Trình tự thủ tục phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc

Trình tự thủ tục phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc được quy định chi tiết theo Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐTP và Thông tư liên tịch số 03/2025/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC. Phiên họp này diễn ra tại Tòa án nhân dân để xem xét đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy. Việc tuân thủ đúng trình tự thủ tục phiên họp đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người bị đề nghị cai nghiện và tính minh bạch của quy trình tư pháp. Bài viết dưới đây của Luật Long Phan PMT sẽ hướng dẫn chi tiết các bước thực hiện phiên họp theo quy định pháp luật hiện hành.

Chuẩn bị phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc

Giai đoạn chuẩn bị phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc đóng vai trò quyết định đến chất lượng và tính hợp pháp của phiên họp. Tòa án nhân dân có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các thủ tục chuẩn bị theo quy định của Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐTP. Việc chuẩn bị bao gồm thành lập hội đồng xét duyệt, tống đạt giấy triệu tập và chuẩn bị tài liệu cần thiết cho phiên họp.

Theo Thông tư liên tịch số 03/2025/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC ngày 01/03/2025, cơ quan công an có thẩm quyền sẽ chuyển hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc đến Tòa án nhân dân. Điều này thay đổi so với quy định trước đây khi không còn vai trò của phòng hoặc sở Lao động – Thương binh và Xã hội trong việc chuyển hồ sơ. Cơ quan công an sẽ tham gia phiên họp với tư cách cơ quan đề nghị và có trách nhiệm trình bày căn cứ pháp lý, tình tiết vụ việc.

Hồ sơ đề nghị cai nghiện bắt buộc phải đầy đủ theo quy định bao gồm quyết định khởi tố vụ việc vi phạm hành chính, biên bản test nhanh ma túy, kết quả giám định, tài liệu chứng minh việc sử dụng trái phép chất ma túy. Tòa án kiểm tra tính đầy đủ và hợp lệ của hồ sơ trước khi quyết định thụ lý. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ, Tòa án phải thụ lý và chuẩn bị cho phiên họp xem xét.

Thành phần hội đồng trong phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc

Hội đồng xét duyệt biện pháp cai nghiện bắt buộc gồm 03 thành viên theo quy định tại Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐTP. Thẩm phán làm Chủ tọa hội đồng có trách nhiệm điều hành phiên họp và đưa ra quyết định cuối cùng. Hai thành viên còn lại là đại diện UBND nơi người bị đề nghị cư trú và đại diện cơ quan y tế có chuyên môn về cai nghiện ma túy.

Chủ tọa hội đồng phải là Thẩm phán có đủ năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có kinh nghiệm xử lý các vụ việc hành chính và hiểu biết về pháp luật cai nghiện ma túy. Đại diện UBND phải là cán bộ có trách nhiệm quản lý địa bàn dân cư và nắm rõ tình hình của người bị đề nghị cai nghiện. Đại diện cơ quan y tế phải có trình độ chuyên môn về y học, tâm lý học hoặc có kinh nghiệm trong lĩnh vực cai nghiện ma túy.

Việc thành lập hội đồng phải được lập thành văn bản và thông báo cho các bên liên quan ít nhất 05 ngày trước ngày họp. Các thành viên hội đồng có quyền từ chối tham gia nếu có lợi ích liên quan hoặc mâu thuẫn với người bị đề nghị cai nghiện. Trường hợp có thành viên vắng mặt, Chủ tọa hội đồng có thể hoãn phiên họp hoặc thay thế thành viên khác đủ điều kiện tham gia.

Thủ tục tống đạt đương sự tham gia phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc

Thủ tục tống đạt giấy triệu tập cho các bên tham gia phiên họp phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định về thời hạn và nội dung. Người bị đề nghị cai nghiện bắt buộc phải được tống đạt giấy triệu tập ít nhất 05 ngày trước ngày họp để có thời gian chuẩn bị. Nội dung giấy triệu tập phải ghi rõ thời gian, địa điểm, mục đích phiên họp và quyền lợi của người được triệu tập.

