Xây dựng nhà trên đất người khác có được đền bù không?

Xây dựng nhà trên đất người khác có được đền bù không? Đây là vấn đề pháp lý phức tạp liên quan đến quyền sử dụng đất và tài sản. Hành vi xây dựng trái phép trên đất của người khác không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây ra nhiều hệ lụy. Bài viết dưới đây sẽ phân tích các khía cạnh pháp lý, hậu quả và hướng giải quyết cho trường hợp này.

Nguyên tắc bồi thường khi nhà nước thu hồi đất đai?

Theo quy định tại Điều 98 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất bị thu hồi về đất ở thì được bồi thường như sau:

Được bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nhà ở hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có cùng mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi nếu đáp ứng điều kiện tại Điều 95 của Luật Đất đai 2024.

Căn cứ theo khoản 2 Điều 95 của Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất được bồi thường về đất khi có một trong các điều kiện:

• Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;
• Có quyết định giao đất hoặc quyết định cho thuê đất hoặc quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
• Có một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất làm căn cứ để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định tại Điều 137 của Luật này;
• Nhận chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật từ người có quyền sử dụng đất hợp pháp nhưng chưa hoàn thành thủ tục đăng ký đất đai;
• Được sử dụng đất theo thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ; văn bản công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất mà người trúng đấu giá đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

>>>Xem thêm: Nhà chưa hoàn công có được bồi thường khi bị thu hồi đất

Xây dựng nhà trên đất người khác có được đề bù hay không?

Như đã phân tích ở trên, người sử dụng đất hợp pháp đáp ứng đủ điều kiện theo khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai 2024 sẽ được nhận bồi thường (đền bù) khi nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Khi diện tích thu hồi là nhà đất được xây trên đất của người khác thì chủ đất hay người xây dựng sẽ được nhận đền bù phải xem xét các trường hợp bên dưới.

>>>Xem thêm: Nhà xây dựng không có giấy phép có được đền bù khi bị thu hồi đất

Chủ đất đồng ý cho việc xây dựng nhà trên đất của mình

Việc chủ đất đồng ý cho người khác xây dựng nhà trên đất của mình có được đền bù hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố pháp lý, đặc biệt là tính hợp pháp của việc xây dựng và các thỏa thuận cụ thể giữa các bên.

Thứ nhất, trường hợp thỏa thuận rõ ràng về quyền lợi giữa các bên:

Nếu giữa chủ đất và người xây dựng có thỏa thuận cụ thể về việc đền bù trong trường hợp đất bị thu hồi, thì việc nhận đền bù thực hiện thoe thỏa thuận giữa hai bên.

Thứ hai, trường hợp chủ đất đồng ý cho xây dựng nhưng việc xây dựng không phép hoặc không đúng quy định:

Nếu việc xây dựng không tuân thủ các quy định của pháp luật, ví dụ như không có giấy phép,  xây dựng không đúng với giấy phép đã được cấp, thì khi đất bị thu hồi phần tài sản trên đất này không thể được bồi thường theo quy định. Do đó, người xây dựng nhà trên đất của người khác cũng không thể nhận khoản đền bù nào.

Có thể nói, Trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích công cộng hoặc phát triển kinh tế, chính sách đền bù (bồi thường, hỗ trợ) sẽ áp dụng cho cả đất và tài sản trên đất (bao gồm nhà cửa). Tuy nhiên, ai sẽ được đền bù (chủ đất hay người xây dựng trên phần đất) sẽ phụ thuộc vào tình trạng pháp lý của căn nhà và hợp đồng hoặc thỏa thuận giữa các bên liên quan.

Vì vậy, khi chủ cho phép người khác xây dựng nhà trên đất của mình cần lưu ý một số điểm sau để tránh xảy ra tranh chấp:

• Xác lập văn bản thỏa thuận về việc cho phép xây dựng, mượn, ủy quyền sử dụng đất,… tùy theo mục đích và nhu cầu của các bên.
• Quy định rõ ràng về quyền lợi, nghĩa vụ của các bên khi đất bị nhà nước thu hôi.
• Xem xét về hình thức, quy định về công chứng/ chứng thực văn bản phù hợp để văn bản được công nhận hiệu lực.

Xây dựng nhà trên đất nhưng không được chủ đất đồng ý cho xây dựng?

Xây dựng nhà trên đất người khác nhưng không được sự đồng ý của chủ đất có được đền bù không? Câu trả lời là không. Người xây dựng trái phép không được hưởng bất kỳ khoản đền bù nào cho công trình xây dựng trên đất của người khác.

Theo quy định của pháp luật, người xây dựng trái phép không những không được đền bù mà còn phải chịu trách nhiệm khôi phục lại hiện trạng ban đầu của đất. Điều này có nghĩa là phải tự phá dỡ công trình xây dựng trái phép và chịu mọi chi phí liên quan.

Trong một số trường hợp đặc biệt, nếu chủ đất đồng ý giữ lại công trình, hai bên có thể thỏa thuận về giá trị công trình. Tuy nhiên, đây là thỏa thuận dân sự giữa hai bên, không phải là khoản đền bù theo quy định của pháp luật.

Tư vấn hướng xử lý khi xảy ra tranh chấp đất

Khi xảy ra tranh chấp liên quan đến việc xây dựng nhà trên đất người khác, luật sư của Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ sau đây:

• Tư vấn thu thập, phân tích chứng cứ liên quan đến quyền sử dụng đất hợp pháp.
• Đánh giá tính hợp pháp của việc xây dựng và các hành vi liên quan.
• Tư vấn phương án giải quyết tranh chấp phù hợp nhất.
• Đại diện khách hàng trong quá trình thương lượng, hòa giải.
• Soạn thảo đơn khởi kiện và các tài liệu pháp lý cần thiết.
• Đại diện khách hàng tham gia tố tụng tại tòa án nếu cần thiết.
• Hỗ trợ thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai.
• Tư vấn các biện pháp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng.

Xây dựng nhà trên đất người khác là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, không được đền bù và có thể bị xử phạt nặng. Quý khách hàng cần thận trọng trong các giao dịch liên quan đến đất đai để tránh rủi ro pháp lý. Nếu gặp tranh chấp, hãy liên hệ ngay với luật sư chuyên môn qua hotline 1900.63.63.87 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Tags: Bồi thường hỗ trợ tái định cư