Không đồng ý với kết luận điều tra của công an phải làm sao?

Không đồng ý với kết luận điều tra của cơ quan công an là tình huống phổ biến trong vụ án hình sự. Khi nhận thấy bản kết luận điều tra có dấu hiệu sai phạm hoặc trái pháp luật, việc thực hiện khiếu nại là một quyền được pháp luật bảo vệ. Bài viết sẽ đi sâu phân tích các khía cạnh quan trọng từ quyền khiếu nại, thời hiệu, thẩm quyền giải quyết của Thủ trưởng Cơ quan điều tra và Viện trưởng Viện kiểm sát, đến quy trình thủ tục chi tiết theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.

Quyền khiếu nại khi không đồng ý với kết luận điều tra

Căn cứ Điều 32 trong Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định nguyên tắc bảo đảm quyền khiếu nại trong tố tụng hình sự. Và Khoản 1 Điều 469 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khiếu nại quyết định tố tụng. Do đó, pháp luật tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cá nhân, cơ quan, tổ chức thực hiện quyền khiếu nại hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động tố tụng hình sự.

Bên cạnh đó, kết luận điều tra thuộc diện quyết định tố tụng của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Điều tra viên theo khoản 1 Điều 470 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. Nghĩa là bản kết luận điều tra của cơ quan điều tra có thể bị khiếu nại khi có căn cứ cho rằng quyết định trái pháp luật, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị xâm phạm.

Ngoài ra, Điều 478 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 còn quy định quyền tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Quyền tố cáo này áp dụng khi hành vi gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Như vậy, khi xác định cơ quan có vi phạm pháp luật trong việc ra kết luận điều tra, cá nhân và tổ chức hoàn toàn có quyền khiếu nại quyết định này hoặc tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan chức năng.

Thời hiệu khiếu nại khi không đồng ý với kết luận điều tra

Thời hiệu khiếu nại trong tố tụng hình sự được quy định chặt chẽ tại Điều 471 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. Theo đó, thời hiệu khiếu nại là 15 ngày kể từ ngày người khiếu nại nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi tố tụng vi phạm pháp luật.

Trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan mà người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại đúng thời hiệu thì thời đó không tính vào thời hiệu khiếu nại theo quy định pháp luật. Điều này thể hiện tính nhân văn và hợp lý trong việc bảo vệ quyền khiếu nại của công dân.

Như vậy, việc tính toán thời hiệu khiếu nại cần được thực hiện chính xác để tránh mất quyền khiếu nại. Quý khách hàng cần lưu ý thời điểm nhận được hoặc biết được kết luận điều tra để có căn cứ tính thời hiệu phù hợp. Nếu vượt quá thời hiệu quy định, khiếu nại có thể không được thụ lý và giải quyết theo đúng trình tự pháp luật.

Thẩm quyền giải quyết khiếu nại Kết luận điều tra

Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 475 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 thì thẩm quyền giải quyết khiếu nại như sau:

• Giải quyết khiếu nại lần đầu: Thủ trưởng Cơ quan điều tra sẽ xem xét giải quyết khiếu nại lần đầu đối với khiếu nại bản Kết luận điều tra của cơ quan điều tra.
• Giải quyết khiếu nại lần hai: Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp phải xem xét, giải quyết đối với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu do Thủ trưởng Cơ quan điều tra ban hành. Quyết định giải quyết của Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp là quyết định có hiệu lực pháp luật.

Thẩm quyền giải quyết khiếu nại

Thủ tục khiếu nại và giải quyết khiếu nại khi không đồng ý với kết luận điều tra

Khi một cá nhân hoặc tổ chức không đồng ý với kết luận điều tra của cơ quan có thẩm quyền, pháp luật cho phép thực hiện quyền khiếu nại để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Quá trình này đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ các quy định về trình tự, thủ tục. Việc giải quyết khiếu nại sẽ trải qua các giai đoạn chính: chuẩn bị và nộp đơn khiếu nại, thủ tục thụ lý, quy trình xác minh, ban hành quyết định giải quyết và quyền khiếu nại lần hai nếu chưa đồng thuận.

Đơn khiếu nại và tài liệu đính kèm đơn

Để thực hiện quyền khiếu nại khi không đồng ý với kết luận điều tra, bước đầu tiên là chuẩn bị đơn khiếu nại. Đơn phải đáp ứng đầy đủ yêu cầu về nội dung và hình thức theo Mẫu số 01 tại Phụ lục ban hành kèm Nghị định 124/2020/NĐ-CP. Cụ thể:

• Phần kính gửi: Phải ghi chính xác cơ quan hoặc người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại theo quy định của Luật Khiếu nại 2011 và Bộ luật Tố tụng Hình sự.
• Thông tin người khiếu nại: Nếu là cá nhân cần ghi rõ họ tên, địa chỉ. Nếu là cơ quan, tổ chức thì ghi đầy đủ tên và địa chỉ trụ sở.
• Đối tượng bị khiếu nại: Cần xác định rõ quyết định bị khiếu nại, bao gồm cơ quan ban hành, số hiệu, ngày tháng năm và người ký quyết định.
• Nội dung khiếu nại: Trình bày ngắn gọn, trung thực về diễn biến sự việc, nêu bật những quyền và lợi ích hợp pháp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi kết luận điều tra.
• Cam kết: Người khiếu nại phải cam kết về tính trung thực của nội dung trình bày và tính chính xác của các tài liệu cung cấp.
• Tài liệu kèm theo: Liệt kê đầy đủ các tài liệu, chứng cứ được gửi kèm theo đơn (nếu có).

