Hướng giải quyết khi Tòa án trả lại đơn khởi kiện dân sự

Hướng giải quyết khi Tòa án trả lại đơn khởi kiện dân sự là vấn đề pháp lý mà người khởi kiện dân sự cần lời giải đáp từ luật sư khi quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào Tòa án cũng buộc phải thụ lý để giải quyết. Trong bài viết này, Luật Long Phan PMT sẽ phân tích căn cứ và hậu quả trả lại đơn khởi kiện dân sự bởi Tòa án, cũng như đưa ra hướng giải quyết cho người khởi kiện trong vấn đề này.

Tòa án trả lại đơn khởi kiện dân sự

Quy định về trả lại đơn khởi kiện dân sự

Căn cứ trả lại đơn khởi kiện

Căn cứ tại Khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 có quy định về các trường hợp Thẩm phán có quyền trả lại đơn khởi kiện bao gồm:

• Người khởi kiện không có quyền khởi kiện theo quy định tại Điều 186 và Điều 187 của Bộ luật này, không có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự;
• Chưa có đủ điều kiện khởi kiện theo quy định của pháp luật;
• Sự việc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án hoặc quyết định đã có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp pháp luật quy định khác;
• Hết thời hạn quy định tại Khoản 2 Điều 195 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 mà người khởi kiện không nộp biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án, trừ trường hợp người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí hoặc có trở ngại khách quan, sự kiện bất khả kháng;
• Vụ án không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án;
• Người khởi kiện không sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện theo yêu cầu của Thẩm phán;
• Người khởi kiện rút đơn khởi kiện.

Như vậy, nếu đơn khởi kiện của người khởi kiện thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 192 trên thì Tòa án sẽ trả lại đơn khởi kiện.

Thẩm quyền trả lại đơn khởi kiện

Thẩm quyền trả lại đơn khởi kiện căn cứ theo Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án là cơ quan có thẩm quyền trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện. Có nghĩa là, trả lại đơn khởi kiện là việc Thẩm phán sau khi xem xét đơn khởi kiện, đã trả lại đơn khởi kiện và các chứng cứ, tài liệu kèm theo cho người khởi kiện bởi thấy việc khởi kiện chưa đáp ứng đủ các điều kiện khởi kiện nên không thể thụ lý vụ án.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định như sau: Khi trả lại đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo cho người khởi kiện, Thẩm phán phải có văn bản nêu rõ lý do trả lại đơn khởi kiện, đồng thời gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp….

Do đó, khi trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện thì thẩm phán cần phải có văn bản nêu rõ lý do trả lại đơn khởi kiện.

Hậu quả của việc trả lại đơn khởi kiện

Hậu quả của việc trả lại đơn khởi kiện được quy định cụ thể tại Khoản 3 Điều 192 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì đương sự có quyền nộp lại đơn khởi kiện trong các trường hợp như sau:

• Người khởi kiện đã có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự;
• Yêu cầu ly hôn, yêu cầu thay đổi nuôi con, thay đổi mức cấp dưỡng, mức bồi thường thiệt hại, yêu cầu thay đổi người quản lý tài sản, thay đổi người quản lý di sản, thay đổi người giám hộ hoặc vụ án đòi tài sản, đòi tài sản cho thuê, cho mượn, đòi nhà, đòi quyền sử dụng đất cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ mà trước đó Tòa án chưa chấp nhận yêu cầu mà theo quy định của pháp luật được quyền khởi kiện lại;
• Đã có đủ điều kiện khởi kiện;
• Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Với quy định trên, không phải mọi trường hợp bị Tòa án trả lại đơn đều có quyền khởi kiện lại mà phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện được quy định tại Khoản 3 Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Hướng xử lý khi Tòa án trả lại đơn khởi kiện dân sự

Căn cứ theo Khoản 22 Điều 70 và Khoản 1 Điều 194 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì khiếu nại là quyền của đương sự (bị đơn, nguyên đơn, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan).

• Người khởi kiện có quyền khiếu nại với Tòa án đã trả lại đơn khởi kiện trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận lại đơn khởi kiện, tài liệu và chứng cứ kèm theo.
• Ngay sau khi nhận được khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phải phân công một Thẩm phán khác xem xét, giải quyết khiếu nại, kiến nghị.
• Khi trả lại đơn khởi kiện dân sự cho người khởi kiện, Tòa án phải có văn bản ghi rõ lý do vì sao trả lại đơn khởi kiện từ đó người khởi kiện có căn cứ để khiếu nại. Việc pháp luật quy định phải có văn bản ghi rõ lý do trả đơn khởi kiện của Tòa án giúp người khởi kiện có thể thực hiện quyền khiếu nại của mình khi Tòa án trả lại đơn khởi kiện trái với quy định pháp luật.

Về nội dung

Nếu người khởi kiện cảm thấy việc trả lại đơn khởi kiện của Tòa án là trái với quy định của pháp luật, người khởi kiện thực hiện quyền khiếu nại của mình. Đơn khiếu nại trả lại đơn khởi kiện cần phải đảm bảo đầy đủ các thông tin sau:

• Họ tên, thông tin của người khiếu nại;
• Đối tượng của khiếu nại;
• Nội dung khiếu nại;
• Yêu cầu khiếu nại;
• Cam kết của người khiếu nại;
• Tài liệu, chứng cứ nộp kèm.

