Thỏa thuận cả trọng tài và tòa án giải quyết tranh chấp- Khởi kiện ở đâu?

Thỏa thuận cả trọng tài và tòa án giải quyết tranh chấp thì cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết. Khi các bên trong hợp đồng đồng thời thỏa thuận sử dụng cả trọng tài và tòa án để giải quyết tranh chấp, việc xác định cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết trở nên phức tạp. Bài viết này sẽ phân tích các quy định pháp luật hiện hành và đưa ra hướng dẫn cụ thể giúp Quý khách hàng lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp.

Cơ chế giải quyết tranh chấp tại cơ quan tài phán

Hiện nay, có hai cơ quan tài phán giải quyết tranh chấp cơ bản là Tòa án, Trọng tài. Khách với cơ chế giải quyết tranh chấp tại Tòa án, việc giải quyết tranh chấp tại trọng tài phải đáp ứng các điều kiện luật định. Các điều kiện được quy định cụ thể tại Luật Trọng tài thương mại 2010 và các Luật chuyên ngành khác có liên quan.

Cụ thể, tại Điều 2 và Điều 5 Luật Trọng tài Thương mại 2010, chỉ những tranh chấp thương mại mới được giải quyết bằng trọng tài. Tranh chấp được giải quyết bằng trọng tài nếu các bên có thỏa thuận trọng tài. Thỏa thuận này có thể được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp.​

Bổ sung quy định này, khoản 5 Điều 236 Luật Đất đai 2024 vừa có hiệu lực thi hành bổ sung Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai có thể do Trọng tài thương mại Việt Nam giải quyết theo quy định của pháp luật về trọng tài thương mại.

Nếu không thuộc các trường hợp này, tranh chấp sẽ được giải quyết thông qua tòa án, không phân biệt các bên có lựa chọn hay không.

>>> Xem thêm: Điều kiện để thỏa thuận trọng tài có hiệu lực

Hiệu lực của thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng trọng tài và tòa án​

Theo Điều 2 Nghị quyết số 01/2014/NQ-HĐTP, ​trường hợp các bên vừa có thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài vừa có thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng Tòa án thì xử lý như sau:

Các bên thỏa thuận lại hoặc thỏa thuận mới về cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp.

Nếu các bên không có thỏa thuận lại hoặc thỏa thuận mới về cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp và không thuộc các trường hợp thỏa thuận trọng tài không hợp lệ, không thực hiện được thì xử lý như sau:

• Người khởi kiện yêu cầu Trọng tài giải quyết tranh chấp trước khi yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hoặc yêu cầu Trọng tài giải quyết tranh chấp khi Tòa án chưa thụ lý vụ án theo quy định này thì Tòa án căn cứ quy định tại Điều 6 Luật TTTM để từ chối thụ lý, giải quyết.
• Người khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp, thì ngay sau khi nhận được đơn khởi kiện, Tòa án phải xác định một trong các bên đã yêu cầu Trọng tài giải quyết hay chưa. Trường hợp chưa thì Tòa án xem xét thụ lý giải quyết theo thủ tục chung.
• Trường hợp Tòa án đã thụ lý vụ án mà phát hiện tranh chấp đã có yêu cầu Trọng tài giải quyết trước thời điểm Tòa án thụ lý vụ án thì Tòa án ra quyết định đình chỉ việc giải quyết vụ án vì không thuộc thẩm quyền của Tòa án, trả lại đơn khởi kiện và các tài liệu gửi kèm theo đơn khởi kiện.

Tư vấn lựa chọn cơ quan giải quyết tranh chấp của Luật Long Phan PMT

Luật Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ tư vấn và hỗ trợ pháp lý liên quan đến giải quyết tranh chấp thương mại, bao gồm:​

• Tư vấn về lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp.​

• Soạn thảo và rà soát thỏa thuận trọng tài trong hợp đồng.​

• Đại diện khách hàng trong quá trình tố tụng tại trọng tài hoặc tòa án.​

• Tư vấn và hỗ trợ thi hành phán quyết trọng tài hoặc bản án của tòa án.​

Câu hỏi thường gặp khi thỏa thuận cả trọng tài và tòa án giải quyết tranh chấp

Các câu hỏi thường gặp về là:

Khi hợp đồng có thỏa thuận cả trọng tài và tòa án, bên nào được quyền lựa chọn cơ quan giải quyết tranh chấp?

