Phụ cấp là khoản tiền bổ sung ngoài lương cơ bản mà người lao động được nhận từ người sử dụng lao động theo quy định của Bộ luật Lao động. Theo Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH, các khoản phụ cấp này nhằm bù đắp các yếu tố về điều kiện làm việc, mức độ phức tạp của công việc, điều kiện sinh hoạt và môi trường lao động. Bài viết sau đây sẽ phân tích chi tiết về phụ cấp là gì, các loại phụ cấp và sự khác biệt với trợ cấp trong pháp luật lao động Việt Nam.
Mục Lục
Phụ cấp là gì?
Theo quy định của Bộ luật Lao động Việt Nam có thể hiểu phụ cấp là khoản tiền bổ sung ngoài mức lương cơ bản. Phụ cấp được tính dựa trên các yếu tố đặc thù của công việc và môi trường làm việc. Khoản phụ cấp này được quy định trong hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể theo khoản 1, Điều 21. Bộ luật Lao động 2019
Điều 30 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định rõ về cơ chế xác định và chi trả phụ cấp. Người sử dụng lao động có trách nhiệm xây dựng và công bố quy chế trả lương, trong đó bao gồm các khoản phụ cấp. Mức phụ cấp phải đảm bảo nguyên tắc công bằng, minh bạch và không thấp hơn mức tối thiểu theo quy định của pháp luật.
>>> Xem thêm: Phụ cấp trách nhiệm trong doanh nghiệp hiện nay
Các loại phụ cấp ở Việt Nam
Hệ thống phụ cấp tại Việt Nam được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, phản ánh đặc thù công việc và điều kiện lao động. Mỗi loại phụ cấp đáp ứng một nhu cầu cụ thể trong môi trường làm việc. Các khoản phụ cấp được quy định chi quy chế của doanh nghiệp.
Theo khoản 1, Điều 30, Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH các khoản phụ cấp lương để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ như phụ cấp chức vụ, chức danh; phụ cấp trách nhiệm; phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; phụ cấp thâm niên; phụ cấp khu vực; phụ cấp lưu động; phụ cấp thu hút và các phụ cấp có tính chất tương tự.
Phụ cấp theo điều kiện làm việc bao gồm:
- Phụ cấp độc hại, nguy hiểm: áp dụng cho người lao động làm việc trong môi trường có yếu tố độc hại, nguy hiểm.
- Phụ cấp làm thêm giờ
- Phụ cấp làm đêm
Phụ cấp theo khu vực địa lý:
- Phụ cấp khu vực: áp dụng cho vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo
- Phụ cấp thu hút: cho khu vực khó khăn trong tuyển dụng
Phụ cấp theo trách nhiệm công việc:
- Phụ cấp chức vụ: dành cho cán bộ quản lý
- Phụ cấp trách nhiệm: cho vị trí đặc thù
- Phụ cấp kiêm nhiệm: khi đảm nhận thêm công việc
Các loại phụ cấp khác:
- Phụ cấp đi lại
- Phụ cấp ăn trưa
- Phụ cấp nhà ở
Phụ cấp và Trợ cấp khác và giống nhau như thế nào ?
Phụ cấp và trợ cấp là hai khái niệm riêng biệt trong hệ thống chính sách lao động Việt Nam. Sự phân biệt này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Việc hiểu rõ sự khác biệt giúp người lao động và người sử dụng lao động thực hiện đúng nghĩa vụ và quyền lợi của mình
Điểm khác biệt cơ bản:
- Về mục đích:
- Phụ cấp: bổ sung thu nhập theo điều kiện làm việc
- Trợ cấp: hỗ trợ trong hoàn cảnh đặc biệt hoặc khó khăn
- Về tính chất:
- Phụ cấp: thường xuyên, định kỳ theo lương
- Trợ cấp: không thường xuyên, theo sự kiện phát sin
- Về đối tượng được hưởng
- Phụ cấp: người đang làm việc
- Trợ cấp: cả người đang làm và đã nghỉ việc
- Mức hưởng
- Phụ cấp: Do công ty quyết định cho phù hợp với đặc điểm, tính chất lao động và điều kiện thực tế của công ty.
- Trợ cấp: Mức trợ cấp tùy thuộc vào từng chế độ mà mức hưởng quy định khác nhau và không thấp hơn quy định của pháp luật
- Đối tượng chi trả
- Phụ cấp: Người sử dụng lao động sẽ là người chi trả
- Trợ cấp: Cơ quan Bảo hiểm xã hội, Người sử dụng lao động
Điểm tương đồng giữa phụ cấp và trợ cấp bao gồm: Đều là khoản tiền bổ sung ngoài lương cơ bản, nhằm hỗ trợ thu nhập cho người lao động và được điều chỉnh bởi Bộ luật Lao động
Câu hỏi thường gặp về phụ cấp
Trong quá trình tư vấn pháp lý, nhiều vấn đề về phụ cấp thường được người lao động và doanh nghiệp đặt ra. Việc giải đáp các thắc mắc này giúp hai bên thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình. Các quy định về phụ cấp cần được thể hiện rõ trong hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể. Dưới đây là một số vấn đề liên quan đến phụ cấp mà mọi người thường quan tâm:
Về tính thuế thu nhập cá nhân:
- Phụ cấp lương: chịu thuế TNCN
- Phụ cấp độc hại: không chịu thuế
- Phụ cấp điện thoại: có mức khống chế
Về điều chỉnh phụ cấp:
- Thời điểm điều chỉnh: theo thỏa thuận
- Quy trình điều chỉnh: phải thông báo trước
- Mức điều chỉnh: không thấp hơn luật định
Về quyền lợi bảo hiểm:
- Các khoản tính BHXH: theo quy định
- Mức đóng BHXH: tỷ lệ % theo lương
- Quyền lợi hưởng: theo thời gian đóng
>>> Xem thêm: Khiếu nại khi công ty không trả phụ cấp nặng nhọc độc hại
Luật sư tư vấn các mức phụ cấp và trợ cấp
Dịch vụ tư vấn của Long Phan PMT bao gồm:
- Rà soát hợp đồng lao động và các thỏa thuận về phụ cấp
- Xây dựng quy chế trả lương và phụ cấp cho doanh nghiệp
- Tư vấn về thuế và bảo hiểm liên quan đến phụ cấp
- Giải quyết tranh chấp về phụ cấp
- Cập nhật các quy định mới về chế độ phụ cấp
- Đại diện doanh nghiệp trong các vụ việc liên quan
- Soạn thảo văn bản nội bộ về chính sách phụ cấp
Phụ cấp đóng vai trò thiết yếu trong hệ thống tiền lương và chế độ đãi ngộ người lao động tại Việt Nam. Để được tư vấn chi tiết về các vấn đề liên quan đến phụ cấp và trợ cấp, Quý khách vui lòng liên hệ Long Phan PMT qua hotline 1900636387. Đội ngũ luật sư của chúng tôi sẽ hỗ trợ Quý khách xây dựng chính sách phụ cấp phù hợp với quy định pháp luật và đặc thù doanh nghiệp.
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Luật Long Phan PMT chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng Luật Long Phan PMT sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.