Mẫu đơn khiếu nại trả lại đơn khởi kiện

Tuy nhiên, người viết đơn khiếu nại cần lưu ý các thông tin sau để tránh việc đơn khiếu nại không đúng với quy định của pháp luật:

• Thông tin người khiếu nại và thông tin người bị khiếu nại (cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết khiếu nại) phải được ghi rõ ràng và chính xác.
• Tóm tắt một cách ngắn gọn các tình tiết của vụ việc dẫn đến khiếu nại.
• Ghi rõ quyết định đã xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân.
• Qua những nội dung đã trình bày ở trên đề nghị Chánh án Tòa án tiến hành xem xét, giải quyết và có các yêu cầu cụ thể.
• Ghi cam kết về những nội dung trình bày trên, tài liệu trên hoàn toàn đúng sự thật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính đúng đắn của nó.
• Nộp kèm các tài liệu: các quyết định, văn bản trả lời của cơ quan, ảnh,… có giá trị chứng minh cho nội dung khiếu nại; phải ghi theo thứ tự thời gian, trung thực, rõ ràng chính xác.

CSPL: Căn cứ theo Điều 503 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Về thủ tục tố tụng

Căn cứ theo Điều 194 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định cụ thể về thủ tục giải quyết khiếu nại về việc trả lại đơn khởi kiện như sau:

Bước 1: Sau khi nhận nhận được khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công Thẩm phán khác xem xét, giải quyết.

Bước 2: Mở phiên họp xem xét, giải quyết

Quy định tại Khoản 3 Điều 194 Bộ luật này: Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải mở phiên họp xem xét, giải quyết khiếu nại, kiến nghị. Phiên họp xem xét, giải quyết khiếu nại, kiến nghị có sự tham gia của đại diện Viện kiểm sát cùng cấp và đương sự có khiếu nại; trường hợp đương sự vắng mặt thì Thẩm phán vẫn tiến hành phiên họp.

Bước 3: Thẩm phán ra quyết định

Căn cứ vào tài liệu, chứng cứ có liên quan đến việc trả lại đơn khởi kiện, ý kiến của đại diện Viện kiểm sát và đương sự có khiếu nại tại phiên họp, Thẩm phán phải ra một trong các quyết định sau đây:

• Giữ nguyên việc trả lại đơn khởi kiện và thông báo cho đương sự, Viện kiểm sát cùng cấp;
• Nhận lại đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo để tiến hành việc thụ lý vụ án.

Đối với trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định của Thẩm phán, người khiếu nại vẫn có thể được khiếu nại tiếp theo trình tự sau:

Bước 4: Khiếu nại trực tiếp  với Chánh án Tòa án trên một cấp trực tiếp

Cụ thể: Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được quyết định trả lời khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện của Thẩm phán, người khởi kiện có quyền khiếu nại, Viện kiểm sát có quyền kiến nghị với Chánh án Tòa án trên một cấp trực tiếp xem xét, giải quyết.

Bước 5: Chánh án Tòa án cấp trên một cấp trực tiếp ra quyết định

Kể từ ngày nhận được khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện, trong thời hạn 10 ngày Chánh án Tòa án trên một cấp trực tiếp phải ra một trong các quyết định sau đây:

• Giữ nguyên việc trả lại đơn khởi kiện;
• Yêu cầu Tòa án cấp sơ thẩm nhận lại đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo để tiến hành việc thụ lý vụ án.

Quyết định giải quyết khiếu nại, kiến nghị của Chánh án Tòa án trên một cấp trực tiếp có hiệu lực thi hành và được gửi ngay cho người khởi kiện, Viện kiểm sát cùng cấp, Viện kiểm sát đã kiến nghị và Tòa án đã ra quyết định trả lại đơn khởi kiện.

Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình, đương sự có quyền khiếu nại để yêu cầu Tòa án nhận lại đơn khởi kiện cùng với các tài liệu, chứng cứ đi kèm cũng như là yêu cầu Tòa án thụ lý vụ án dân sự.

Luật sư tư vấn hướng giải quyết khi bị trả lại đơn khởi kiện dân sự

Để giúp quý độc giả đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong quá trình tố tụng dân sự, Luật Long Phan cùng đội ngũ luật sư hiểu biết sâu rộng, kinh nghiệm thực tiễn phong phú tích lũy từ các hoạt động tư vấn pháp lý sẽ giúp bạn đọc hướng giải quyết khi bị trả lại đơn khởi kiện dân sự.

• Tư vấn chuẩn bị hồ sơ khởi kiện vụ án dân sự;
• Tư vấn soạn thảo đơn khiếu nại trả lại đơn khởi kiện;
• Tư vấn trường hợp Tòa án trả lại đơn khởi kiện;
• Tư vấn, hỗ trợ chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ bổ sung hồ sơ khiếu nại;
• Tư vấn trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại của Tòa án;
• Hỗ trợ các yêu cầu khác liên quan đến giải quyết khi Tòa án trả lại đơn.

Tư vấn giải quyết khi bị trả lại đơn khởi kiện

Tóm lại, một số trường hợp pháp luật tố tụng dân sự quy định Tòa án phải trả lại đơn khởi kiện, người khởi kiện có quyền khiếu nại với hành vi đó của Tòa án khi có căn cứ cho rằng đã xâm phạm đến quyền và lợi ích của bản thân. Luật Long Phan đã đưa ra hướng giải quyết khi Tòa án trả lại đơn khởi kiện. Nếu bạn đọc còn vướng mắc vấn đề liên quan đến vấn đề này hoặc các vấn đề khác trong Luật Tố tụng dân sự, xin vui lòng liên hệ với số hotline 1900.63.63.87 để được các luật sư dân sự hỗ trợ giải đáp nhanh chóng và kịp thời.