Mức chi phí xem xét thẩm định tại chỗ trong vụ án dân sự

Mức chi phí xem xét thẩm định tại chỗ được quy định tại Điều 155 đến Điều 157 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, bao gồm tiền tạm ứng và chi phí thực tế phải chi trả. Chi phí này được tính toán dựa trên nguyên tắc cần thiết và hợp lý cho việc tiến hành thu thập chứng cứ tại hiện trường. Bài viết phân tích chi tiết các quy định pháp luật về mức chi phí và trình tự thủ tục xem xét thẩm định tại chỗ.

Nghĩa vụ chịu chi phí xem xét thẩm định tại chỗ

Nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng chi phí xem xét thẩm định tại chỗ được quy định tại Điều 156 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Người yêu cầu Tòa án xem xét thẩm định tại chỗ phải nộp tiền tạm ứng chi phí theo yêu cầu của Tòa án. Trường hợp Tòa án xét thấy cần thiết và quyết định xem xét thẩm định tại chỗ thì nguyên đơn, người yêu cầu giải quyết việc dân sự, người kháng cáo theo thủ tục phúc thẩm phải nộp tiền tạm ứng chi phí. Việc không nộp tiền tạm ứng có thể dẫn đến việc không thực hiện được xem xét thẩm định tại chỗ.

Nghĩa vụ chịu chi phí cuối cùng được xác định sau khi kết thúc vụ án dựa trên kết quả giải quyết. Trường hợp các bên đương sự không có thỏa thuận khác hoặc pháp luật không có quy định khác thì nghĩa vụ chịu chi phí xem xét thẩm định tại chỗ được xác định theo các nguyên tắc sau: đương sự phải chịu chi phí nếu yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận; trường hợp yêu cầu Tòa án chia tài sản chung thì mỗi người được chia tài sản phải chịu phần chi phí theo tỷ lệ giá trị phần tài sản mà họ được chia; trong vụ án ly hôn thì nguyên đơn phải nộp chi phí không phụ thuộc vào việc Tòa án chấp nhận hay không chấp nhận yêu cầu.

Các trường hợp đặc biệt về nghĩa vụ chịu chi phí được quy định cụ thể tại khoản 4 và khoản 5 Điều 157 BLTTDS 2015.

Mức chi phí xem xét thẩm định tại chỗ

Theo Điều 14 Mục 1 Chương II Pháp lệnh 05/2024/UBTVQH15 có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, Chi phí xem xét, thẩm định tại chỗ bao gồm một hoặc một số chi phí sau đây:

1. Chi phí cho người được mời tham gia xem xét, thẩm định tại chỗ bao gồm:

• Chi phí thù lao được quy định tại Danh mục một số chi phí tố tụng ban hành kèm theo Pháp lệnh này;
• Chi phí đi lại;
• Chi phí thuê phòng nghỉ;
• Phụ cấp lưu trú;

2. Chi phí sử dụng dịch vụ;
3. Chi phí khác.

Tiền tạm ứng chi phí xem xét thẩm định tại chỗ là số tiền mà Tòa án tạm tính để tiến hành việc xem xét thẩm định tại chỗ. Số tiền này được Tòa án xác định dựa trên dự tính chi phí thực tế cần thiết cho việc thực hiện.

Thực tiễn áp dụng cho thấy mức chi phí xem xét thẩm định tại chỗ khác nhau giữa các địa phương và Tòa án. Nguyên nhân chủ yếu là do pháp luật chưa quy định cụ thể về thành phần, số lượng người tham gia và mức chi cho từng thành viên. Điều này gây khó khăn trong việc tính toán chi phí và dẫn đến sự không thống nhất trong áp dụng. Cần có hướng dẫn cụ thể hơn về mức chi phí để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong tố tụng dân sự.

>>> Xem thêm: Thủ tục xử lý tiền tạm ứng xem xét thẩm định tại chỗ

Trình tự thủ tục xem xét thẩm định tại chỗ

Trình tự thủ tục xem xét thẩm định tại chỗ được thực hiện theo quy định tại Điều 101 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Quá trình này bao gồm các bước từ nộp đơn yêu cầu đến lập biên bản kết quả xem xét. Việc tuân thủ đúng trình tự sẽ đảm bảo tính hợp pháp và hiệu lực của kết quả xem xét thẩm định.

Bước 1: Đương sự nộp đơn yêu cầu gửi đến Tòa án có thẩm quyền, kèm theo các tài liệu, chứng cứ liên quan đến tranh chấp. Sau khi nhận đơn, Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án sẽ xem xét tính hợp lệ và đầy đủ của hồ sơ. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, Thẩm phán sẽ yêu cầu đương sự bổ sung trong thời hạn quy định.