Người bị đề nghị cai nghiện hoặc người giám hộ có quyền thuê luật sư tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp theo quy định tại Thông tư liên tịch số 03/2025/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC. Luật sư có quyền nghiên cứu hồ sơ, gặp gỡ thân chủ, tham gia phiên họp và đưa ra ý kiến bảo vệ quyền lợi. Việc thuê luật sư là quyền tự nguyện và không bắt buộc nhưng góp phần đảm bảo tính công bằng của phiên họp.

Tống đạt giấy triệu tập phải được thực hiện bằng văn bản và có xác nhận của người nhận. Trường hợp người bị triệu tập vắng mặt không có lý do chính đáng, hội đồng có thể tiến hành phiên họp vắng mặt. Đối với người bị triệu tập đang bị tạm giữ hoặc đang chấp hành hình phạt, cơ quan thi hành có trách nhiệm đưa người này đến tham gia phiên họp theo yêu cầu của Tòa án.

>>> Xem thêm: Trường hợp áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Trình tự thủ tục phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc

Trình tự phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc được thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt nhằm đảm bảo tính khách quan và minh bạch. Phiên họp diễn ra công khai với sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan theo quy định tại Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐTP. Mỗi giai đoạn trong phiên họp có mục đích và yêu cầu cụ thể để đảm bảo việc xem xét toàn diện và khách quan tình hình của người bị đề nghị.

Khai mạc

Chủ tọa hội đồng tuyên bố khai mạc phiên họp và kiểm tra sự có mặt của các thành viên hội đồng, người bị đề nghị cai nghiện và các bên liên quan. Việc kiểm tra danh tính, xác minh thông tin cá nhân của người bị đề nghị phải được thực hiện nghiêm túc để tránh nhầm lẫn. Chủ tọa thông báo mục đích, căn cứ pháp lý của phiên họp và giải thích quyền lợi nghĩa vụ của các bên tham gia.

Trong phần khai mạc, Chủ tọa hội đồng giải thích cho người bị đề nghị hiểu rõ về biện pháp cai nghiện bắt buộc, thời gian thực hiện và hậu quả pháp lý. Người bị đề nghị có quyền được thông dịch nếu không hiểu tiếng Việt hoặc có khuyết tật về nghe nói. Các quyền khác bao gồm quyền trình bày ý kiến, quyền có luật sư tham gia, quyền khiếu nại quyết định của hội đồng cũng được giải thích rõ ràng.

Phần khai mạc phải được ghi đầy đủ vào biên bản phiên họp với thông tin về thời gian, địa điểm, thành phần tham gia và những nội dung đã được thông báo. Nếu có người vắng mặt, Chủ tọa phải ghi rõ lý do và quyết định có tiếp tục phiên họp hay không. Việc hoãn phiên họp chỉ được thực hiện khi có lý do bất khả kháng hoặc thiếu điều kiện cần thiết để đảm bảo tính hợp pháp.

Phần trình bày của cơ quan đề nghị

Đại diện cơ quan công an với tư cách cơ quan đề nghị trình bày toàn bộ căn cứ, lý do đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc. Nội dung trình bày phải bao gồm thời gian, địa điểm phát hiện việc sử dụng trái phép chất ma túy, kết quả test nhanh, kết quả giám định và các chứng cứ khác. Cơ quan đề nghị phải làm rõ tình trạng nghiện ma túy của người bị đề nghị và mức độ nguy hiểm đối với bản thân và xã hội.

Theo Thông tư liên tịch số 03/2025/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC, cơ quan công an phải trình bày chi tiết quá trình điều tra, thu thập chứng cứ và căn cứ pháp lý để đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc. Việc trình bày phải khách quan, trung thực và có căn cứ xác thực. Cơ quan đề nghị có trách nhiệm cung cấp đầy đủ tài liệu, chứng cứ để hội đồng xem xét và quyết định.

