Tranh chấp lao động cá nhân và thủ tục giải quyết hiệu quả

Tranh chấp lao động đang là thực trạng phổ biến trong mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động tại Việt Nam. Vấn đề này xuất phát từ sự khác biệt về quyền lợi, nghĩa vụ và điều kiện làm việc giữa các bên tham gia quan hệ lao động. Bài viết phân tích chi tiết về tranh chấp lao động cá nhân và các phương thức giải quyết hiệu quả theo quy định của pháp luật hiện hành.

Tranh chấp lao động cá nhân là gì?

Tranh chấp lao động cá nhân phát sinh giữa người lao động với người sử dụng lao động về quyền và lợi ích liên quan đến việc thực hiện hợp đồng lao động. Các tranh chấp này thường xuất phát từ việc giải thích và thực hiện nội dung trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể hoặc quy chế của doanh nghiệp. Phạm vi tranh chấp bao gồm các vấn đề về tiền lương, thời giờ làm việc, bảo hiểm xã hội và các chế độ phúc lợi khác.

Theo đó,tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động; giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại;

Đặc điểm của loại tranh chấp này thể hiện qua ba yếu tố chính:

• Chủ thể tranh chấp: một bên là người lao động, bên còn lại là người sử dụng lao động hoặc doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng hoặc giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
• Nội dung tranh chấp: liên quan đến việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong quan hệ lao động
• Thẩm quyền giải quyết: thuộc về hòa giải viên lao động, Hội đồng trọng tài lao động và Tòa án nhân dân

Cơ sở pháp lý: Điểm a, khoản 1, Điều 179 và Điều 187 Bộ luật Lao động 2019

Phương thức giải quyết tranh chấp lao động cá nhân

Theo Điều 188 đến 192 Bộ luật Lao động 2019, pháp luật quy định bốn phương thức giải quyết tranh chấp lao động cá nhân. Phương thức đầu tiên là thương lượng trực tiếp giữa người lao động và người sử dụng lao động. Tiếp theo là thủ tục hòa giải thông qua hòa giải viên lao động. Hai phương thức cuối cùng là giải quyết thông qua Hội đồng trọng tài lao động và Tòa án nhân dân.

Tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:

• Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;
• Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;
• Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;
• Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;
• Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
• Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.

Các bước giải quyết tranh chấp để đạt được hiệu quả

Thương lượng

Thương lượng là bước đầu tiên trong quá trình giải quyết tranh chấp giữa các chủ thể trong quan hệ lao động. Các bên tham gia trực tiếp trao đổi, thảo luận về nội dung tranh chấp. Việc thương lượng phải được lập thành biên bản ghi nhận kết quả đạt được. Theo quy định thì việc thương lượng là không bắt buộc tuy nhiên khuyến nghị các bên nên thương lượng trước.

Quy trình thương lượng gồm các bước:

• Gửi yêu cầu thương lượng bằng văn bản
• Tổ chức cuộc thương lượng
• Lập biên bản thương lượng có chữ ký của các bên
• Thực hiện các thỏa thuận đã đạt được

>>> Xem thêm: Thủ tục giải quyết tranh chấp lao động bằng trọng tài

Hòa giải

Theo Điều 188, Bộ luật Lao động 2019  thì tranh chấp lao động cá nhân bắt buộc phải hòa giải trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết trừ các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều Điều 188, Bộ luật Lao động 2019.

Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày hòa giải viên lao động nhận được yêu cầu từ bên yêu cầu giải quyết tranh chấp hoặc từ cơ quan quy định tại khoản 3 Điều 181 của Bộ luật này, hòa giải viên lao động phải kết thúc việc hòa giải.Tại phiên họp hòa giải phải có mặt hai bên tranh chấp. Các bên tranh chấp có thể ủy quyền cho người khác tham gia phiên họp hòa giải.

Hòa giải viên lao động có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ các bên thương lượng để giải quyết tranh chấp.Bản sao biên bản hòa giải thành hoặc hòa giải không thành phải được gửi cho các bên tranh chấp trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày lập biên bản.

Trường hợp một trong các bên không thực hiện các thỏa thuận trong biên bản hòa giải thành thì bên kia có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết.

Trọng tài

Trọng tài lao động là phương thức giải quyết tranh chấp thông qua Hội đồng trọng tài. Trên cơ sở đồng thuận, các bên tranh chấp có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp trong trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 188 của Bộ luật này. Khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp, các bên không được đồng thời yêu cầu Tòa án giải quyết, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này.

Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp theo quy định tại khoản 1 Điều này, Ban trọng tài lao động phải được thành lập để giải quyết tranh chấp.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Ban trọng tài lao động được thành lập, Ban trọng tài lao động phải ra quyết định về việc giải quyết vụ việc và gửi cho các bên liên quan.

Trường hợp hết thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này mà Ban trọng tài lao động không được thành lập hoặc hết thời hạn quy định tại khoản 3 Điều này mà Ban trọng tài lao động không ra quyết định giải quyết tranh chấp thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.

Trường hợp một trong các bên không thi hành quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.

Khởi kiện

Thời hiệu khởi kiện là 1 năm kể từ ngày phát hiện quyền và lợi ích bị vi phạm. Tòa án sẽ giải quyết tranh chấp theo trình tự tố tụng dân sự.

Những tranh chấp về lao động và tranh chấp liên quan đến lao động thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo Điều 32 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Quy trình giải quyết đơn khởi kiện gồm 06 bước cơ bản:

• Bước 1: Nộp đơn khởi kiện
• Bước 2: Phân công thẩm phán xem xét đơn
• Bước 3: Thụ lý vụ án
• Bước 4: Tiến hành hòa giải
• Bước 5: Chuẩn bị xét xử
• Bước 6: Đưa vụ án ra xét xử ở phiên tòa sơ thẩm

>>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp lao động đúng pháp luật và hiệu quả

Luật sư tư vấn thủ tục giải quyết tranh chấp lao động

Công ty Luật Long Phan PMT cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên sâu gồm:

Tư vấn pháp lý trước khi phát sinh tranh chấp:

• Rà soát hợp đồng lao động
• Kiểm tra quy chế, nội quy lao động
• Đánh giá rủi ro pháp lý

Hỗ trợ trong quá trình giải quyết tranh chấp:

• Đại diện thương lượng với bên đối tác
• Tham gia phiên hòa giải
• Tư vấn phương án giải quyết

Đại diện tại Tòa án:

• Soạn thảo đơn khởi kiện
• Thu thập và đánh giá chứng cứ
• Tham gia phiên tòa

Hỗ trợ sau giải quyết tranh chấp:

• Thực thi quyết định/bản án
• Thi hành án dân sự
• Bảo vệ quyền lợi hợp pháp

Giải quyết tranh chấp lao động cá nhân đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật lao động và quy trình thủ tục chặt chẽ. Công ty Luật Long Phan PMT với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm sẵn sàng đồng hành cùng Quý khách hàng trong mọi giai đoạn giải quyết tranh chấp. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí về phương án giải quyết tranh chấp hiệu quả.