Các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự

Các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự được pháp luật quy định nhằm sử dụng quyền lực nhà nước buộc những cá nhân, tổ chức phải thực hiện các nghĩa vụ được ghi nhận trong bản án, quyết định của Tòa án nhưng không tự nguyện thực hiện. Bài viết dưới đây sẽ giúp quý bạn đọc trả lời được những thắc mắc liên quan đến các nội dung, nguyên tắc và trình tự áp dụng những biện pháp cưỡng chế trên theo pháp luật dân sự.

Các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự

Quy định pháp luật về cưỡng chế thi hành án dân sự

Cưỡng chế thi hành án dân sự là hoạt động của cơ quan có thẩm quyền, dùng quyền lực của mình để đảm bảo việc thi hành trên thực tế quyền và nghĩa vụ của các chủ thể liên quan trong quyết định, bản án được thi hành theo thủ tục thi hành án.

Các chủ thể bị áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành là những cá nhân sau khoảng thời gian 15 ngày tự nguyện thi hành án kể từ ngày người phải thi hành án nhận được hoặc được thông báo hợp lệ quyết định thi hành án tuy có điều kiện nhưng vẫn không tự nguyện thực hiện.

Căn cứ pháp lý: Điều 45, Điều 46 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 sửa đổi, bổ sung năm 2014.

Các biện pháp cưỡng chế thi hành án

Trong quá trình thực hiện các hoạt động thi hành án, người phải thi hành án không tự nguyện thực hiện các nghĩa vụ của mình được ghi nhận trong bản án, quyết định thì cơ quan thi hành án có quyền áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án. Theo đó, pháp luật dân sự ghi nhận có các biện pháp cưỡng chế thi hành án như sau:

• Khấu trừ tiền trong tài khoản; thu hồi, xử lý tiền, giấy tờ có giá của người phải thi hành án.
• Trừ vào thu nhập của người phải thi hành án.
• Kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án, kể cả tài sản đang do người thứ ba giữ.
• Khai thác tài sản của người phải thi hành án.
• Buộc chuyển giao vật, chuyển giao quyền tài sản, giấy tờ.
• Buộc người phải thi hành án thực hiện hoặc không được thực hiện công việc nhất định.

Căn cứ pháp lý: Điều 71 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 sửa đổi, bổ sung năm 2014.

Nguyên tắc áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự

Để việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế được chính xác, minh bạch và hợp lý thì các cá nhân, cơ quan có thẩm quyền thi hành án cần tuân thủ theo một số nguyên tắc sau đây:

• Chỉ được phép áp dụng các biện pháp cưỡng chế được quy định tại Điều 71 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 sửa đổi, bổ sung năm 2014.
• Chấp hành viên căn cứ vào nội dung bản án, quyết định; quyết định thi hành án; tính chất, mức độ, nghĩa vụ thi hành án; điều kiện của người phải thi hành án; yêu cầu bằng văn bản của đương sự và tình hình thực tế của địa phương để lựa chọn việc áp dụng các biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế thi hành án thích hợp.
• Ngoài những trường hợp không tổ chức cưỡng chế thi hành án do Luật Thi hành án dân sự quy định, cơ quan thi hành án dân sự không tổ chức cưỡng chế thi hành án có huy động lực lượng trong thời gian 15 ngày trước và sau tết Nguyên đán; các ngày truyền thống đối với các đối tượng chính sách, nếu họ là người phải thi hành án; các trường hợp đặc biệt khác ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội, phong tục, tập quán tại địa phương.

Căn cứ pháp lý: Điều 13 Nghị định 62/2015/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi ghị định 33/2020/NĐ-CP

Nguyên tắc cưỡng chế thi hành án dân sự

Trình tự, thủ tục áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án

Bên cạnh tuân thủ các nguyên tắc, việc đảm bảo thực hiện đúng và hiệu quả các trình tự, thủ tục cơ bản để tiến hành áp các dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án cũng đóng vai trò rất quan trọng. Theo đó, trình tự, thủ tục áp dụng các biện pháp cưỡng chế trên sẽ bao gồm các bước cơ bản sau:

Bước 1. Ra quyết định và thông báo về việc cưỡng chế thi hành án: sau 15 ngày kể từ ngày người phải thi hành án nhận được hoặc được thông báo hợp lệ quyết định thi hành án, người phải thi hành án không tự nguyện chấp hành sẽ bị cưỡng chế.

Căn cứ pháp lý: Điều 45, Điều 46 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 sửa đổi, bổ sung năm 2014.

Bước 2. Lập kế hoạch cưỡng chế thi hành án dân sự:

• Trước khi tiến hành cưỡng chế thi hành án, chấp hành viên phải lập kế hoạch cưỡng chế ngay, trừ trường hợp phải cưỡng chế ngay. Nội dung chính của kế hoạch cưỡng chế bao gồm: biện pháp cưỡng chế cần áp dụng; thời gian, địa điểm cưỡng chế; phương án tiến hành cưỡng chế; yêu cầu về lực lượng tham gia và bảo vệ cưỡng chế; dự trù chi phí cưỡng chế.
• Sau đó, tiến hành gửi ngay bảng kế hoạch cưỡng chế cho Viện kiểm sát, cơ quan Công an cùng cấp, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi tổ chức cưỡng chế hoặc cơ quan, tổ chức có liên quan đến việc cưỡng chế thi hành án để các cơ quan trên lập kế hoạch bảo vệ cưỡng chế và thực hiện các hoạt động khác nhằm hỗ trợ việc cưỡng chế thi hành án được diễn ra thuận lợi.

Căn cứ pháp lý: Điều 72 Luật Thi hành án Dân sự 2008, sửa đổi, bổ sung 2014.

Quy trình cưỡng chế thi hành án dân sự

Bước 3. Tiến hành cưỡng chế: Tiến hành cưỡng chế được thực hiện tại nơi có tài sản hoặc đối tượng cần cưỡng chế áp dụng các biện pháp cưỡng chế nói trên tùy thuộc vào đối tượng cưỡng chế.

>>>xem thêm: Thủ tục cưỡng chế thi hành án được thực hiện như thế nào?

Luật sư tư vấn về thi hành án dân sự

• Tư vấn về các quy định của pháp luật về thi hành án dân sự
• Tư vấn về các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự
• Tư vấn về trình tự, thủ tục áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự.

Các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thực thi các nghĩa vụ của đương sự theo các bản án, quyết định trên thực tế. Tùy vào từng loại biện pháp cưỡng chế khác mà nguyên tắc cũng như trình tự, thủ tục áp dụng các biện pháp trên cũng sẽ khác nhau. Nếu quý khách có vướng mắc về các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự, vui lòng liên hệ tổng đài/hotline 1900.63.63.87 để được luật sư dân sự hỗ trợ, tư vấn.