Cơ quan đề nghị cũng phải trình bày về tình hình gia đình, hoàn cảnh xã hội của người bị đề nghị để hội đồng có cái nhìn toàn diện. Thông tin về tiền án tiền sự, quá trình cai nghiện tự nguyện trước đây và khả năng tái hòa nhập cộng đồng được đánh giá kỹ lưỡng. Việc trình bày phải tuân thủ nguyên tắc khách quan, không được bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người bị đề nghị.

Phần hỏi

Sau khi cơ quan đề nghị trình bày xong, các thành viên hội đồng có quyền đặt câu hỏi để làm rõ những vấn đề còn mơ hồ hoặc cần làm sáng tỏ thêm. Câu hỏi phải liên quan trực tiếp đến nội dung đề nghị và nhằm mục đích làm rõ sự thật khách quan. Thành viên hội đồng có thể hỏi về quá trình thu thập chứng cứ, tính xác thực của các tài liệu và căn cứ áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc.

Người bị đề nghị cai nghiện có quyền trả lời câu hỏi của hội đồng và có thể từ chối trả lời những câu hỏi không liên quan đến vụ việc. Luật sư bảo vệ có quyền hướng dẫn thân chủ trả lời và có thể yêu cầu làm rõ nội dung câu hỏi nếu thấy không rõ ràng. Các câu hỏi và câu trả lời đều phải được ghi đầy đủ vào biên bản phiên họp.

Chủ tọa hội đồng có trách nhiệm điều hành phần hỏi đáp sao cho đảm bảo trật tự và hiệu quả. Những câu hỏi không liên quan đến vụ việc hoặc có tính chất xúc phạm danh dự, nhân phẩm sẽ được Chủ tọa ngăn chặn. Thời gian dành cho phần hỏi phải hợp lý để đảm bảo làm rõ được tất cả các vấn đề cần thiết cho việc ra quyết định.

Phần ý kiến, tranh luận, phản biện của các bên

Phần tranh luận cho phép các bên tham gia phiên họp trình bày ý kiến, quan điểm của mình về việc áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc. Người bị đề nghị có quyền trình bày về hoàn cảnh của bản thân, thái độ nhận thức về hành vi sử dụng ma túy và cam kết cai nghiện. Gia đình, người thân có thể trình bày về tình hình gia đình và cam kết hỗ trợ quá trình cai nghiện.

Luật sư có quyền phân tích các chứng cứ, đưa ra lập luận bảo vệ quyền lợi của thân chủ và đề xuất các biện pháp thay thế phù hợp. Luật sư có thể yêu cầu hội đồng xem xét áp dụng biện pháp cai nghiện tại gia đình hoặc cai nghiện tự nguyện thay vì cai nghiện bắt buộc. Việc tranh luận phải dựa trên căn cứ pháp lý và sự thật khách quan của vụ việc.

Các thành viên hội đồng có thể đưa ra ý kiến chuyên môn về tình trạng nghiện ma túy, khả năng cai nghiện và biện pháp phù hợp. Đại diện y tế có thể đánh giá về mức độ nghiện ma túy, tình trạng sức khỏe và phương pháp điều trị thích hợp. Đại diện UBND xã có thể thông tin về hoàn cảnh gia đình, quan hệ xã hội và khả năng quản lý tại địa phương.

Quyết định

Sau khi kết thúc phần tranh luận, hội đồng tiến hành nghị án để đưa ra quyết định cuối cùng về việc áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc. Việc nghị án phải dựa trên toàn bộ chứng cứ, tài liệu đã được xem xét và ý kiến của các bên tham gia phiên họp. Hội đồng xem xét tính đầy đủ của chứng cứ, mức độ nghiện ma túy và khả năng cai nghiện bằng các biện pháp khác.

Quyết định của hội đồng phải được thông qua bằng cách biểu quyết theo nguyên tắc đa số. Chủ tọa hội đồng có quyền quyết định trong trường hợp số phiếu ngang nhau. Quyết định có thể là chấp nhận đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc, từ chối đề nghị hoặc áp dụng biện pháp thay thế phù hợp khác. Thời gian áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc từ 12 đến 24 tháng tùy theo mức độ nghiện ma túy.

