Tội thao túng thị trường chứng khoán bị xử lý như thế nào?

Tội thao túng thị trường chứng khoán là hành vi giả tạo nhằm thao túng thị trường chứng khoán. Đây là hành vi gian lận nhằm làm tăng, giảm giá cổ phiếu để trục lợi trên cơ sở thua lỗ của những người tham gia khác trên thị trường. Chính vì thế, Luật Long Phan xin giới thiệu Quý bạn đọc bài viết về tội thao túng thị trường chứng khoán và khung hình phạt khi có hành vi này.

Thao túng thị trường chứng khoán

Thao túng thị trường chứng khoán là gì?

Thao túng chứng khoán là hành vi gian lận nhằm làm tăng, giảm giá cổ phiếu để trục lợi trên cơ sở thua lỗ của những người tham gia khác trên thị trường và là việc thực hiện hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán

>>>Xem thêm: IPO là gì? Thủ tục tiến hành IPO như thế nào?

Cơ sở pháp lý: Điều 3 Nghị định 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán

Xác định hành vi phạm tội thao túng thị trường chứng khoán

Khách thể:

Tội thao túng thị trường chứng khoán xâm phạm các quy định của Nhà nước về quản lý thị trường chứng khoán.

Cơ sở pháp lý: Điều 3 Nghị định 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán

Mặt khách quan của tội danh:

Hành vi của tội thao túng thị trường:

• Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc người khác hoặc thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;
• Cho người khác mượn tài khoản để giao dịch chứng khoán, đứng tên sở hữu chứng khoán hộ người khác dẫn đến hành vi thao túng giá chứng khoán.
• Thực hiện hoạt động kinh doanh chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán khi chưa được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy phép, cấp giấy chứng nhận hoặc chấp thuận.
• Trực tiếp hoặc gián tiếp thực hiện hành vi gian lận, lừa đảo, làm giả tài liệu, tạo dựng thông tin sai sự thật hoặc công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin hoặc bỏ sót thông tin cần thiết gây hiểu nhầm nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán.
• Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;
• Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;
• Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;
• Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;
• Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

Hậu quả của hành vi thao túng thị trường chứng khoán: Gây thiệt hại cho nhà đầu tư, công ty môi giới chứng khoán, công ty phát hành chứng khoán mà còn gây ra hậu quả nghiêm trọng cho thị trường chứng khoán và sự phát triển của nền kinh tế.

Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả thiệt hại: Hậu quả thiệt hại phải do nguyên nhân từ các hành vi vi phạm quy định về thao túng thị trường chứng khoán, không phải do các nguyên nhân khác. Nếu hành vi vi phạm không gây hậu quả, hậu quả không do hành vi vi phạm gây ra thì không cấu thành tội phạm vi phạm các quy định về thao túng thị trường chứng khoán.

Cơ sở pháp lý: Điều 3 Nghị định 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán; Điều 12 Luật Chứng khoán 2019; Điều 211 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017

Cấu thành hành vi thao túng thị trường chứng khoán

Mặt chủ quan của tội danh:

Hình thức lỗi là cố ý trực tiếp, người phạm tội nhận thức được hành vi phạm tội nhưng vẫn thực hiện và mong muốn hậu quả xảy ra.

Động cơ mục đích không phải là yếu tố bắt buộc trong cấu thành. Tội phạm này thường có động cơ, mục đích là vụ lợi. Các hành vi phạm tội thường có sự cấu kết, thông đồng nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo trong thị trường chứng khoán… từ đó ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán tại Việt Nam và những quy định về chứng khoán của Nhà nước.

Cơ sở pháp lý: Điều 3 Nghị định 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán; Điều 12 Luật Chứng khoán 2019; Điều 211 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017

Chủ thể:

Chủ thể của tội thao túng thị trường chứng khoán là người từ đủ 16 tuổi trở lên  và có năng lực trách nhiệm hình sự.

Cơ sở pháp lý: Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017

Khung hình phạt về hành vi thao túng thị trường chứng khoán

Phạm vào các hành vi sau đây thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm

• Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;
• Thông đồng với người khác đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;
• Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;
• Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;
• Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;
• Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

• Có tổ chức;
• Thu lợi bất chính 1.500.000.000 đồng trở lên;
• Gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3.000.000.000 đồng trở lên;
• Tái phạm nguy hiểm.

Pháp nhân thương mại phạm tội bị phạt như sau:

• Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng;
• Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng;
• Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
• Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Lưu ý: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Cơ sở pháp lý: Điều 211 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017

>>> Tham khảo thêm về: Những trường hợp nào bị cấm huy động vốn theo quy định pháp luật

Khung hình phạt về tội thao túng thị trường chứng khoán

Luật sư tư vấn về tội thao túng thị trường chứng khoán

• Tư vấn các quy định liên quan đến pháp luật hình sự như: Hành vi phạm tội, các loại tội doanh, khung hình phạt và các quy định pháp luật liên quan đến tội thao túng thị trường chứng khoán.
• Luật sư tham gia bào chữa cho bị can, bị cáo trong tố tụng hình sự, cụ thể luật sư hình sự tham gia vào các giai đoạn tố tụng như giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố, và tố tụng tại Tòa án các cấp cũng như giai đoạn thi hành án.
• Luật sư hình sự tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị hại,
• Luật sư tham gia vào thu thập các thông tin, cũng như bằng chứng, chứng cứ cho người bị hại, theo đó người bị hạn được hưởng đúng quyền và lợi ích cũng như bồi thường hợp pháp cho người bị đối với tội thao túng thị trường chứng khoán.
• Luật sư cũng tham gia bảo vệ các quyền lợi hợp pháp cho các đương sự trong vụ án hình sự cụ thể là nguyên đơn đương sự người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến vụ án có liên quan tội thao túng thị trường chứng khoán.

Có thể thấy, hậu quả của tội thao túng thị trường chứng khoán làm ảnh hưởng nghiệm trọng đến thị trường chứng khoán Việt Nam mà còn vi phạm đến các quy định của nhà nước. Vì thế, qua bài viết trên, Luật Long Phan muốn được giải đáp cho các Quý bạn đọc để tránh đi những hậu quả không nên có và có thể giúp cho nền thị trường chứng khoán trở nên phong phú. Vì thế xin hãy liên lạc qua luật sư tư vấn luật hình sự qua HOTLINE 1900.63.63.87 để được tư vấn kịp thời và hỗ trợ tốt nhất. Xin cảm ơn.