Bước 2: Sau khi nhận được đơn yêu cầu hợp lệ, Thẩm phán sẽ ban hành thông báo tạm ứng chi phí xem xét thẩm định tại chỗ và ra quyết định xem xét thẩm định tại chỗ. Quyết định này phải gửi cho đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc cơ quan, tổ chức nơi có đối tượng cần xem xét, thẩm định kèm theo văn bản đề nghị cử đại diện tham gia.

Bước 3: Lập biên bản xem xét, thẩm định tại chỗ theo quy định tại khoản 2 Điều 101 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Sau khi lập xong biên bản, người xem xét, thẩm định phải yêu cầu đại diện các cơ quan có thẩm quyền ký tên và đóng dấu xác nhận.

>> Xem thêm:

• Thủ tục xem xét thẩm định tại chỗ trong tranh chấp đất
• Có được tiến hành xem xét thẩm định tại chỗ khi đương sự vắng mặt không?

Câu hỏi thường gặp (FAQ) về mức chi phí xem xét thẩm định tại chỗ

Dưới đây là một số câu hỏi liên quan đến mức phí thẩm định tại chỗ như mức tạm ứng, tiền tạm ứng sẽ được chi trả lại như thế nào … quý khách có thể tham khảo. Trường hợp có thắc mắc gì liên quan có thể liên hệ ngay với Chúng tôi để được giải đáp chi tiết

Mặc dù không có quy định cứng, Tòa án thường tạm tính chi phí thẩm định tại chỗ khoảng bao nhiêu?

Trong thực tế, mức tạm ứng chi phí này rất đa dạng. Đối với các vụ việc đơn giản, tài sản ở gần Tòa án, mức tạm ứng có thể từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng. Đối với các vụ việc phức tạp hơn, tài sản ở xa, cần nhiều người tham gia hoặc cần sử dụng thiết bị chuyên dụng, mức tạm ứng có thể lên tới 10.000.000 – 20.000.000 đồng hoặc cao hơn.

Tòa án dựa vào đâu để tính tiền tạm ứng và chi phí thực tế chênh lệch với tạm ứng thì xử lý sao?

Tòa án sẽ dự toán các khoản chi phí cần thiết dựa trên Điều 14 và Điều 15 Pháp lệnh 05/2024/UBTVQH15, bao gồm chi phí đi lại, lưu trú, thù lao cho các thành viên tham gia (đại diện Viện kiểm sát, chính quyền địa phương, người làm chứng…). Sau khi buổi thẩm định kết thúc, Tòa án sẽ quyết toán dựa trên chứng từ thực tế. Nếu chi phí thực tế thấp hơn tiền tạm ứng, Quý khách sẽ được nhận lại phần chênh lệch. Nếu cao hơn, Quý khách sẽ phải nộp bổ sung.

Nếu tôi không nộp tiền tạm ứng chi phí, hậu quả pháp lý chính xác là gì?

Nếu Quý khách là người yêu cầu thẩm định mà không nộp tiền tạm ứng chi phí Tòa án sẽ không tiến hành biện pháp xem xét, thẩm định tại chỗ. Vụ án sẽ tiếp tục được giải quyết dựa trên các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ. Điều này đồng nghĩa với việc Quý khách đã từ bỏ quyền thu thập chứng cứ bằng biện pháp này.

Trường hợp tôi thuộc diện được miễn, giảm án phí thì có được miễn, giảm chi phí thẩm định không?

Không. Miễn, giảm án phí và chi phí xem xét, thẩm định tại chỗ là hai loại khác nhau. Pháp luật hiện hành chỉ quy định về việc miễn, giảm tiền tạm ứng án phí, án phí Tòa án, không áp dụng cho chi phí tố tụng khác như chi phí thẩm định. Do đó, Quý khách vẫn phải nộp đầy đủ khoản chi phí này theo yêu cầu của Tòa án.

Trong vụ án ly hôn, tại sao nguyên đơn phải chịu chi phí ngay cả khi lỗi thuộc về bị đơn?

Theo khoản 4 Điều 157 BLTTDS 2015, nguyên đơn trong vụ án ly hôn phải chịu chi phí này vì việc xem xét, thẩm định (thường là về tài sản chung) được coi là phục vụ cho yêu cầu chính của họ là giải quyết toàn bộ các vấn đề trong hôn nhân. Về nguyên tắc, nếu yêu cầu chia tài sản được chấp nhận, chi phí này sẽ được phân bổ cho cả hai bên theo tỷ lệ tài sản được hưởng, trừ khi có thỏa thuận khác.

Tôi có quyền khiếu nại nếu cho rằng mức chi phí Tòa án quyết toán là không hợp lý không?

Có. Quý khách có quyền khiếu nại đối với quyết định của Tòa án về các khoản chi phí tố tụng. Quý khách cần làm đơn khiếu nại gửi đến Chánh án Tòa án đang giải quyết vụ việc, trong đó nêu rõ các khoản chi phí mà Quý khách cho là bất hợp lý và cung cấp các căn cứ, lập luận cho khiếu nại của mình.