Trong trường hợp này, bên khởi kiện có quyền lựa chọn cơ quan giải quyết tranh chấp. Nếu bên khởi kiện nộp đơn tại trọng tài trước, tòa án sẽ từ chối thụ lý vụ án. Ngược lại, nếu bên khởi kiện nộp đơn tại tòa án trước và chưa có yêu cầu giải quyết tại trọng tài, tòa án sẽ xem xét thụ lý theo thủ tục chung. ​

>>> Xem thêm: Các tranh chấp không thuộc thẩm quyền của Trọng Tài

Nếu một bên khởi kiện tại tòa án trong khi đã có thỏa thuận trọng tài, tòa án sẽ xử lý như thế nào?

Tòa án sẽ yêu cầu các bên cung cấp thông tin về thỏa thuận trọng tài. Nếu xác định có thỏa thuận trọng tài hợp lệ và không thuộc trường hợp ngoại lệ, tòa án sẽ từ chối thụ lý và trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện. ​

Trong trường hợp nào tòa án có thể giải quyết tranh chấp dù đã có thỏa thuận trọng tài?

Tòa án có thể giải quyết tranh chấp nếu có quyết định hủy phán quyết trọng tài, quyết định đình chỉ giải quyết của hội đồng trọng tài, hoặc thỏa thuận trọng tài vô hiệu hoặc không thể thực hiện được. ​

Thỏa thuận trọng tài có thể được lập sau khi xảy ra tranh chấp không?

Có, thỏa thuận trọng tài có thể được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp, miễn là các bên đồng ý và thỏa thuận tuân thủ các quy định pháp luật về hình thức và nội dung.

Nếu thỏa thuận trọng tài không chỉ rõ tổ chức trọng tài cụ thể, tranh chấp sẽ được giải quyết như thế nào?

Trong trường hợp này, các bên cần thống nhất lại về tổ chức trọng tài. Nếu không thể đạt được thỏa thuận, thỏa thuận trọng tài có thể không hợp lệ.

Phán quyết của trọng tài có giá trị chung thẩm không?

Đúng, phán quyết của trọng tài có giá trị chung thẩm và ràng buộc các bên, không thể bị kháng cáo hay xét lại bởi tòa án, trừ một số trường hợp đặc biệt như khi có yêu cầu hủy phán quyết trọng tài theo quy định pháp luật.

Khi nào thỏa thuận trọng tài bị coi là vô hiệu?

Thỏa thuận trọng tài bị coi là vô hiệu nếu tranh chấp không thuộc thẩm quyền của trọng tài, người xác lập thỏa thuận không có thẩm quyền hoặc thỏa thuận không tuân thủ các điều kiện về hình thức và nội dung theo quy định pháp luật.

Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài có ưu điểm gì so với tòa án?

Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thường nhanh chóng, linh hoạt, bảo mật và cho phép các bên lựa chọn trọng tài viên có chuyên môn phù hợp. Tuy nhiên, phán quyết của trọng tài phụ thuộc vào sự hợp tác của các bên và có thể gặp khó khăn trong việc thi hành nếu không có sự tự nguyện tuân thủ.

Nếu một bên không thực hiện phán quyết trọng tài, bên kia có thể làm gì?

Trong trường hợp một bên không tự nguyện thi hành phán quyết trọng tài, bên kia có thể yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.​

Có thể thay đổi cơ quan giải quyết tranh chấp sau khi đã ký thỏa thuận không?

Có, các bên có thể thỏa thuận lại về cơ quan giải quyết tranh chấp bằng văn bản. Việc thay đổi này cần sự đồng ý của tất cả các bên liên quan và phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành.

>>> Xem thêm: Người tiêu dùng có được kiện tại tòa khi hợp đồng thỏa thuận trọng tài

Kết luận

Việc lựa chọn cơ quan giải quyết tranh chấp khi đã thỏa thuận cả trọng tài và tòa án đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật và kinh nghiệm thực tiễn. Để đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp của mình, Quý khách hàng nên tìm hiểu kỹ quy định pháp luật. Nếu Quý khách hàng cần hỗ trợ hoặc có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến việc giải quyết tranh chấp thương mại, xin vui lòng liên hệ với Luật Long Phan PMT qua hotline 1900636387 để được tư vấn và giải đáp kịp thời.

Tags: Giải quyết tranh chấp hợp đồng, Luật trọng tài thương mại​, Phán quyết trọng tài​, Thẩm quyền giải quyết tranh chấp​, Thỏa thuận giải quyết tranh chấp​, Thỏa thuận trọng tài, Thỏa thuận trọng tài vô hiệu​, Tòa án và trọng tài​, Tranh chấp kinh doanh​