Các căn cứ không khởi tố vụ án hình sự theo quy định mới nhất

Các căn cứ không khởi tố vụ án hình sự là quy định về những trường hợp không được khởi tố vụ án hình sự. Vấn đề này được quy định tại Điều 157 của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015. Quy định này mang một ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân của pháp luật Việt Nam. Để biết rõ hơn các căn cứ không khỏi tố hình sự thì các bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây.

Căn cứ không khởi tố vụ án hình sự

Khởi tố vụ án hình sự là gì

Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn tố tụng hình sự độc lập, mở đầu các hoạt động điều tra. Trong giai đoạn này, cơ quan có thẩm quyền khởi tố tiến hành các hoạt động để xác định dấu hiệu của tội phạm. Cụ thể là các cơ quan tư pháp hình sự có thẩm quyền căn cứ vào các quy định của pháp luật tố tụng hình sự tiến hành việc xác định có hay không các dấu hiệu của tội phạm trong hành vi nguy hiểm cho xã hội đã được thực hiện. Đồng thời cơ quan sẽ ban hành quyết định về việc khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự liên quan đến hành vi đó.

Căn cứ không khởi tố vụ án hình sự theo quy định

Các căn cứ không khởi tố vụ án hình sự

Theo quy định tại Điều 157 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 thì căn cứ không khởi tố vụ án hình sự cụ thể gồm:

• Không có sự việc phạm tội: Không có sự việc phạm tội có thể là thông tin về tội phạm là không chính xác, hoàn toàn không có sự việc xảy ra như thông tin mà các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng tiếp nhận hoặc có sự việc xảy ra như nhưng sự việc đó không có dấu hiệu của tội phạm.
• Hành vi không cấu thành tội phạm: Hành vi không cấu thành tội phạm là hành vi của người hoặc pháp nhân nào đó không thỏa mãn các dấu hiệu pháp lý của một cấu thành tội phạm cụ thể được quy định trong Bộ luật Hình sự.
• Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
• Người mà hành vi phạm tội của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án có hiệu lực pháp luật.
• Đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự: Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật Hình sự quy định cho phép cơ quan có thẩm quyền được tiến hành các hoạt động truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội, khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự (Điều 27).
• Tội phạm đã được đại xá: Đại xá là một biện pháp khoan hồng đặc biệt của Nhà nước, do Quốc hội quyết định mà nội dung của nó là tha hoàn toàn đối với hàng loạt người phạm tội đã phạm một hoặc một số loại tội phạm nhất định. Tội phạm đã được đại xá là căn cứ để không khởi tố vụ án hình sự.
• Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết, trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác: Mục đích của việc áp dụng trách nhiệm hình sự và hình phạt đối với người phạm tội là nhằm giáo dục họ ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc của cuộc sống, ngăn ngừa họ phạm tội mới. Mục đích đó chỉ có thể đạt được nếu áp dụng đối với người còn sống. Do vậy, trong quá trình giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố mà xác định được người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự, trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác.
• Tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155, 156 và 226 của Bộ luật Hình sự mà bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết không yêu cầu khởi tố.

Cơ sở pháp lý: Điều 157 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015

>>Xem thêm: Có bị khởi tố hình sự khi không có yêu cầu của người bị hại 

Ý nghĩa của căn cứ không khởi tố vụ án hình sự

Việc khởi tố vụ án hình sự đối với tội phạm nói chung và các tội xâm phạm quyền công dân có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền con người trong hệ thống pháp luật nước ta. Chính vì vậy, Bộ luật Tố tụng hình sự quy định căn cứ, cơ sở của việc khởi tố vụ án và không khởi tố vụ án hình sự, cũng như thẩm quyền , trình tự thủ tục của việc ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, nhằm đảm bảo quyền con người, quyền công dân.

>>>Xem thêm: Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự thuộc về những cơ quan nào?

Thẩm quyền ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Quyết định không khởi tố vụ án hình sự là hành vi pháp lý của người có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự biểu hiện bằng một văn bản quyết định không tiến hành hoặc chấm dứt mọi hoạt động tố tụng hình sự đã hoặc đang tiến hành đối với sự kiện pháp lý hoặc những thông tin thu được về những vụ việc, hành vi con người nào đó bị nghi vấn là tội phạm.

Như vậy, thì chủ thể có thẩm quyền ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự là Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án, Các cơ quan và người được giao nhiệm vụ tiến hành điều tra.

Viện kiểm sát có thẩm quyền ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Cơ sở pháp lý: Điều 158, Điều 153, Điều 164 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015

Luật sư tư vấn về tố tụng hình sự

Tư vấn về thủ tục Tố tụng Hình sự, khi bước vào giai đoạn tố tụng hình sự, cá nhân, pháp nhân đã cần phải có sự tư vấn của luật sư để bảo vệ quyền và lợi ích cho bản thân minh. Nội dung chính của tư vấn thủ tục tố tụng hình sự bao gồm:

• Soạn thảo đơn từ cho quá trình tố tụng
• Điều tra, xác minh bằng chứng, chứng cứ
• Làm việc với bị hại, nguyên đơn dân sự, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan,
• Đại diện làm việc với cơ quan điều tra
• Tham vấn quy định của pháp luật về tội danh đang bị Viện kiểm sát truy tố;
• Tham gia các buổi hỏi cung, làm việc trực tiếp với bị cáo tại cơ quan điều tra, hỗ trợ thu thập tài liệu chứng cứ…
• Đưa ra phương án tốt nhất để bảo vệ cho thân chủ của mình
• Nghiên cứu hồ sơ, xem xét và đánh giá chứng cứ nhằm đưa ra các nhận định, xây dựng các lập luận hướng giải quyết vụ án để chuẩn bị cho phiên tòa nhằm bảo vệ thân chủ.
• Luật sư đại diện cho thân chủ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo, thay mặt bị cáo biện luận trước tòa, tham gia tranh luận với đại diện Viện kiểm sát, với đại diện bị hại nhằm làm sáng tỏ sự thật khách quan
• Hướng dẫn khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự
• Hỗ trợ thực hiện thủ tục kháng cáo

Luật sư tư vấn tố tụng hình sự

>>>Xem thêm: Dịch vụ luật sư tư vấn pháp lý trước khi bị khởi tố vụ án hình sự

Căn cứ không khởi tố vụ án hình sự là một quy định cần thiết và ý nghĩa quan trọng trong hệ thống pháp luật nước ta. Nếu Quý bạn đọc còn có những vấn đề chưa hiểu rõ hoặc cần tư vấn trực tiếp về những vấn đề liên quan đến căn cứ không khởi tố vụ án hình sự thì hãy liên hệ qua Hotline 1900.63.63.87 để được luật sư hình sự hỗ trợ một cách nhanh nhất. Xin cảm ơn.

Các bài viết liên quan có thể bạn tham khảo:

• Những trường hợp nào chỉ bị khởi tố khi có yêu cầu của bị hại?
• Khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan cảnh sát điều tra
• Có bị khởi tố tội mua bán ma túy chỉ dựa vào lời khai của bị cáo khác
• Bị hại có đơn bãi nại thì có khởi tố tội hiếp dâm không