Thuận tình ly hôn nhưng tranh chấp quyền nuôi con: Hướng xử lý

Thuận tình ly hôn nhưng tranh chấp quyền nuôi con xảy ra khi vợ chồng đồng ý chấm dứt hôn nhân nhưng không thỏa thuận được về việc ai sẽ trực tiếp nuôi dưỡng con. Theo Điều 55 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, khi vợ chồng không thỏa thuận được quyền nuôi con, tòa án không công nhận thuận tình ly hôn mà giải quyết theo thủ tục ly hôn theo yêu cầu một bên. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp luật và thủ tục giải quyết những tranh chấp này.

Thẩm quyền tòa án thụ lý giải quyết thuận tình ly hôn nhưng tranh chấp quyền nuôi con

Khi không đạt được thỏa thuận về quyền nuôi con, vụ việc sẽ được chuyển từ thủ tục yêu cầu dân sự sang thủ tục vụ án dân sự. Kể từ ngày 01/7/2025, theo quy định tại khoản 2 Điều 1 Luật số 85/2025/QH15 thì thẩm quyền thụ lý giải quyết tranh chấp về quyền nuôi con tại Điều 28 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thuộc về Tòa án nhân dân khu vực. Cụ thể, theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, thẩm quyền thuộc về Tòa án nơi bị đơn cư trú. 

Đơn khởi kiện ly hôn và thành phần hồ sơ cần chuẩn bị

Chuẩn bị hồ sơ ly hôn là bước đầu tiên để bắt đầu quá trình giải quyết ly hôn tại Tòa án. Dưới đây là đơn khởi kiện ly hôn và thành phần hồ sơ cần chuẩn bị:  

Về đơn khởi kiện ly hôn, người khởi kiện phải trình bày đầy đủ các thông tin được quy định tại Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, như: thông tin người khởi kiện, người bị kiện, nêu rõ lý do ly hôn, yêu cầu về quyền nuôi con và các bằng chứng chứng minh khả năng nuôi dưỡng. Về hình thức của đơn, người khởi kiện phải đảm bảo tuân thủ theo mẫu số 23-DS ban hành kèm Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13/01/2017. 

Về thành phần hồ sơ cần chuẩn bị kèm theo đơn khởi kiện ly hôn bao gồm giấy đăng ký kết hôn bản chính, căn cước công dân hoặc thẻ căn cước của cả hai bên có chứng thực, giấy khai sinh của các con chung có chứng thực,bằng chứng về khả năng tài chính như sao kê ngân hàng, hợp đồng lao động, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngoài ra, trong trường hợp không giữ được giấy chứng nhận kết hôn, Quý khách có thể liên hệ cơ quan hộ tịch nơi đăng ký kết hôn để xin trích lục bản sao hoặc bản sao từ sổ gốc.

Một bộ hồ sơ đầy đủ, đặc biệt là đơn khởi kiện ly hôn được soạn thảo đúng quy định pháp luật, sẽ là cơ sở vững chắc để Tòa án thụ lý và giải quyết nhanh chóng các yêu cầu của Quý khách, bao gồm cả việc tranh chấp quyền nuôi con.

Thủ tục thụ lý và giải quyết

Sau khi hoàn tất việc nộp đơn khởi kiện ly hôn và hồ sơ tranh chấp quyền nuôi con, Tòa án sẽ chính thức bắt đầu quy trình thụ lý và giải quyết vụ án minh bạch nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên, đặc biệt là lợi ích của trẻ em. 

• Thứ nhất, sau khi nhận hồ sơ, tòa án sẽ kiểm tra tính đầy đủ và hợp lệ của các giấy tờ trong vòng 5 ngày làm việc theo khoản 3 Điều 191 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, tòa án sẽ ra thông báo thụ lý và yêu cầu người khởi kiện nộp tạm ứng án phí tại cơ quan Thi hành án dân sự có thẩm quyền 
• Thứ hai, sau khi nhận biên lai nộp tạm ứng án phí, tòa án chính thức thụ lý vụ án và gửi thông báo đến các bên liên quan trong thời hạn 03 ngày làm việc theo quy định tại khoản 1 Điều 196 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. 
• Thứ ba, theo Điều 205, Điều 206 và Điều 207 Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án tiến hành hòa giải giữa các đương sự.
• Bên cạnh đó, trong giai đoạn chuẩn bị xét xử là 04 tháng, kể từ ngày thụ lý theo quy định tại Điều 203 BLTTDS 2015, tòa án sẽ thu thập ý kiến từ các cơ quan, tổ chức liên quan như trường học nơi con đang theo học, cơ quan công an địa phương về tình hình đạo đức của các bên, ủy ban nhân dân địa phương về điều kiện sinh hoạt.

