Tội nhận hối lộ truy cứu trách nhiệm hình sự như thế nào?

Tội nhận hối lộ là một trong những tội phạm tham nhũng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển kinh tế – xã hội. Việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm này được quy định cụ thể trong Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về tội nhận hối lộ, giúp Quý khách hàng hiểu rõ hơn về quy định của pháp luật.

Cấu thành tội nhận hối lộ

Theo quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung 2017, tội nhận hối lộ được cấu thành khi có đủ các yếu tố sau:

• Chủ thể: Là người có chức vụ, quyền hạn, từ đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự. Chức vụ, quyền hạn này phải liên quan trực tiếp đến việc giải quyết công việc của người đưa hối lộ.
• Khách thể: Là hoạt động đúng đắn, bình thường, tính chuẩn mực trong công tác của cơ quan, tổ chức do Nhà nước quy định.
• Mặt khách quan: Người phạm tội có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kỳ hình thức nào để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.
• Mặt chủ quan: Phạm tội với lỗi cố ý trực tiếp, mục đích là lợi dụng chức vụ, quyền hạn để nhận hối lộ.

Lưu ý:

• Người có chức vụ, quyền hạn nhưng không liên quan đến việc giải quyết công việc theo yêu cầu của người đưa hối lộ thì không cấu thành tội nhận hối lộ mà có thể phạm vào tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” theo Điều 358 Bộ luật Hình sự năm 2015.
• Đối tượng của tội nhận hối lộ phải là tiền, tài sản hoặc những giấy tờ có giá trị tài sản. Trường hợp người có chức vụ không nhận tiền, tài sản mà nhận tình cảm của người khác giới thì không coi là nhận hối lộ.
• Người có chức vụ nhận quà biếu sau khi đã làm đúng chức trách của mình, không có thỏa thuận trước với người đưa quà biếu thì không được coi là nhận hối lộ.

>>>Xem thêm: Phân biệt tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ

Các hình thức nhận hối lộ

Theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam, hành vi nhận hối lộ được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Việc nhận hối lộ có thể diễn ra trực tiếp hoặc qua trung gian. Các hình thức này được quy định cụ thể tại Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.

Hình thức nhận hối lộ trực tiếp bao gồm:

• Nhận tiền mặt;
• Nhận tài sản có giá trị;
• Nhận các lợi ích vật chất khác như: xe cộ, nhà đất, cổ phiếu;
• Nhận các lợi ích phi vật chất: đề bạt, bổ nhiệm.

Hình thức nhận hối lộ gián tiếp thông qua:

• Người thân trong gia đình;
• Người môi giới;
• Tài khoản ngân hàng;
• Giao dịch kinh doanh, hợp đồng;
• Chuyển nhượng tài sản giá thấp hơn thị trường.

Trách nhiệm hình sự đối với tội nhận hối lộ

Tùy vào tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi phạm tội mà người phạm tội nhận hối lộ sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự với các mức phạt khác nhau. Cụ thể:

Khung 1: Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm đối với các trường hợp:

• Nhận hối lộ dưới 2 triệu đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm; hoặc đã bị kết án về tội tham nhũng, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
• Nhận hối lộ từ 2 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng.
• Nhận lợi ích phi vật chất.

Khung 2: Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với các trường hợp:

• Phạm tội có tổ chức.
• Lạm dụng chức vụ, quyền hạn.
• Nhận hối lộ từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng.
• Gây thiệt hại về tài sản từ 1 tỷ đồng đến dưới 3 tỷ đồng.
• Phạm tội 2 lần trở lên.
• Biết rõ của hối lộ là tài sản nhà nước.
• Đòi hối lộ, sách nhiễu, dùng thủ đoạn xảo quyệt.

Khung 3: Phạt tù từ 15 năm đến 20 năm đối với các trường hợp:

• Nhận hối lộ từ 500 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng.
• Gây thiệt hại về tài sản từ 3 tỷ đồng đến dưới 5 tỷ đồng.

Khung 4: Phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình đối với các trường hợp:

• Nhận hối lộ từ 1 tỷ đồng trở lên.
• Gây thiệt hại về tài sản từ 5 tỷ đồng trở lên.

Ngoài hình phạt tù, người phạm tội còn có thể bị phạt bổ sung:

• Cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
• Phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng.
• Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài s

Dịch vụ luật sư bào chữa tội nhận hối lộ

Nếu Quý khách hàng hoặc người thân của Quý khách hàng đang gặp phải vướng mắc liên quan đến tội nhận hối lộ,  Long Phan PMT sẽ hỗ trợ Quý khách hàng:

• Tư vấn pháp lý về tội nhận hối lộ, các quy định của pháp luật liên quan.
• Gặp gỡ thân chủ để trao đổi, nắm bắt thông tin.
• Xây dựng chiến lược bào chữa phù hợp.
• Tham gia các buổi hỏi cung, đối chất.
• Soạn thảo đơn từ, văn bản pháp lý.
• Tham gia bào chữa cho bị can, bị cáo trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử.
• Thu thập chứng cứ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, bị cáo.
• Kháng cáo, kháng nghị bản án, quyết định của Tòa án.
• Các dịch vụ pháp lý khác theo yêu cầu của Quý khách hàng.

>>>Xem thêm: Các công việc luật sư phải làm khi nhận bào chữa cho bị cáo trong vụ án hình sự

Tội nhận hối lộ là một tội phạm nghiêm trọng với khung hình phạt cao. Nếu Quý khách hàng hoặc người thân đang vướng mắc vào các vụ việc liên quan đến tội danh này, hãy liên hệ ngay với Long Phan PMT qua hotline 1900.63.63.87 để được tư vấn và hỗ trợ pháp lý kịp thời, hiệu quả.