Cần làm gì khi bị khởi tố hình sự? là câu hỏi mà nhiều người quan tâm trong trường hợp chính mình, người thân của mình hoặc pháp nhân liên quan bị khởi tố hình sự. Trên thực tế, đối tượng bị khởi tố hình sự có những quyền và nghĩa vụ nhất định trước cơ quan tố tụng. Ở bài viết này, người đọc có thể hiểu rõ thêm về những điều cần làm khi bị khởi tố hình sự.

Người bị khởi tố hình sự
Theo quy định tại khoản 1, Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 thì bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật này. Như vậy cần hiểu rằng trong giai đoạn bị khởi tố hình sự, người và pháp nhân bị khởi tố được gọi là bị can và có những quyền và nghĩa vụ nhất định được quy định trong Bộ luật Tố tụng Hình sự.
>>> Xem thêm: Các căn cứ không khởi tố vụ án hình sự
Quyền của bị can
Theo quy định tại khoản 2, Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, bị can có các quyền sau:
- Được biết lý do mình bị khởi tố;
- Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này;
- Nhận quyết định khởi tố bị can; quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; bản kết luận điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; bản cáo trạng, quyết định truy tố và các quyết định tố tụng khác theo quy định của Bộ luật này;
- Trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội;
- Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;
- Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;
- Đề nghị giám định, định giá tài sản; đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật;
- Tự bào chữa, nhờ người bào chữa;
- Đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu;
- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Nghĩa vụ của bị can
Theo quy định tại khoản 3, Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, bị can có các nghĩa vụ sau:
- Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trường hợp vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì có thể bị áp giải, nếu bỏ trốn thì bị truy nã;
- Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Quyền yêu cầu của bị can khi hỏi cung
Ngoài những quy định về quyền nghĩa vụ của bị can tại Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, bị can còn có một số quyền khác, ví dụ quyền được yêu cầu của bị can khi hỏi cung. Cụ thể khoản 6, Điều 183 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định:
“Việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc tại trụ sở Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh.
Việc hỏi cung bị can tại địa điểm khác được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo yêu cầu của bị can hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.”
Như vậy trong trường hợp việc hỏi cung được thực hiện ở những địa điểm khác ngoài những địa điểm được liệt kê tại khoản 6 Điều 183 Bộ luật này, bị can có thể yêu cầu ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh việc hỏi cung đó.
Khi bị can bị khởi tố cần làm gì?
Khi bị can bị khởi tố hình sự cần lưu ý các vấn đề sau:
Thứ nhất, Hiểu rõ về các quyền và nghĩa vụ của mình như hướng dẫn bên trên.
Thứ hai, hợp tác với có quan có thẩm quyền.
Việc hợp tác này sẽ giúp cơ quan có thẩm quyền nhanh chóng giải quyết vụ án và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị khởi tố.
Tuy nhiên, người bị khởi tố cũng cần lưu ý không tự ý khai báo, cung cấp tài liệu, vật chứng, chứng cứ nếu không liên quan đến mình, hoặc không liên quan đến vụ án, hoặc chưa xác minh.
Thứ ba, Liên hệ luật sư tư vấn và trình tự thủ tục. Luật sư là người có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về pháp luật nên sẽ bảo về tốt quyền lợi của bị can khi bị khởi tố
Thứ tư, Tuyệt đối không bỏ trốn.
Thứ năm, tuân thủ pháp luật.
>>>Xem thêm: Làm gì khi có người thân đang bị tạm giữ, tạm giam hình sự?
Lợi ích của việc có Luật sư bảo vệ khi bị khởi tố hình sự
Cần có Luật sư bảo vệ khi bị khởi tố hình sự
- Luật sư là người bào chữa bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tối ưu nhất của bị can khi bị khởi tố hình sự
- Là người am hiểu kiến thức pháp luật tường tận, đưa ra phương án bào chữa tốt nhất cho bị can theo đúng quy định của pháp luật
- Là người có thể đồng hành cùng bị can xuyên suốt quá trình vụ án từ giai đoạn đầu khởi tố, trong quá trình tố tụng và sau khi tuyên án.
- Giúp bị can giảm nhẹ tội dựa trên những tình tiết của sự việc hoặc được minh oan hoặc giúp vụ án được giải quyết đúng người, đúng tội.
Câu hỏi thường gặp về trường hợp bị khởi tố hình sự
Các câu hỏi thường gặp là:
Khởi tố hình sự là gì và khi nào một người bị khởi tố?
