Quy định trình tự phát biểu khi tranh luận tại phiên tòa dân sự

Trình tự phát biểu khi tranh luận tại phiên tòa dân sự của những người tham gia tố tụng và những người tiến hành tố tụng được pháp luật dân sự quy định chặt chẽ, thống nhất. Khi xét xử một PHIÊN TÒA DÂN SỰ, trình tự của tranh luận được quy định thế nào? Mời quý bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây của chúng tôi để biết thêm thông tin chi tiết.

Tranh luận trong tố tụng dân sự

Quyền tranh luận theo Luật Tố tụng dân sự

Theo quy định tại khoản 20, Điều 70 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, đương sự có quyền tranh luận tại phiên tòa, đưa ra lập luận về đánh giá chứng cứ và pháp luật áp dụng.

Như vậy, tranh luận được hiểu là bàn cãi tìm ra lý lẽ; là một phần tố tụng của phiên tòa, được tiến hành sau khi kết thúc phần xét hỏi. Thường thì chúng ta hay nhắc đến tranh tụng, bởi tranh tụng là tranh luận trong tố tụng. Tranh luận bao hàm cả hoạt động tranh tụng trước khi mở phiên tòa, tranh luận tại phiên tòa và tranh tụng sau khi có quyết định giải quyết vụ án dân sự.

Nguyên tắc đảm bảo quyền tranh luận trong tố tụng dân sự

Tại Điều 24 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định quyền bảo đảm tranh tụng trong xét xử:

• Tòa án có trách nhiệm bảo đảm cho đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự thực hiện quyền tranh tụng trong xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015;
• Đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự có quyền thu thập, giao nộp tài liệu, chứng cứ kể từ khi Tòa án thụ lý vụ án dân sự và có nghĩa vụ thông báo cho nhau các tài liệu, chứng cứ đã giao nộp; trình bày, đối đáp, phát biểu quan điểm, lập luận về đánh giá chứng cứ và pháp luật áp dụng để bảo vệ yêu cầu, quyền, lợi ích hợp pháp của mình hoặc bác bỏ yêu cầu của người khác theo quy định của Bộ luật này;
• Trong quá trình xét xử, mọi tài liệu, chứng cứ phải được xem xét đầy đủ, khách quan, toàn diện, công khai, trừ trường hợp không được công khai theo quy định tại khoản 2 Điều 109 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Tòa án điều hành việc tranh tụng, hỏi những vấn đề chưa rõ và căn cứ vào kết quả tranh tụng để ra bản án, quyết định.

>>> MỜI BẠN ĐỌC THAM KHẢO BÀI VIẾT: THỦ TỤC GIẢI QUYẾT VỤ ÁN DÂN SỰ SƠ THẨM

Trình tự phát biểu khi tranh luận tại phiên tòa dân sự

Trong quá trình xét xử vụ án dân sự, việc phát biểu của những người tham gia tố tụng và người tiến hành tố tụng khi tranh luận trong phần tranh tụng tại phiên tòa phải tuân thủ các quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Trình tự tranh luận

Bắt đầu tranh luận

Phát biểu tranh luận tại phiên tòa dân sự được quy định tại Điều 260 Bộ luật Tố tụng Dân  sự 2015:

Sau khi kết thúc về việc xét hỏi, Hội đồng xét xử chuyển sang phần tranh luận tại phiên tòa. Trình tự được thực hiện như sau:

• Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn trình bày. Nguyên đơn có quyền bổ sung ý kiến. Trường hợp cơ quan, tổ chức khởi kiện thì người đại diện trình bày ý kiến. Người có quyền và lợi ích hợp pháp được bảo vệ có quyền bổ sung ý kiến;
• Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị đơn tranh luận, đối đáp. Bị đơn có quyền bổ sung ý kiến;
• Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trình bày. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền bổ sung ý kiến;
• Các đương sự đối đáp theo sự điều khiển của chủ tọa phiên tòa;
• Khi xét thấy cần thiết, Hội đồng xét xử có thể yêu cầu các đương sự tranh luận bổ sung về những vấn đề cụ thể để làm căn cứ giải quyết vụ án.
• Trường hợp nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp thì họ tự mình trình bày khi tranh luận;
• Trường hợp vắng mặt một trong các đương sự và người tham gia tố tụng khác thì chủ tọa phiên tòa phải công bố lời khai của họ để trên cơ sở đó các đương sự có mặt tại phiên tòa tranh luận và đối đáp.

>>> Xem thêm: THỨ TỰ VÀ NGUYÊN TẮC HỎI TẠI PHIÊN TÒA DÂN SỰ SƠ THẨM

Phát biểu khi tranh luận

Tuân thủ trình tự tranh luận

Khi tiến hành phát biểu về việc đánh giá chứng cứ, đề xuất quan điểm của mình về giải quyết vụ án, những người tham gia tranh luận phải căn cứ vào tài liệu, chứng cứ đã thu thập được và đã được xem xét, kiểm tra tại phiên tòa cũng như kết quả việc hỏi tại phiên tòa. Người tham gia tranh luận có quyền đáp lại ý kiến của người khác.

Phát biểu của Kiểm sát viên

Sau khi những người tham gia tố tụng phát biểu tranh luận và đối đáp xong, Kiểm sát viên phát biểu ý kiến về việc tuân theo pháp luật tố tụng của Thẩm phán, Hội đồng xét xử, Thư ký phiên tòa và của những người tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án kể từ khi thụ lý cho đến trước thời điểm Hội đồng xét xử nghị án và phát biểu ý kiến về việc giải quyết vụ án.

Kết thúc tranh luận

Nếu xét thấy không có tình tiết nào của vụ án chưa được xem xét, việc xem xét đã đầy đủ hoặc không cần xem xét thêm chứng cứ thì Hội đồng xét xử kết thúc phần tranh luận và đi vào phòng nghị án để nghị án.

Những điểm hạn chế trong tranh luận hiện nay

Hiện nay, trong hoạt động tranh luận được quy định tại Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015 vẫn còn một vài hạn chế.

Với những quy định về trình tự, thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm, chúng ta có thể thấy vai trò của Thẩm phán được đề cao và vai trò của các bên đương sự có thể bị xem nhẹ, Trong cả quá trình xét xử tại phiên tòa, Thẩm phán giữ vai trò chủ động, tích cực, người điều khiển phiên tòa, bảo đảm cho phiên tòa được tiến hành theo đúng trình tự và thủ tục. Còn các đương sự không có quyền xét hỏi mà chỉ có quyền đề xuất với Hội đồng xét xử những vấn đề được hỏi thêm.

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi liên quan đến quy định về trình tự phát biểu khi tranh luận tại phiên tòa dân sự. Nếu quý bạn đọc có bất kỳ thắc mắc nào xoay quanh pháp luật dân sự vui lòng liên hệ ngay với chúng tôi qua HOTLINE: 1900.63.63.87 đề được TƯ VẤN LUẬT DÂN SỰ giải đáp thắc mắc và hỗ trợ kịp thời. Xin cảm ơn.