Việc hiểu rõ các bước tố tụng này, từ nộp án phí, hòa giải đến giai đoạn chuẩn bị xét xử, tham gia phiên tòa xét xử sẽ giúp người khởi kiện chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình và đảm bảo phán quyết cuối cùng của Tòa án là giải pháp tốt nhất cho tương lai của con. 

>> Xem thêm: Hướng Dẫn Khởi Kiện Đòi Lại Quyền Nuôi Con Sau Ly Hôn

Căn cứ tòa án giải quyết tranh chấp quyền trực tiếp nuôi con

Khi ly hôn thuận tình, việc giải quyết tranh chấp quyền trực tiếp nuôi con là một trong những vấn đề phức tạp và quan trọng nhất. Để đưa ra phán quyết công bằng, Tòa án không dựa trên cảm tính mà sẽ xem xét toàn diện các điều kiện của cha mẹ nhằm đảm bảo lợi ích tốt nhất cho sự phát triển của trẻ. 

Khả năng về tài chính

Khả năng tài chính là yếu tố quan trọng hàng đầu mà tòa án xem xét khi quyết định quyền nuôi con, nhằm đảm bảo trẻ có đủ điều kiện vật chất để phát triển toàn diện. 

Về nguyên tắc, Tòa án phải đánh giá toàn diện thu nhập, tài sản và khả năng chi trả của từng bên cha mẹ không đơn thuần chỉ dựa vào thu nhập cao hay thấp chẳng hạn như các khía cạnh sau: mức thu nhập ổn định, nguồn thu nhập hợp pháp và khả năng duy trì thu nhập trong tương lai. Ngoài ra, Tòa án cũng xem xét khả năng chi trả các chi phí cần thiết cho con như học phí, chi phí y tế, sinh hoạt hàng ngày và các hoạt động phát triển năng lực.

Cụ thể, theo quy định tại khoản 3 Điều 6 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP ngày 16/5/2024, người mẹ được coi là không đủ điều kiện tài chính trong trường hợp tranh chấp quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi là khi có thu nhập mỗi tháng thấp hơn 1/2 mức lương tối thiểu vùng tại nơi cư trú và đồng thời không có tài sản khác để nuôi dưỡng con. Tuy nhiên, nếu điều kiện của người cha không tốt hơn thì tòa án vẫn ưu tiên giao con cho mẹ. Trong trường hợp cả hai bên đều có điều kiện tài chính tương đương, tòa án sẽ xem xét các yếu tố khác như thời gian chăm sóc, môi trường sống và ý kiến của trẻ. 

Tóm lại, khả năng tài chính là một căn cứ nền tảng để Tòa án quyết định quyền nuôi con, nhưng việc xem xét không chỉ dừng lại ở con số thu nhập. Thay vào đó, Tòa án sẽ đánh giá một cách toàn diện về sự ổn định, bền vững và khả năng đảm bảo một cuộc sống tốt nhất cho sự phát triển của trẻ.

Khả năng về thời gian

Bên cạnh khả năng tài chính thì khả năng về thời gian chăm sóc trực tiếp con cũng là yếu tố quyết định chất lượng nuôi dưỡng và giáo dục con, đòi hỏi cha mẹ phải có đủ thời gian để thực hiện trách nhiệm của mình. 

Theo Điều 6 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP ngày 16/5/2024, tòa án phải đánh giá điều kiện và khả năng của cha mẹ trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con một cách toàn diện. Cụ thể, người cha hoặc mẹ phải có thời gian tối thiểu để trực tiếp chăm sóc con, không chỉ về mặt hình thức mà còn về chất lượng thời gian dành cho con. 

Trên thực tế, Tòa án có thể xem xét những người làm công việc tự do hoặc có lịch trình linh hoạt thường được đánh giá cao hơn những người làm việc theo ca hoặc thường xuyên phải đi công tác xa.

Lưu ý: Tòa án cũng xem xét sự hỗ trợ từ gia đình mở rộng như ông bà, anh chị em trong việc chăm sóc con khi cha mẹ bận việc. Tuy nhiên, sự hỗ trợ này chỉ mang tính bổ sung chứ không thể thay thế hoàn toàn thời gian chăm sóc trực tiếp của cha mẹ. 