“Chi phí sử dụng dịch vụ” và “chi phí khác” trong thực tế thường bao gồm những khoản nào?

“Chi phí sử dụng dịch vụ” thường là chi phí thuê các đơn vị có chức năng chuyên môn như công ty đo đạc, vẽ bản đồ địa chính, hoặc thuê chuyên gia trong các lĩnh vực xây dựng, kiến trúc. “Chi phí khác” có thể bao gồm chi phí thuê phương tiện chuyên chở (ô tô, thuyền bè đến nơi khó tiếp cận), chi phí in ấn, sao chụp tài liệu, hình ảnh tại hiện trường.

Có cách nào để giảm thiểu chi phí xem xét thẩm định tại chỗ không?

Để giảm chi phí, các bên có thể thỏa thuận với nhau về một số đặc điểm, hiện trạng của tài sản và đề nghị Tòa án ghi nhận sự thỏa thuận đó mà không cần thẩm định. Ngoài ra, việc cung cấp sẵn các giấy tờ, bản vẽ, sơ đồ chính xác về tài sản cũng có thể giúp rút ngắn thời gian và giảm bớt sự phức tạp của buổi thẩm định.

Khoản tiền tạm ứng chi phí này được nộp ở đâu và như thế nào?

Sau khi Tòa án ra thông báo, Quý khách sẽ nộp tiền tạm ứng chi phí tại Tòa án. Sau khi nộp, Quý khách sẽ nhận được biên lai thu tiền và phải nộp lại biên lai này cho Thẩm phán đang giải quyết vụ án để làm căn cứ cho việc ra quyết định tiến hành thẩm định.

Nếu cần thẩm định nhiều tài sản ở các địa điểm khác nhau, chi phí được tính ra sao?

Chi phí sẽ được tính riêng cho từng địa điểm hoặc được gộp chung trong một lần dự toán, tùy thuộc vào quyết định của Thẩm phán. Về cơ bản, tổng chi phí sẽ là tổng của các chi phí cần thiết (đi lại, thù lao…) để tiến hành thẩm định tại tất cả các địa điểm đó, làm cho mức tạm ứng và chi phí thực tế sẽ cao hơn đáng kể.

Nguyên tắc “bên thua kiện chịu chi phí” được áp dụng thế nào nếu yêu cầu của tôi chỉ được chấp nhận một phần?

Trong trường hợp này, Tòa án sẽ quyết định mức chi phí mà mỗi bên phải chịu dựa trên mức độ yêu cầu được chấp nhận. Ví dụ, nếu Quý khách yêu cầu thẩm định để chứng minh ranh giới đất tranh chấp là 100m² nhưng Tòa án chỉ chấp nhận 60m², Tòa án có thể buộc bên kia chịu 60% chi phí và Quý khách phải chịu 40% chi phí còn lại.

Luật sư tư vấn thủ tục đề nghị xem xét thẩm định tại chỗ

Luật Long Phan PMT cung cấp dịch vụ luật sư tư vấn thủ tục đề nghị xem xét thẩm định tại chỗ chuyên nghiệp, đảm bảo quyền lợi tối đa cho Quý khách hàng trong quá trình tố tụng dân sự. Đội ngũ luật sư có kinh nghiệm sẽ thực hiện những công việc sau:

• Phân tích tình huống vụ việc, đánh giá tính cần thiết của việc xem xét thẩm định tại chỗ, tư vấn về thời điểm và cách thức yêu cầu phù hợp để đạt hiệu quả cao nhất
• Soạn thảo đơn yêu cầu xem xét thẩm định tại chỗ
• Đại diện thủ tục: Thay mặt Quý khách nộp đơn yêu cầu, nhận thông báo từ Tòa án, nộp tiền tạm ứng chi phí và theo dõi tiến độ xử lý
• Tham gia buổi xem xét thẩm định tại chỗ
• Kiểm tra biên bản
• Sử dụng kết quả: Tư vấn cách sử dụng hiệu quả kết quả xem xét thẩm định tại chỗ làm chứng cứ trong vụ án, soạn thảo các văn bản pháp lý liên quan

Kết luận

Mức chi phí xem xét thẩm định tại chỗ được quy định theo nguyên tắc cần thiết và hợp lý, nhưng chưa có quy định cụ thể về mức chi cho từng thành viên tham gia. Nghĩa vụ chịu chi phí phụ thuộc vào kết quả giải quyết vụ án và vai trò của đương sự trong quá trình tố tụng. Để được hỗ trợ chuyên nghiệp và tư vấn chi tiết về thủ tục xem xét thẩm định tại chỗ, Quý khách hàng hãy liên hệ ngay Luật Long Phan PMT qua hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.

Tags: chi phí xem xét thẩm định tại chỗ, nghĩa vụ nộp chi phí, tạm ứng chi phí tố tụng, Tố tụng dân sự