Trình tự phiên tòa sơ thẩm vụ án hình sự

Trình tự phiên tòa sơ thẩm là một phần rất quan trọng trong quá trình giải quyết một vụ án hình sự. Phiên tòa sơ thẩm là bước mà Tòa án sẽ kiểm tra công khai chứng cứ và ra quyết định xử lý. Chính vì có vai trò quan trọng như vậy nên trình tự của một phiên tòa hình sự sơ thẩm cũng được quy định rất cụ thể trong Bộ luật Tố tụng Hình sự và đây cũng sẽ là nội dung được Luật Long Phan trình bày trong bài viết dưới đây.

Phiên tòa hình sự sơ thẩm

Thủ tục bắt đầu phiên tòa sơ thẩm hình sự

Chuẩn bị khai mạc phiên tòa

• Kiểm tra sự có mặt của những người được Tòa án triệu tập; nếu có người vắng mặt thì phải nêu lý do;
• Phổ biến nội quy phiên tòa.

Cơ sở pháp lý: Điều 300 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Khai mạc phiên tòa

• Thẩm phán khai mạc phiên tòa và đọc quyết định đưa vụ án ra xét xử.
• Thư ký Tòa án báo cáo Hội đồng xét xử về sự có mặt, vắng mặt của những người được Tòa án triệu tập và lý do vắng mặt.
• Chủ tọa phiên tòa kiểm tra lại sự có mặt của những người có mặt tại phiên tòa theo giấy triệu tập của Tòa án và kiểm tra lý lịch, phổ biến quyền và nghĩa vụ của họ

Cơ sở pháp lý : Điều 301 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Trình tự xét hỏi trong phiên tòa hình sự sơ thẩm

• Hội đồng xét xử phải xác định đầy đủ những tình tiết về từng sự việc, từng tội trong vụ án và từng người. Chủ tọa phiên tòa điều hành việc hỏi, quyết định người hỏi trước, hỏi sau theo thứ tự hợp lý.
• Khi xét hỏi từng người, chủ tọa phiên tòa hỏi trước sau đó quyết định để Thẩm phán, Hội thẩm, Kiểm sát viên, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự thực hiện việc hỏi.
• Khi xét hỏi, Hội đồng xét xử xem xét vật chứng có liên quan trong vụ án.

Cơ sở pháp lý: Điều 307 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Hội đồng xét xử vụ án hình sự

>>> Xem thêm: Các trường hợp hoãn phiên toà sơ thẩm hình sự

Thứ tự hỏi thường diễn ra như sau:

• Hỏi bị cáo;
• Hỏi người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hoặc người đại diện hợp pháp của họ;
• Hỏi người làm chứng;
• Hỏi người giám định.

Tranh tụng tại phiên tòa hình sự sơ thẩm

• Kiểm sát viên trình bày lời luận tội
•  Luật sư trình bày việc bào chữa
•  Người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tới vụ án hoặc người đại diện hợp pháp của họ trình bày ý kiến để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

• Những người tham gia tố tụng có quyền trình bày ý kiến, đưa ra chứng cứ và lập luận của mình để đối đáp với Kiểm sát viên để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
• Kiểm sát viên phải đưa ra chứng cứ, tài liệu và lập luận để đối đáp đến cùng từng ý kiến của bị cáo, người bào chữa, người tham gia tố tụng khác tại phiên tòa.
• Chủ tọa phiên tòa không được hạn chế thời gian tranh luận, phải tạo điều kiện để Kiểm sát viên và những người tham gia tố tụng trình bày hết ý kiến nhưng có quyền cắt những ý kiến không liên quan đến vụ án và ý kiến lặp lại.

Chủ tọa phiên tòa yêu cầu Kiểm sát viên phải đáp lại những ý kiến của người bào chữa, người tham gia tố tụng khác mà những ý kiến đó chưa được Kiểm sát viên tranh luận.

• Hội đồng xét xử phải lắng nghe, ghi nhận đầy đủ ý kiến của Kiểm sát viên, bị cáo, người bào chữa, người tham gia tranh luận tại phiên tòa để đánh giá khách quan, toàn diện sự thật của vụ án.

