Mua bán hóa đơn điện tử bất hợp pháp là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Việc này không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh lành mạnh. Các cá nhân, tổ chức tham gia hành vi này có thể bị xử phạt hành chính nặng hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy mức độ vi phạm. Bài viết trên đây phân tích chi tiết các quy định pháp luật liên quan đến vấn đề này.

Hóa đơn điện tử là gì? Các trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử hiện nay
Hóa đơn điện tử theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 3 Nghị định 123/2020/NĐ-CP là chứng từ kế toán được khởi tạo, lập, gửi, nhận, lưu trữ và quản lý theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử và pháp luật về quản lý thuế. Hóa đơn điện tử có giá trị pháp lý như hóa đơn giấy và được sử dụng thay thế cho hóa đơn giấy. Việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và bảo vệ môi trường.
Các trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử hiện nay bao gồm:
- Doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có nghĩa vụ nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ.
- Doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có nghĩa vụ nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp.
- Các trường hợp khác theo quy định của Bộ Tài chính.
Việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, tăng cường quản lý thuế và chống thất thu ngân sách nhà nước.
Hành vi nào là mua bán hóa đơn điện tử bất hợp pháp
Điểm c khoản 3 Điều 2 Thông tư liên tịch 10/2013/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC-BTC quy định mua bán hóa đơn bao gồm các hình thức sau:
- Mua, bán hóa đơn điện tử chưa ghi nội dung hoặc ghi nội dung không đầy đủ, không chính xác theo quy định.
- Mua, bán hóa đơn điện tử đã ghi nội dung, nhưng không có hàng hóa, dịch vụ kèm theo.
- Mua, bán hóa đơn điện tử giả, hóa đơn điện tử chưa có giá trị sử dụng, hóa đơn điện tử đã hết giá trị sử dụng.
- Mua, bán hóa đơn điện tử của cơ sở kinh doanh, dịch vụ khác để hợp thức hóa hàng hóa, dịch vụ mua vào hoặc cấp cho khách hàng khi bán hàng hóa dịch vụ.
- Mua, bán, sử dụng hóa đơn điện tử có sự chênh lệch về giá trị hàng hóa, dịch vụ giữa các liên của hóa đơn.
Những hành vi này vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật về quản lý thuế và hóa đơn điện tử.

Mua bán hóa đơn bị xử phạt thế nào?
Đối với hành vi mua bán hóa đơn điện tử bất hợp pháp, các cá nhân và tổ chức có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm.
Về xử phạt vi phạm hành chính, căn cứ Điều 24 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, mức phạt tiền có thể từ 500.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với các hành vi vi phạm quy định về lập hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ. Cụ thể:
- Phạt cảnh cáo đối với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm nhưng không dẫn đến chậm thực hiện nghĩa vụ thuế và có tình tiết giảm nhẹ.
- Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.500.000 đồng đối với hành vi không lập hóa đơn tổng hợp theo quy định hoặc không lập hóa đơn đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo.
- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm nhưng không dẫn đến chậm thực hiện nghĩa vụ thuế.
- Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với các hành vi như lập hóa đơn không đúng thời điểm, lập hóa đơn không theo thứ tự, lập hóa đơn điện tử khi chưa được chấp thuận.
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho người mua theo quy định.
Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như buộc lập hóa đơn theo quy định.
Truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi mua bán hoá đơn trái phép
Về trách nhiệm hình sự, căn cứ Điều 203 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017), hành vi mua bán trái phép hóa đơn có thể bị xử lý như sau:
Đối với cá nhân phạm tội
Khung 1: Người nào in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước ở dạng phôi từ 50 số đến dưới 100 số hoặc hóa đơn, chứng từ đã ghi nội dung từ 10 số đến dưới 30 số hoặc thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng, thì:
- Bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng,
- Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm,
- Phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Khung 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
- Có tổ chức;
- Có tính chất chuyên nghiệp;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
- Hóa đơn, chứng từ ở dạng phôi từ 100 số trở lên hoặc hóa đơn, chứng từ đã ghi nội dung từ 30 số trở lên;
- Thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên;
- Gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước 100.000.000 đồng trở lên;
- Tái phạm nguy hiểm.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Đối với pháp nhân thương mại
Khung 1: Phạm tội thuộc trường hợp tương tự khung 1 của đối với cá nhân thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng;
Khung 2: Phạm tội thuộc trường hợp tương tự khung 2 đối với cá nhân (trừ quy định về lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội) thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;
Khung 3: Phạm tội thuộc trường hợp phạm tội gây thiệt hại hoặc có khả năng thực tế gây thiệt hại đến tính mạng của nhiều người, gây sự cố môi trường hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội và không có khả năng khắc phục hậu quả gây ra thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Luật sư bào chữa hành vi mua bán trái phép hóa đơn
Luật sư chuyên hình sự sẽ hỗ trợ khách hàng các nội dung:
- Tư vấn trách nhiệm pháp lý hành vi mua bán hóa đơn điện tử bất hợp pháp;
- Tư vấn xác định dấu hiệu của mua bán hóa đơn điện tử bất hợp pháp;
- Tư vấn mức phạt hành chính khi mua bán hóa đơn điện tử bất hợp pháp;
- Tư vấn mức phạt hình sự khi mua bán hóa đơn điện tử bất hợp pháp;
Việc mua bán hóa đơn điện tử bất hợp pháp là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Để tránh những rủi ro pháp lý, các cá nhân và doanh nghiệp cần tuân thủ đúng quy định về sử dụng hóa đơn điện tử. Nếu cần tư vấn chi tiết về vấn đề này, Quý khách hàng có thể liên hệ hotline 1900636387 để được hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý của chúng tôi.
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Luật Long Phan PMT chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng Luật Long Phan PMT sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.