Có thể thấy, thời gian dành cho con không đơn thuần là một con số trên lịch làm việc, mà là yếu tố thể hiện sự cam kết và trách nhiệm thực sự của cha mẹ. Tòa án sẽ xem xét kỹ lưỡng khả năng đồng hành cùng con từ việc học tập hàng ngày đến chăm sóc khi ốm đau. 

Điều kiện đảm bảo không gian sống tốt nhất cho trẻ

Khi quyết định giao quyền nuôi con cho cha hay mẹ, Tòa án không chỉ cân nhắc đến yếu tố tài chính hay thời gian chăm sóc. Một môi trường ổn định, an toàn và lành mạnh chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần của trẻ.

Theo điểm đ khoản 1 Điều 6 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP ngày 16/5/2024, việc bảo đảm sự ổn định và hạn chế sự xáo trộn môi trường sống, giáo dục của con là một trong những tiêu chí Tòa án xem xét. 

Khi thụ lý giải quyết yêu cầu giành quyền nuôi con khi ly hôn, Tòa án thường đánh giá điều kiện nhà ở, vị trí địa lý, an ninh khu vực, khoảng cách đến trường học, bệnh viện và các tiện ích công cộng khác, chất lượng không gian sống như diện tích phù hợp, đầy đủ ánh sáng, thông thoáng và có không gian riêng cho trẻ học tập và vui chơi. 

Ngoài ra, sự ổn định lâu dài của môi trường sống cũng được tòa án cân nhắc, tránh tình trường phải thay đổi chỗ ở thường xuyên gây ảnh hưởng đến tâm lý và việc học của trẻ. 

Do đó, vị trí địa lý thuận lợi cho việc duy trì mối quan hệ với cả hai bên cha mẹ, môi trường sống tích cực, lành mạnh để đảm bảo cho sự phát triển toàn diện của trẻ sẽ được Tòa án đánh giá, xem xét khi giải quyết đơn yêu cầu. 

Ý kiến của trẻ

Theo khoản 3 Điều 208 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Điều 6 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP ngày 16/5/2024 thì việc lấy ý kiến trẻ từ 07 tuổi trở lên phải được thực hiện trong môi trường thân thiện và phù hợp với tâm lý, độ tuổi của trẻ, đặc biệt nhấn mạnh việc tránh gây áp lực tâm lý cho con và không được ép buộc, gây căng thẳng cho trẻ.

Trẻ được giải thích về quyền được bày tỏ ý kiến của mình và được đảm bảo rằng ý kiến sẽ được tôn trọng trong quá trình ra quyết định. Tuy nhiên, ý kiến của trẻ chỉ là một trong nhiều yếu tố được xem xét, không phải là yếu tố duy nhất quyết định. 

Ngoài ra, Tòa án cũng sẽ xem xét nguyện vọng của con được ở cùng với anh chị em để bảo đảm ổn định tâm lý và tình cảm.

Mặc dù không phải là yếu tố duy nhất mang tính quyết định, nguyện vọng của con luôn là một trong những căn cứ quan trọng để Tòa án cân nhắc cùng các điều kiện khác. 

Chứng cứ chứng minh bên kia (nếu có): bạo lực, nghiện, vi phạm đạo đức

Khi giải quyết tranh chấp quyền nuôi con, mục tiêu cao nhất của Tòa án là đảm bảo môi trường phát triển an toàn và lành mạnh nhất cho trẻ. Do đó, bất kỳ hành vi tiêu cực nào của cha, mẹ như bạo lực gia đình, nghiện ngập hay vi phạm đạo đức không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là căn cứ pháp lý quan trọng để Tòa án xem xét. 

Theo Điều 85 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Điều 8 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP ngày 16/5/2024, cha mẹ có hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp của con có thể bị tòa án hạn chế quyền nuôi con. Các hành vi bao gồm bạo lực thể xác, tinh thần, lạm dụng tình dục, bỏ bê không chăm sóc con hoặc có hành vi xúi giục con làm việc trái pháp luật. 

Các loại chứng cứ có thể chứng minh hành vi vi phạm bao gồm biên bản xử phạt hành chính do cơ quan công an lập khi có hành vi bạo lực gia đình, giấy chứng nhận của cơ sở y tế về thương tích của con hoặc vợ/chồng, biên bản làm việc của ủy ban nhân dân địa phương về tình hình đạo đức. Đối với việc chứng minh tệ nạn xã hội như nghiện ma túy, rượu bia hoặc cờ bạc, cần có xác nhận từ cơ quan y tế về tình trạng sức khỏe, kết quả xét nghiệm chất kích thích hoặc biên bản xử phạt hành chính.