Cơ sở pháp lý: Điều 322 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Nghị án và tuyên án trong phiên tòa hình sự sơ thẩm

• Việc nghị án và tuyên án là thủ tục cuối cùng trong phiên toà sơ thẩm và được thực hiện bởi Thẩm phán và Hội thẩm. Các thành viên của Hội đồng xét xử phải giải quyết tất cả vấn đề của vụ án bằng cách biểu quyết theo đa số theo từng vấn đề một.
• Thẩm phán biểu quyết sau cùng. Người có ý kiến thiểu số có quyền trình bày ý kiến bằng văn bản và được đưa vào hồ sơ vụ án.
• Các vấn đề của vụ án phải được giải quyết khi nghị án gồm:
• Vụ án có thuộc trường hợp tạm đình chỉ hoặc thuộc trường hợp trả hồ sơ để điều tra bổ sung hay không;
• Tính hợp pháp của những chứng cứ, tài liệu do Cơ quan điều tra, Điều tra viên, Viện kiểm sát, Kiểm sát viên thu thập; do luật sư, bị can, bị cáo, người tham gia tố tụng khác cung cấp;
• Có hay không có căn cứ kết tội bị cáo. Trường hợp đủ căn cứ kết tội thì phải xác định rõ điểm, khoản, điều của Bộ luật hình sự được áp dụng;
• Hình phạt, biện pháp tư pháp áp dụng đối với bị cáo; trách nhiệm bồi thường thiệt hại; vấn đề dân sự trong vụ án hình sự;
• Bị cáo có thuộc trường hợp miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt hay không;
• Án phí hình sự, án phí dân sự; xử lý vật chứng; tài sản bị kê biên, tài khoản bị phong tỏa;
• Tính hợp pháp của hành vi, quyết định tố tụng của Điều tra viên, Kiểm sát viên, người bào chữa trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử;
• Kiến nghị phòng ngừa tội phạm, khắc phục vi phạm.

Phiên tòa hình sự sơ thẩm diễn ra theo trình tự nào

• Chủ tọa phiên tòa hoặc một thành viên khác của Hội đồng xét xử đọc bản án. Trường hợp xét xử kín thì chỉ đọc phần quyết định trong bản án. Sau khi đọc xong có thể giải thích thêm về việc chấp hành bản án và quyền kháng cáo.

Cơ sở pháp lý: Khoản 3 Điều 326, Điều 327 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Thẩm quyền xét xử sơ thẩm vụ án hình sự

• Tòa án nhân dân cấp huyện và xét xử sơ thẩm những vụ án hình sự về tội phạm ít nghiêm trọng, nghiêm trọng và rất nghiêm trọng, trừ những tội phạm mà pháp luật quy định không thuộc thẩm quyền của cấp huyện.
• Tòa án nhân dân cấp tỉnh xét xử sơ thẩm những vụ án:
• Không thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện;
• Có bị cáo, bị hại, đương sự ở nước ngoài hoặc tài sản có liên quan đến vụ án ở nước ngoài;
• Vụ án hình sự thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp huyện nhưng có nhiều tình tiết phức tạp khó đánh giá, thống nhất về tính chất vụ án hoặc liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành; vụ án mà bị cáo là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, người có chức sắc trong tôn giáo hoặc có uy tín cao trong dân tộc ít người.

Cơ sở pháp lý: Điều 268 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Dịch vụ luật sư hình sự

• Tư vấn các thủ tục khởi kiện trong vụ án hình sự;
• Hướng dẫn soạn thảo các đơn từ, thu thập chứng cứ;
• Tham gia tố tụng, bào chữa, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự.

>> Xem thêm Dịch vụ Luật sư Hình sự bào chữa tranh tụng

Với bài viết trên đây, Luật Long Phan đã cung cấp đến Quý bạn đọc những quy định liên quan đến trình tự diễn ra của một phiên tòa hình sự sơ thẩm cũng như thẩm quyền xét xử sơ thẩm vụ án hình sự của Tòa án. Nếu Quý đọc giả có nhu cầu tìm hiểu thêm hoặc muốn được tư vấn về các vấn đề liên quan, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua 1900.63.63.87 để được hỗ trợ.