Hóa đơn đỏ là gì? Mua bán hóa đơn đỏ sẽ bị phạm tội gì?

Mua bán hóa đơn đỏ sẽ bị phạm tội gì và hình phạt cho tội danh này được quy định tại Bộ luật Hình sự. Thực tiễn việc sử dụng hóa đơn đỏ diễn ra vô cùng thường xuyên nhưng không phải chủ thể nào cũng hiểu biết các vấn đề pháp lý liên quan. Nắm bắt được điều đó, bài viết sau đây của Luật Long Phan sẽ giải đáp đầy đủ những nội dung về quy định, tên tội danh và mức xử phạt của hành vi mua bán hóa đơn đỏ.

Giá trị pháp lý của hóa đơn đỏ

Quy định pháp luật về hóa đơn đỏ

Định nghĩa về hóa đơn đỏ

Hóa đơn đỏ là tên thường gọi của hóa đơn giá trị gia tăng (hóa đơn VAT), đây là một loại chứng từ do Bộ Tài chính phát hành hoặc doanh nghiệp tự in nếu đã đăng ký mẫu với cơ quan Thuế. Vì hóa đơn đỏ có 3 liên và liên giao cho khách hàng hoặc người tiêu dùng là màu đỏ hoặc màu hồng vì vậy hóa đơn giá trị gia tăng thường được gọi là Hóa đơn đỏ.

Hóa đơn đỏ thực chất là một loại chứng từ do người bán lập, ghi nhận thông tin bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho bên mua, sử dụng dịch vụ theo quy định của pháp luật. Hóa đơn đỏ sẽ là căn cứ để xác định số tiền thuế cần nộp vào ngân sách nhà nước. Cụ thể, theo khoản 1 Điều 10 Luật Thuế giá trị gia tăng 2008 quy định về phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng như sau:

• Số thuế giá trị gia tăng phải nộp theo phương pháp khấu trừ thuế bằng số thuế giá trị gia tăng đầu ra trừ số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ;
• Số thuế giá trị gia tăng đầu ra bằng tổng số thuế giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ bán ra ghi trên hóa đơn giá trị gia tăng;
• Số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ bằng tổng số thuế giá trị gia tăng ghi trên hóa đơn giá trị gia tăng mua hàng hóa, dịch vụ, chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng của hàng hóa nhập khẩu và đáp ứng Điều kiện quy định tại Điều 12 của Luật này.

Như vậy, có thể kết luận, việc lập hóa đơn là trách nhiệm của người bán hàng hóa, dịch vụ. Hóa đơn là căn cứ kê khai tính thuế giá trị gia tăng đầu ra và hạch toán doanh thu. Người mua nếu muốn dùng hóa đơn đỏ là căn cứ để kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào và hạch toán chi phí sản xuất kinh doanh thì phải có nghĩa vụ giữ lại hóa đơn.

Đối với mối quan hệ giữa cơ quan thuế và doanh nghiệp thì hóa đơn giá trị gia tăng là chứng từ cơ sở dùng để kê khai thực hiện nộp thuế.Vì có vai trò quan trọng trong việc xác định số tiền thuế phải nộp, nên việc lập hóa đơn đỏ (xuất hóa đơn đỏ) cần đảm bảo tính chính xác, trung thực và khách quan.

>>>Xem thêm: Tội mua bán trái phép hóa đơn đỏ

Các trường hợp sử dụng hóa đơn đỏ bất hợp pháp

Việc sử dụng bất hợp pháp hóa đơn đỏ là việc sử dụng hóa đơn sai mục đích, sai về nội dung của hóa đơn. Thông thường, việc sử dụng hóa đơn đỏ bất hợp pháp sẽ nhằm mục đích kê khai sai mức thuế phải nộp và trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế. Căn cứ Điều 4 Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn, quy định như sau:

1. Sử dụng hóa đơn trong các trường hợp sau đây là hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp:

• Hóa đơn, chứng từ giả;
• Hóa đơn, chứng từ chưa có giá trị sử dụng, hết giá trị sử dụng;
• Hóa đơn bị ngừng sử dụng trong thời gian bị cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn, trừ trường hợp được phép sử dụng theo thông báo của cơ quan thuế;
• Hóa đơn điện tử không đăng ký sử dụng với cơ quan thuế;
• Hóa đơn điện tử chưa có mã của cơ quan thuế đối với trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế;
• Hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có ngày lập trên hóa đơn từ ngày cơ quan thuế xác định bên bán không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
• Hóa đơn dịch vụ có ngày lập trên hóa đơn trước ngày xác định bên lập hóa đơn không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chưa có thông báo của cơ quan thuế về việc bên lập hóa đơn không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền nhưng cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã có kết luận đó là hóa đơn, chứng từ không hợp pháp.

