Tranh chấp thừa kế của vợ lẽ giải quyết như thế nào?

Tranh chấp thừa kế của vợ lẽ (vợ không chính thức) là một trong những vấn đề pháp lý phức tạp và nhạy cảm trong xã hội Việt Nam. Loại tranh chấp này không chỉ đơn thuần là vấn đề pháp lý về quyền thừa kế tài sản, mà còn liên quan đến các yếu tố văn hóa, đạo đức và tình cảm trong quan hệ gia đình. Khi người đàn ông có vợ lẽ qua đời, thường phát sinh những mâu thuẫn gay gắt giữa vợ chính thức, con cái và người vợ lẽ về quyền thừa kế tài sản của người quá cố. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ quyền được hưởng di sản thừa kế cũng như thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế của vợ lẽ

Thế nào là vợ lẽ?

• “Vợ lẽ” hay còn gọi là (vợ hai) theo ngôn ngữ được hiểu là người vợ ở hàng thứ, sau vợ cả, của người đàn ông nhiều vợ dưới chế độ cũ.
• Hiện nay, một trong những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình là hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng. Và hôn nhân hợp pháp là hôn nhân đảm bảo về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn. 
• Do đó, người vợ được pháp luật công nhận là người đủ điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn với người chồng, không phải người vợ lẽ, mà là vợ hợp pháp (vợ cả).

Vợ lẽ được hưởng di sản từ người chồng hay không?

1. Trong trường hợp “thừa kế” theo di chúc, thì tài sản được chia theo ý nguyện của người để lại di chúc. Nếu người vợ lẽ có tên trong di chúc hưởng di sản thì được hưởng phần di sản tương ứng với di chúc.
2. Trong trường hợp người chồng không để lại di chúc, di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật. Những người được hưởng thừa kế được xác định theo quy định tại khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Như vậy,

• Vợ lẽ là người vợ không được pháp luật công nhận nên không phải là chủ thể thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Nghĩa là vợ lẽ sẽ không được hưởng thừa kế theo pháp luật.
• Tuy nhiên đối với trường hợp pháp luật công nhận “vợ chồng thực tế“, người vợ lẽ vẫn được hưởng di sản theo pháp luật. Ngay cả trường hợp người chồng có con thì mẹ kế vẫn được quyền nhận di sản

Vợ lẽ không thuộc hàng thừa kế theo pháp luật

Thủ tục khởi kiện tranh chấp thừa kế

Thời hiệu khởi kiện

Tại Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 quy định về thời hiệu “giành quyền” yêu cầu chia di sản thừa kế như sau:

• Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế.
• Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. 

Theo quy định tại khoản 5 Điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 thì tranh chấp về thừa kế tài sản là một trong những tranh chấp dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án.

Hồ sơ

Người khởi kiện chuẩn bị bộ hồ sơ khởi kiện giải quyết tranh chấp thừa kế theo hướng dẫn của khoản 4 và khoản 5 Điều 189, BLTTDS 2015 bao gồm:

• Đơn khởi kiện theo Mẫu số 23-DS theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao.

>>> Tải về: Mẫu đơn khởi kiện dân sự

• Giấy tờ pháp lý cá nhân của người khởi kiện
• Di chúc (nếu có)
• Văn bản chứng minh quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản
• Tài liệu, chứng cứ chứng minh yêu cầu khởi kiện

Trình tự khởi kiện tại tòa án

Bước 1: Nộp đơn khởi kiện

Bước 2: Toà án tiếp nhận và xử lý đơn khởi kiện

Bước 3: Thụ lý đơn khởi kiện

Căn cứ Điều 195 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, khi xét thấy hồ sơ khởi kiện đầy đủ và vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán sẽ ra thông báo cho người khởi kiện thực hiện thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.

Bước 4: Chuẩn bị xét xử sơ thẩm

Thời hạn chuẩn bị xét xử là 4 tháng kể từ ngày thụ lý. Trong trường hợp vụ án có tính chất phức tạp, sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì có thể gia hạn nhưng không quá 02 tháng.

Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Thẩm phán thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo khoản 2 Điều 230 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Bước 5: Mở phiên tòa xét xử sơ thẩm

Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng

Dịch vụ Luật sư Luật Long Phan PMT

• Tư vấn soạn thảo đơn từ pháp lý; 
• Tư vấn trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp; 
• Hướng dẫn khách hàng thu thập hồ sơ, tài liệu chứng cứ; 
• Hỗ trợ khách hàng đàm phán, thương lượng, hòa giải; 
• Hướng dẫn khách hàng  thủ tục khởi kiện; 
• Đại diện khách hàng tham gia phiên tòa….

Tòa án giải quyết tranh chấp về tài sản thừa kế và phân chia chung

Tranh chấp thừa kế của vợ lẽ đặt ra nhiều vấn đề phức tạp và cần sự can thiệp pháp lý kỹ lưỡng. Việc áp dụng quy định về di sản và quyền thừa kế đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về pháp luật. Sự tư vấn từ luật sư chuyên nghiệp và sự hỗ trợ từ các cơ quan tư pháp là quan trọng để bảo vệ quyền lợi của vợ lẽ. Nếu Quý đọc giả có vấn đề cần hỗ trợ về thừa kế hãy liên hệ qua hotline 1900.63.63.87 để gặp ngay luật sư Tư Vấn Luật Thừa Kế.

Bài viết liên quan:

• Thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế
• Luật sư tham gia tố tụng giải quyết tranh chấp thừa kế
• Giải quyết tranh chấp đất thừa kế của con ngoài giá thú

Tags: Tranh chấp thừa kế