định pháp luật thì công chức tư pháp – hộ tịch báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã.

Trường hợp Chủ tịch UBND cấp xã đồng ý giải quyết thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ đăng ký giám hộ, hướng dẫn người yêu cầu đăng ký hộ tịch kiểm tra nội dung Trích lục đăng ký giám hộ và Sổ đăng ký giám hộ, cùng người đi đăng ký giám hộ ký vào Sổ. Chủ tịch UBND cấp xã cấp Trích lục đăng ký giám hộ cho người yêu cầu.

Cơ sở pháp lý: Điều 20 và Điều 21 Luật hộ tịch 2014

Dịch vụ luật sư đăng ký giám hộ cho người mất năng lực

Luật Long Phan PMT sẽ cung cấp dịch vụ luật sư đăng ký giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự như sau:

• Tư vấn pháp luật về người giám hộ và người được giám hộ;
• Tư vấn các hình thức giám hộ người mất năng lực hành vi dân sự;
• Cung cấp mẫu đơn đăng ký giám hộ
• Tư vấn thủ tục đăng ký giám hộ cho người mất năng lực hành vi dân sự;
• Thay mặt người có yêu cầu đăng ký giám hộ thực hiện việc đăng ký;
• Tư vấn những vấn đề khác có liên quan.

Dịch vụ luật sư tư vấn

Như vậy, việc đăng ký sẽ giúp cho người mất năng lực hành vi dân sự đảm bảo được quyền và lợi ích của mình. Nếu có các vấn đề thắc mắc cần giải đáp về vấn đề giám hộ hoặc có nhu cầu Tư vấn Luật dân sự khác có thể liên hệ Luật Long Phan PMT qua hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ kịp thời.

Các bài viết liên quan đến người mất năng lực hành vi dân sự có thể bạn quan tâm: 

• Xử lý tài sản của người mất năng lực hành vi dân sự 
• Người mất năng lực hành vi dân sự có được hưởng thừa kế
• Bị mất năng lực hành vi dân sự có phải bồi thường khi gây thiệt hại
• Người mất năng lực hành vi dân sự có được tặng cho bất động sản không?
• Hướng dẫn giải quyết tranh chấp quyền giám hộ
• Thủ tục khởi kiện giành quyền giám hộ cho người thân