Quyết định của hội đồng phải được lập thành văn bản có đầy đủ chữ ký của các thành viên và tống đạt cho người bị áp dụng biện pháp trong thời hạn 03 ngày. Quyết định phải ghi rõ căn cứ pháp lý, lý do quyết định, thời gian và địa điểm thực hiện biện pháp cai nghiện bắt buộc. Bản sao quyết định được gửi cho cơ quan đề nghị, gia đình người bị áp dụng biện pháp và cơ quan thi hành.

Quyền khiếu nại khi không đồng ý với quyết định của tòa

Người bị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan có quyền khiếu nại quyết định của hội đồng. Quyền khiếu nại được quy định chi tiết nhằm đảm bảo quyền được bảo vệ và khắc phục sai sót trong quá trình xem xét. Thời hạn khiếu nại là 15 ngày kể từ ngày nhận được quyết định hoặc biết được quyết định của hội đồng theo quy định pháp luật.

Đơn khiếu nại được xét bởi tòa cấp trên trực tiếp của tòa đã ban hành quyết định. Nội dung khiếu nại phải nêu rõ những điểm không đồng ý, căn cứ pháp lý và yêu cầu cụ thể của người khiếu nại. Đơn khiếu nại phải có chữ ký của người khiếu nại hoặc người đại diện hợp pháp và kèm theo các tài liệu liên quan.

Cơ quan nhận khiếu nại có thời hạn 30 ngày để giải quyết và thông báo kết quả cho người khiếu nại. Trong quá trình giải quyết khiếu nại, việc thi hành quyết định áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc vẫn được tiếp tục thực hiện trừ trường hợp có quyết định đình chỉ thi hành. Kết quả giải quyết khiếu nại có thể là giữ nguyên quyết định, sửa đổi quyết định hoặc hủy bỏ quyết định và yêu cầu xem xét lại.

Trường hợp không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu, người khiếu nại có quyền khiếu nại lần hai trong thời hạn 15 ngày. Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai là quyết định cuối cùng và có hiệu lực pháp lý. Người khiếu nại có thể khởi kiện ra tòa án hành chính nếu cho rằng quyết định hành chính trái pháp luật.

Dịch vụ luật sư tư vấn thủ tục phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc

Dịch vụ luật sư tại Luật Long Phan PMT cung cấp hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp cho các vụ việc liên quan đến biện pháp cai nghiện bắt buộc. Đội ngũ luật sư có kinh nghiệm sâu rộng về pháp luật cai nghiện ma túy và thủ tục hành chính, đảm bảo bảo vệ quyền lợi tối đa cho thân chủ. Dịch vụ pháp lý bao gồm tư vấn, đại diện tham gia phiên họp và khiếu nại quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

• Tư vấn về quyền và nghĩa vụ trong trình tự thủ tục phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc
• Nghiên cứu hồ sơ đề nghị và đánh giá tính hợp pháp của các chứng cứ, tài liệu
• Chuẩn bị chiến lược bảo vệ và thu thập chứng cứ có lợi cho thân chủ
• Đại diện thân chủ tham gia phiên họp của hội đồng xét duyệt
• Tranh luận, phản biện để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người bị đề nghị
• Đề xuất các biện pháp thay thế phù hợp như cai nghiện tự nguyện hoặc cai nghiện tại gia đình
• Soạn thảo đơn khiếu nại quyết định của hội đồng khi có căn cứ
• Đại diện thân chủ trong quá trình giải quyết khiếu nại
• Tư vấn về thủ tục khởi kiện hành chính nếu cần thiết
• Hỗ trợ thủ tục giảm thời gian áp dụng biện pháp hoặc chuyển đổi hình thức cai nghiện
• Theo dõi quá trình thi hành quyết định và bảo vệ quyền lợi trong thời gian cai nghiện
• Tư vấn về quyền lợi sau khi hoàn thành thời gian cai nghiện bắt buộc

Câu hỏi thường gặp (FAQ) về trình tự thủ tục phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc

Dưới đây là tổng hợp những câu hỏi thường gặp về trình tự thủ tục phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc.