2. Sử dụng hóa đơn trong các trường hợp sau đây là hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn:

• Hóa đơn không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định; hóa đơn tẩy xóa, sửa chữa không đúng quy định;
• Hóa đơn khống (hóa đơn, chứng từ đã ghi các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế nhưng việc mua bán hàng hóa, dịch vụ không có thật một phần hoặc toàn bộ); hóa đơn phản ánh không đúng giá trị thực tế phát sinh hoặc lập hóa đơn khống, lập hóa đơn giả;
• Hóa đơn có sự chênh lệch về giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc sai lệch các tiêu thức bắt buộc giữa các liên của hóa đơn;
• Hóa đơn để quay vòng khi vận chuyển hàng hóa trong khâu lưu thông hoặc dùng hóa đơn của hàng hóa, dịch vụ này để chứng minh cho hàng hóa, dịch vụ khác;
• Hóa đơn của tổ chức, cá nhân khác (trừ hóa đơn của cơ quan thuế và trường hợp được ủy nhiệm lập hóa đơn) để hợp thức hóa hàng hóa, dịch vụ mua vào hoặc hàng hóa, dịch vụ bán ra;
• Hóa đơn mà cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã kết luận là sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ.

Việc sử dụng hóa đơn đỏ một cách bất hợp pháp sẽ đem đến hệ quả nguy hiểm cho các chủ thể thực hiện. Như hành vi mua bán hóa đơn đỏ, đây là hành vi được xem xét xử phạt dưới cả 2 hình thức xử phạt vi phạm hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự. Vì thế, các chủ thể cần xem xét sử dụng hóa đơn đỏ một cách trung thực, đáp ứng theo các quy định của pháp luật hiện nay.

Hành vi mua bán hóa đơn đỏ bị xử phạt hành chính khi nào?

Hành vi mua bán hóa đơn đỏ nếu chưa đủ điều kiện để truy tố trách nhiệm hình sự thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính. Mức xử phạt căn cứ vào Điều 22 Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn, có nêu quy định về xử phạt hành vi bán hóa đơn như sau:

1. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 45.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

• Bán hóa đơn đặt in chưa phát hành;
• Bán hóa đơn đặt in của khách hàng đặt in hóa đơn cho tổ chức, cá nhân khác.

2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi cho, bán hóa đơn, trừ hành vi quy định tại khoản 1 Điều này.
3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

• Buộc hủy hóa đơn đối với hành vi quy định tại Điều này;
• Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính

Như vậy, hành vi mua bán hóa đơn bất hợp pháp nhưng chưa tới mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền khá đa dạng, phụ thuộc vào hành vi và mức độ hành vi mà chủ thể thực hiện.

Quy định về truy cứu trách nhiệm hình sự hành vi mua bán hóa đơn đỏ

Tội phạm mua bán hóa đơn đỏ

Căn cứ quy định tại Điều 203 Bộ luật Hình sự 2015, các hành vi mua bán hóa đơn đỏ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đáp ứng các điều kiện như sau:

• Hành vi mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước
• Chứng từ, hóa đơn ở dạng phôi từ 50 số
• Hoặc chứng từ đã ghi nội dung từ 10 số hoặc thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng

Như vậy, các chủ thể nào thực hiện hành vi thuộc các trường hợp như đã nêu tại quy định trên thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo quy định thì sẽ có 2 chủ thể có khả năng bị xử phạt là cá nhân và pháp nhân thương mại. Mức xử phạt cũng được quy định tại Điều 79, Điều 203 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) cụ thể như sau:

• Chứng từ đã ghi nội dung dưới 30 số hoặc thu lợi bất chính dưới 100.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
• Phạm tội thuộc các trường hợp như: có tổ chức, có tính chuyên nghiệp, lợi dụng chức vụ, quyền hạn; hóa đơn, chứng từ ở dạng phôi từ 100 sô trở lên hoặc hóa đơn, chứng từ đã ghi nội dung từ 30 số trở lên thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
• Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
• Pháp nhân thương mại phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng;
• Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, d, đ, e và g khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;
• Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
• Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Việc mua bán hóa đơn đỏ sẽ bị xử phạt về tội mua bán trái phép hóa đơn theo quy định của pháp luật hình sự nếu đáp ứng các yêu cầu về điều kiện số tiền thu lợi bất chính, dạng phôi hóa đơn hoặc nội dung (số) ghi trên chứng từ. Đây cũng là căn cứ để xác định chủ thể nào sẽ bị xử phạt hành chính và khi nào sẽ bị xử phạt theo pháp luật hình sự.

>>>Xem thêm: Tội mua bán trái phép hóa đơn theo luật hình sự 2015

Tư vấn các quy định pháp luật về hóa đơn đỏ

Luật sư tư vấn pháp lý chuyên nghiệp

• Tư vấn các quy định pháp luật về hóa đơn đỏ
• Đại diện, bào chữa cho khách hàng khi bị xử phạt vì tội mua bán hóa đơn đỏ
• Đại diện khách hàng làm việc với các cơ quan có thẩm quyền
• Tư vấn, hỗ trợ các công việc khác theo yêu cầu của khách hàng

Mua bán hóa đơn đỏ là một hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị truy tố trách nhiệm hình sự. Nhằm hỗ trợ các thông tin pháp lý hữu ích cho quý khách hàng, bài viết trên đã cung cấp các nội dung bao gồm quy định về hành vi và mức xử phạt về mua bán hóa đơn đỏ. Quý khách hàng nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc đang gặp phải các vấn đề pháp lý cần được giải đáp, xin vui lòng liên hệ số hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ kịp thời và chính xác.