Tóm lại, việc thu thập và cung cấp các chứng cứ hợp pháp về hành vi bạo lực, nghiện ngập hay vi phạm đạo đức của đối phương đóng vai trò quyết định trong việc giành quyền nuôi con.

Dịch vụ luật sư tư vấn, nhận ủy quyền giải quyết tranh chấp quyền nuôi con trọn gói

Dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của các bên và đặc biệt là lợi ích của trẻ em trong các vụ tranh chấp quyền nuôi con. Luật sư có kinh nghiệm sẽ phân tích toàn diện tình huống cụ thể của từng gia đình, đánh giá khả năng thắng kiện và đưa ra chiến lược pháp lý phù hợp. Dịch vụ luật sư của chúng tôi bao gồm:

• Tư vấn điều kiện để được trực tiếp nuôi con khi ly hôn;
• Tư vấn quyền, nghĩa vụ của bố, mẹ sau khi ly hôn;
• Hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ khởi kiện, thu thập chứng cứ chứng minh điều kiện để được trực tiếp nuôi con;
• Soạn thảo đơn khởi kiện tranh chấp giành quyền nuôi con, bản tự khai, đơn từ khác có liên quan trong suốt quá trình;
• Đại diện theo ủy quyền nộp hồ sơ, theo dõi quá trình xử lý và tham gia các buổi hòa giải, làm việc tại phiên tòa;
• Tham gia bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự tại phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm;
• Tư vấn thủ tục kháng cáo, thi hành án. 

Dịch vụ đại diện tố tụng trọn gói giúp đương sự tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính chuyên nghiệp trong quá trình giải quyết vụ việc tại tòa án. Luật Long Phan PMT cam kết mang lại hiệu quả tối ưu cho khách hàng với chi phí dịch vụ được tính toán minh bạch, hợp lý và phù hợp với tính chất phức tạp của từng vụ việc cụ thể.

Câu hỏi thường gặp về hướng xử lý khi thuận tình ly hôn nhưng tranh chấp quyền nuôi con

Để giúp Quý khách hiểu rõ hơn về hướng xử lý khi thuận tình ly hôn mà tranh chấp quyền nuôi con, chúng tôi đã tổng hợp một số câu hỏi có liên quan đến vấn đề này. Xin mời tham khảo!

Về nguyên tắc, ai có quyền ưu tiên nuôi dưỡng con dưới 36 tháng tuổi?

Theo quy định tại khoản 3, Điều 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

Sau khi tòa án đã ban hành quyết định, quyền trực tiếp nuôi con có thể bị thay đổi không?

Có. Theo Điều 84 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có yêu cầu của cha, mẹ hoặc người có lợi ích liên quan và có một trong các căn cứ sau: cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi; người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện; hoặc việc thay đổi là cần thiết vì lợi ích của con.

Nghĩa vụ và quyền hạn của người không trực tiếp nuôi con là gì?

Điều 82 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định rõ, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở. Bên cạnh đó, họ có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi và có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.

Mức cấp dưỡng nuôi con được xác định như thế nào?

Mức cấp dưỡng được xác định dựa trên cơ sở thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của con. Khoản 1 Điều 116 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 nêu rõ, khi không có thỏa thuận, Tòa án sẽ quyết định mức cấp dưỡng dựa trên các yếu tố này.

Mức án phí sơ thẩm cho vụ án ly hôn có tranh chấp quyền nuôi con là bao nhiêu?

Đối với tranh chấp về hôn nhân gia đình không có giá ngạch (chỉ tranh chấp quyền nuôi con, không tranh chấp tài sản), mức án phí sơ thẩm là 300.000 đồng theo Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016. 

Kết luận

Dù thuận tình ly hôn về các vấn đề khác nhưng hai vợ chồng không thỏa thuận được ai là người nuôi con thì Tòa án vẫn thụ lý giải quyết như một tranh chấp ly hôn thông thường. Để được tư vấn chuyên nghiệp và đại diện hiệu quả trong quá trình giải quyết tranh chấp, Quý khách hàng có thể liên hệ Luật Long Phan PMT qua hotline 1900636387 để được hỗ trợ trọn gói.

Bài viết bạn có quan tâm:

• Giải quyết tranh chấp về quyền nuôi con sau ly hôn
• Có được thuận tình ly hôn khi con dưới 36 tháng tuổi

Tags: Cấp dưỡng nuôi con, Quyền nuôi con, thủ tục ly hôn, Tranh chấp quyền nuôi con