Thời hạn chuẩn bị hồ sơ đề nghị cai nghiện bắt buộc là bao lâu?

Cơ quan công an có thời hạn 30 ngày kể từ khi phát hiện việc sử dụng trái phép chất ma túy để hoàn thiện hồ sơ và chuyển đến Tòa án nhân dân cấp huyện. Hồ sơ phải bao gồm đầy đủ quyết định khởi tố vụ việc vi phạm hành chính, biên bản test nhanh ma túy, kết quả giám định và các tài liệu chứng minh hành vi sử dụng ma túy. Tòa án có 03 ngày để kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ và quyết định thụ lý vụ việc.

Luật sư có được tiếp cận hồ sơ vụ việc trước phiên họp không?

Luật sư nhận thủ tục bảo vệ có quyền nghiên cứu toàn bộ hồ sơ vụ việc tại Tòa án trước thời điểm diễn ra phiên họp theo quy định tại Thông tư liên tịch số 03/2025. Luật sư có quyền sao chụp các tài liệu cần thiết, gặp gỡ thân chủ để trao đổi về chiến lược bảo vệ và chuẩn bị các chứng cứ có lợi. Thời gian nghiên cứu hồ sơ được bố trí hợp lý để đảm bảo các thủ tục bảo vệ diễn ra hiệu quả.

Thủ tục rút đơn đề nghị cai nghiện bắt buộc có được không?

Cơ quan công an có thể rút đơn đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc trước khi hội đồng ra quyết định nếu phát hiện có sai sót trong hồ sơ hoặc có căn cứ mới chứng minh việc đề nghị không có cơ sở. Việc rút đơn phải được lập thành văn bản gửi đến Tòa án và thông báo cho người bị đề nghị cùng các bên liên quan. Sau khi rút đơn, Tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ xem xét vụ việc.

Thời gian cai nghiện bắt buộc có thể được giảm trong những trường hợp nào?

Thời gian cai nghiện bắt buộc có thể được xem xét giảm khi người cai nghiện có thái độ tích cực, chấp hành tốt nội quy và đạt kết quả điều trị khả quan. Điều kiện giảm thời gian bao gồm không vi phạm nội quy trong ít nhất 6 tháng đầu, có sự tiến bộ rõ rệt về sức khỏe và tâm lý, gia đình cam kết tiếp tục hỗ trợ sau khi ra ngoài. Quyết định giảm thời gian do Giám đốc cơ sở cai nghiện đề nghị và được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Có thể đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện tại gia đình thay vì cai nghiện bắt buộc không?

Hội đồng có thể xem xét áp dụng biện pháp cai nghiện tại gia đình thay vì cai nghiện bắt buộc nếu người bị đề nghị có hoàn cảnh đặc biệt và gia đình cam kết giám sát chặt chẽ. Điều kiện áp dụng bao gồm mức độ nghiện nhẹ, có nơi cư trú ổn định, gia đình có khả năng giám sát và địa phương có điều kiện quản lý. Thời gian cai nghiện tại gia đình từ 6-12 tháng với việc báo cáo định kỳ với chính quyền địa phương.

Kết luận

Trình tự thủ tục phiên họp xem xét đưa người đi cai nghiện bắt buộc đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi của người bị đề nghị. Việc hiểu rõ quy trình giúp các bên tham gia chuẩn bị tốt và thực hiện đúng trình tự thủ tục phiên họp theo quy định. Quý khách hàng cần sự hỗ trợ của luật sư chuyên nghiệp để bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong các vụ việc cai nghiện bắt buộc. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn và đại diện pháp lý hiệu quả.

>> Xem thêm các bài viết có liên quan:

• Bị mắc bệnh hiểm nghèo có được miễn vào trại cai nghiện không?
• Người dưới 18 tuổi nghiện ma túy có bắt buộc phải đi trại giáo dưỡng?

Tags: Cai nghiện bắt buộc, Hồ sơ cai nghiện, Quyền khiếu nại, Trình tự thủ tục phiên họp