Khởi tố hình sự là giai đoạn đầu tiên trong tố tụng hình sự, khi cơ quan có thẩm quyền xác định có dấu hiệu tội phạm và ra quyết định khởi tố bị can. Cá nhân hoặc pháp nhân có thể bị khởi tố nếu có đủ căn cứ theo quy định tại Bộ luật Tố tụng Hình sự.
Người bị khởi tố có được biết lý do và nội dung khởi tố không?
Có. Theo luật, bị can có quyền được biết lý do bị khởi tố và nhận các quyết định tố tụng liên quan đến mình.
Bị khởi tố thì có nên khai báo hay im lặng?
Bị can có quyền trình bày lời khai, nhưng không bị buộc phải khai báo chống lại bản thân hoặc nhận tội. Việc khai báo nên có sự hướng dẫn của luật sư để đảm bảo quyền lợi.
Nếu bị can vắng mặt khi có giấy triệu tập thì có sao không?
Trường hợp không có lý do chính đáng, bị can có thể bị áp giải, thậm chí bị truy nã nếu bỏ trốn.
Khi nào bị can cần mời luật sư?
Càng sớm càng tốt, ngay sau khi nhận quyết định khởi tố. Luật sư sẽ hỗ trợ tư vấn, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và đảm bảo quy trình tố tụng diễn ra đúng pháp luật.
Bị can có quyền được ghi âm, ghi hình khi bị hỏi cung không?
Có. Bị can có thể yêu cầu ghi âm, ghi hình có âm thanh trong quá trình hỏi cung, nhất là khi hỏi cung diễn ra ngoài trụ sở cơ quan điều tra hoặc nơi giam giữ.
Có bắt buộc phải giao nộp tài liệu, chứng cứ không?
Bị can có quyền cung cấp chứng cứ, nhưng không bắt buộc phải giao nộp những tài liệu không liên quan hoặc có thể gây bất lợi cho bản thân.
Luật sư có được tham gia vào quá trình hỏi cung không?
Có. Luật sư được quyền tham gia hỏi cung và các hoạt động tố tụng khác để đảm bảo bị can được bảo vệ hợp pháp.
Nếu bị khởi tố mà bỏ trốn thì hậu quả thế nào?
Việc bỏ trốn là vi phạm pháp luật, bị can có thể bị truy nã và bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn nghiêm khắc hơn.
Lợi ích khi có luật sư bào chữa là gì?
Luật sư giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp, hướng dẫn bị can thực hiện đúng quy định pháp luật, bào chữa giảm nhẹ hình phạt hoặc minh oan nếu không phạm tội.
>>> Xem thêm: Công việc luật sư phải làm khi nhận bào chữa cho bị cáo trong vụ án hình sự
Dịch vụ luật sư cho người bị khởi tố hình sự
Luật Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ:
- Tư vấn pháp lý về tội danh bị truy tố.
- Tham gia bào chữa trong quá trình tố tụng.
- Tư vấn và thực hiện các thủ tục pháp lý để xin tại ngoại cho bị can/bị cáo khi có đủ điều kiện theo quy định.
- Phân tích các tình tiết có thể giảm nhẹ hình phạt và tư vấn về các chính sách như đặc xá, ân xá theo quy định hiện hành.
- Hướng dẫn và chuẩn bị hồ sơ cần thiết để kháng cáo bản án sơ thẩm, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của thân chủ.
Để đảm bảo được quyền và lợi ích của mình khi bị khởi tố, bị can cần phải nắm rõ các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của mình và thực hiện theo sự hướng dẫn của luật sư (nếu có). Trên đây là bài viết của Luật Long Phan PMT về câu hỏi cần làm gì khi bị khởi tố hình sự? Nếu còn có thắc mắc về quyền khi bị khởi tố hình sự hoặc cần Tư vấn Luật hình sự, quý bạn đọc xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua HOTLINE 1900.63.63.87 để được luật sư hình sư tư vấn và hỗ trợ tốt nhất. Xin cảm ơn!
Tags: Dịch vụ pháp lý hình sự, Hỗ trợ pháp lý bị khởi tố, khởi tố bị can, khởi tố vụ án hình sự, Luật sư bào chữa hình sự, Luật sư bảo vệ bị hại, Luật sư giỏi vụ án hình sự, Luật sư tư vấn án treo, Quyền của bị can, Tư vấn kháng cáo hình sự, Tư vấn khởi tố hình sự, Tư vấn luật hình sự trực tuyến
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Luật Long Phan PMT chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng Luật Long Phan PMT sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.