Sa thải người lao động: Khi nào và thủ tục đúng quy định

Sa thải người lao động là biện pháp chấm dứt quan hệ lao động do người lao động vi phạm kỷ luật nghiêm trọng hoặc một số trường hợp khác theo Bộ luật Lao động 2019. Thủ tục này đòi hỏi tuân thủ quy trình chặt chẽ từ việc lập biên bản vi phạm đến ban hành quyết định. Bài viết phân tích khía cạnh pháp lý và hướng dẫn quy trình thực hiện sa thải người lao động đúng quy định pháp luật.

Sa thải theo Bộ luật lao động

Sa thải người lao động là hình thức xử lý kỷ luật nặng nhất trong quan hệ lao động tại Việt Nam. Bộ luật Lao động 2019 quy định chặt chẽ về điều kiện, trình tự và thủ tục áp dụng hình thức kỷ luật này.

Cần lưu ý rằng sa thải theo pháp luật lao động là một hình thức xử lý kỷ luật. Hình thức này hoàn toàn khác với việc chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động do tái cơ cấu doanh nghiệp…

Ngoài ra, cũng cần phân biệt giữa đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với sa thải

• Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là một bên trong hợp đồng lao động tự ý chấm dứt hợp đồng khi hợp đồng lao động vẫn còn thời hạn.
• Sa thải là một hình thức xử lý kỷ luật của bên sử dụng lao động nhằm chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động chịu sự kỷ luật sa thải.

>>> Xem thêm: Cách giải quyết khi bị sa thải, đuổi việc trái luật

Khi nào được sa thải người lao động?

Việc xác định chính xác căn cứ sa thải giúp tránh tranh chấp phát sinh.Theo Điều 125 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động được sa thải khi:

• Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
• Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;Gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản
• Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật
• Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.

Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.

Thủ tục sa thải người lao động

Quy trình sa thải người lao động hợp pháp

Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định chi tiết trình tự sa thải người lao động. Việc xử lý kỷ luật phải tuân thủ đúng quy trình từ lập biên bản đến ra quyết định. Long Phan PMT ghi nhận 75% vụ việc tranh chấp xuất phát từ sai sót về thủ tục.

Quy trình cơ bản khi sa thải gồm các bước:

Bước 1: Lập biên bản vi phạm:

Khi phát hiện người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động tại thời điểm xảy ra hành vi vi phạm, người sử dụng lao động tiến hành lập biên bản vi phạm và thông báo đến tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên, người đại diện theo pháp luật của người lao động chưa đủ 15 tuổi. Trường hợp người sử dụng lao động phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật lao động sau thời điểm hành vi vi phạm đã xảy ra thì thực hiện thu thập chứng cứ chứng minh lỗi của người lao động.

Bước 2: Tiến hành họp xử lý kỷ luật lao động

• Thông báo trước 5 ngày cho người lao động
• Mời đại diện công đoàn
• Ghi nhận ý kiến các bên
• Đề xuất hình thức xử lý
• Lập biên bản cuộc họp có chữ ký của người tham dự cuộc họp, ai không ký phải ghi lý do

Bước 3: Ban hành quyết định:

• Căn cứ pháp lý
• Lý do áp dụng hình thức kỷ luật
• Thời điểm chấm dứt
• Quyền lợi người lao động
• Trách nhiệm các bên
• Quyết định phải được gửi đến các thành phần phải tham dự tại điểm b, điểm c khoản 1 Điều 122 của Bộ luật Lao động.

Một số trường hợp đặc biệt cần lưu ý

Không phải trong mọi trường hợp thuộc Điều 125, Bộ luật Lao động 2019 thì người sử dụng lao động được quyền áp dụng hình thức kỷ luật sa thải. Theo khoản 4, Điều 122, Bộ luật Lao động 2019 thì không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây

• Đang bị tạm giữ, tạm giam;
• Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 125 Bộ luật lao động 2019;
• Người lao động nữ mang thai; người lao động nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
• Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
• Đã hết thời hiệu xử lý kỷ luật lao động.

>>> Xem thêm: Tư vấn trình tự sa thải người lao động nước ngoài tại việt nam

Luật sư tư vấn thủ tục sa thải người lao động hợp pháp

Luật sư Long Phan PMT thực hiện:

1. Tư vấn trước sa thải:

• Xác định căn cứ sa thải
• Đánh giá tính pháp lý
• Thu thập chứng cứ
• Soạn thảo văn bản
• Hướng dẫn quy trình

2. Hỗ trợ thủ tục

• Lập biên bản vi phạm
• Tổ chức họp kỷ luật
• Soạn quyết định sa thải
• Tính toán quyền lợi
• Hoàn tất hồ sơ

3. Giải quyết tranh chấp:

• Thương lượng, đối thoại
• Hòa giải lao động
• Khởi kiện ra tòa
• Bảo vệ quyền lợi
• Thi hành phán quyết

Sa thải người lao động đòi hỏi tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật và quy trình thủ tục. Ngoài ra, cần lưu ý trong một số trường hợp không được áp dụng hình thức sa thải trong thời gian nhất định.  Long Phan PMT, với đội ngũ luật sư chuyên môn  sẽ hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện đúng trình tự sa thải. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí về thủ tục và quy trình chi tiết.