Hợp đồng thế chấp bằng tài sản của người thứ ba có bị vô hiệu?

Thế chấp tài sản là một biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ phổ biến hiện nay. Tuy nhiên vì những bất cập trong quy định của pháp luật nên đã dẫn đến một số rắc rối khi phát sinh hiệu lực và xảy ra tranh chấp đối với hợp đồng thế chấp bằng tài sản của người thứ ba. Vậy liệu hợp đồng thế chấp bằng tài sản của người thứ ba có bị vô hiệu? Nội dung này sẽ được Luật long Phan giải đáp trong bài viết sau.

Hợp đồng thế chấp tài sản của bên thứ ba

Khái niệm hợp đồng thế chấp tài sản

• Thế chấp tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận thế chấp). (Khoản 1 Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015)
• Hợp đồng thế chấp tài sản theo đó là hợp đồng mà bên thế chấp dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên nhận thế chấp, tài sản thế chấp do bên thế chấp hoặc bên thứ ba giữ.

>> Xem thêm:  Các điểm cần lưu ý trong Hợp đồng thế chấp tài sản của doanh nghiệp

Giá trị pháp lý của hợp đồng thế chấp bằng tài sản của bên thứ ba

Giá trị pháp lý của biện pháp thế chấp bằng tài sản của bên thứ ba được công nhận một cách gián tiếp tại Khoản 1 Điều 317 của Bộ luật Dân sự 2015. Tuy nhiên, quy định này không nói rõ có phải là nghĩa vụ của bên thế chấp hay không. Cho nên, có thể hiểu là nghĩa vụ được bảo đảm không nhất thiết phải là nghĩa vụ của bên bảo đảm.

Hợp đồng thế chấp tài sản

Khoản 3 Điều 4 Thông tư số 07/2019/TT-BTP của Bộ Tư pháp ban hành ngày 25 tháng 11 năm 2019 quy định rõ ràng hơn là có thể đăng ký thế chấp bất động sản đối với các trường hợp thế chấp để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự của bên thế chấp, bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự của người khác hoặc bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự của cả bên thế chấp và của người khác.

>>> Xem thêm: Hợp đồng thế chấp nhà đất không công chứng yêu cầu huỷ được hay không?

Hợp đồng thế chấp tài sản của người thứ ba có bị vô hiệu?

Hợp đồng thế chấp bằng tài sản của bên thứ ba vẫn có hiệu lực. Tuy nhiên, trên thực tế, khi xảy ra tranh chấp, các toà án thường xem xét hợp đồng thế chấp bằng tài sản của người thứ ba trong quan hệ bảo lãnh – giao dịch được công nhận rõ ràng tại khoản 3 Điều 336 của Bộ luật Dân sự 2015. Tức là nếu muốn nhận tài sản bảo đảm từ bên thứ ba thì trước hết phải nhận bảo lãnh từ bên thứ ba này và sau đó, bên thứ ba này sẽ thế chấp tài sản của mình để bảo đảm cho nghĩa vụ bảo lãnh.

Hậu quả khi hợp đồng bị vô hiệu

Về giá trị pháp lý:

• Hợp đồng vô hiệu sẽ không làm phát sinh hay thay đổi, chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia kể từ thời điểm giao kết hợp đồng.
• Hợp đồng không có giá trị pháp lý từ thời điểm giao kết, dù cho các bên có thực hiện hay chưa.

Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu

>>Xem thêm: Hệ quả của hợp đồng thế chấp đã công chứng vô hiệu như thế nào?

Về mặt lợi ích:

• Các bên liên quan sẽ phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả lại cho nhau những gì đã nhận. Trong trường hợp không thể hoàn trả lại bằng hiện vật thì trả lại bằng tiền.
• Với các khoản lợi mà các bên thu được từ hợp đồng vô hiệu thì sẽ cần hoàn trả lại. Chủ sở hữu sẽ được nhận lại lợi ích nếu thuộc quyền sở hữu hợp pháp.

Bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình:

• Trường hợp hợp đồng vô hiệu nhưng tài sản giao dịch là động sản, không phải đăng ký quyền sở hữu, đã được chuyển giao cho bên thứ 3 ngay tình thì giao dịch đó vẫn có hiệu lực.
• Trường hợp có tài sản giao dịch là bất động sản/ tài sản phải đăng ký nhưng chưa đăng ký quyền ở hữu mà đã chuyển giao cho bên thứ 3 ngay tình thì giao dịch này sẽ là vô hiệu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp hợp đồng thế chấp tài sản với ngân hàng

Dịch vụ soạn thảo hợp đồng thế chấp tài sản

• Tiếp nhận yêu cầu của khách hàng, tìm hiểu nhu cầu về giao dịch, tài sản thế chấp;
• Tư vấn quy định pháp luật dân sự, ngân hàng về thế chấp tài sản, loại tài sản thế chấp, các quyền lợi chung, phạm vi nghĩa vụ theo quy định;
• Tư vấn, soạn thảo hồ sơ, tài liệu phục vụ giao dịch thế chấp;
• Tham gia đàm phán, ký kết hợp đồng, thay mặt khách hàng giải quyết tranh chấp phát sinh liên quan đến hợp đồng thế chấp tài sản.

>> Xem thêm: Dịch vụ luật sư tư vấn soạn thảo hợp đồng

Trên đây là bài viết của Luật Long Phan giải đáp câu hỏi về hiệu lực của hợp đồng thế chấp tài sản của bên thứ ba. Nếu Quý khách hàng còn bất kỳ vấn đề gì cần được luật sư tư vấn, hãy liên hệ với chúng tôi qua tổng đài 1900.63.63.87, chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn mọi lúc mọi nơi.