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về hình thức và nội dung của đơn là điều kiện tiên quyết để đơn khiếu nại được thụ lý và giải quyết theo đúng trình tự pháp luật.

>>>CLICK TẢI NGAY: MẪU ĐƠN KHIẾU NẠI KẾT LUẬN ĐIỀU TRA

Thủ tục thụ lý khiếu nại

Sau khi nhận được đơn khiếu nại hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành thủ tục thụ lý. Theo Điều 7 Thông tư liên tịch 02/2018/TTLT-VKSTC-TATC-BCA-BQP-BNN&PTNT, thủ tục thụ lý khiếu nại trong hoạt động tư pháp được quy định như sau:

1. Trong thời hạn quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự, kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền và đủ điều kiện, người có thẩm quyền phải ra thông báo về việc thụ lý.
2. Yêu cầu người khiếu nại cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ, trình bày hoặc giải trình bằng văn bản về các nội dung liên quan.
3. Tiến hành kiểm tra, xem xét tính hợp pháp và có căn cứ của kết luận điều tra bị khiếu nại.

Thủ tục thụ lý là bước pháp lý quan trọng, quyết định việc khiếu nại có được chính thức xem xét, giải quyết hay không.

Thủ tục xác minh khiếu nại

Để đảm bảo tính khách quan và công bằng, cơ quan giải quyết khiếu nại phải tiến hành xác minh toàn diện các nội dung được nêu trong đơn.

• Cơ sở xác minh: Việc xác minh dựa trên tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và các chứng cứ mới do người khiếu nại hoặc cơ quan có thẩm quyền thu thập thêm.
• Quyền và nghĩa vụ các bên: Cơ quan giải quyết khiếu nại có quyền yêu cầu cơ quan điều tra cung cấp tài liệu, giải trình các vấn đề liên quan. Người khiếu nại có quyền cung cấp thêm tài liệu, chứng cứ để bảo vệ quan điểm của mình.
• Lập biên bản: Toàn bộ quá trình và kết quả xác minh phải được ghi nhận đầy đủ trong biên bản xác minh.
• Kết luận xác minh: Sau khi hoàn tất quá trình xác minh, người giải quyết khiếu nại sẽ đưa ra kết luận về nội dung khiếu nại.

Quá trình này phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc của tố tụng hình sự, đặc biệt là nguyên tắc khách quan, toàn diện, đảm bảo quyền con người.

Quyết định giải quyết khiếu nại của cơ quan có thẩm quyền

Căn cứ vào kết quả xác minh, người có thẩm quyền sẽ ban hành quyết định giải quyết khiếu nại. Theo khoản 1 Điều 475 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, Thủ trưởng Cơ quan điều tra là người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với kết luận điều tra.

Nội dung quyết định phải nêu rõ các nội dung khiếu nại được chấp nhận, các nội dung không được chấp nhận và lý do cụ thể. Quyết định này phải được gửi cho người khiếu nại trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày ban hành và phải thông báo rõ về quyền khiếu nại tiếp (theo Điều 32 Luật Khiếu nại 2011). Quyết định giải quyết lần đầu sẽ có hiệu lực pháp luật nếu hết thời hạn khiếu nại lần hai mà không có khiếu nại tiếp.

Quyền khiếu nại lần hai đến Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp

Trường hợp vẫn không đồng ý với kết luận điều tra sau khi nhận được quyết định giải quyết lần đầu, đương sự có quyền khiếu nại lần thứ hai.

• Thẩm quyền giải quyết: Khiếu nại lần hai được gửi đến Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp (Điều 474, 476 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015).
• Thời hạn khiếu nại: Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.
• Hiệu lực pháp luật: Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp sẽ xem xét và ra quyết định giải quyết. Theo điểm c khoản 7 Điều 11 và Điều 13 Quyết định 222/QĐ-VKSTC, quyết định giải quyết của Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp là quyết định có hiệu lực pháp luật cuối cùng và không được khiếu nại tiếp.

>> Xem thêm: Hướng dẫn khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Câu hỏi thường gặp về hướng xử lý khi không đồng ý với kết luận điều tra của cơ quan công an

Để giúp Quý khách hiểu rõ hơn về quyền khiếu nại khi không đồng ý với kết luận điều tra của cơ quan công an, chúng tôi đã tổng hợp một số câu hỏi phổ biến. Mời tham khảo!

Ngoài bị can, những ai có quyền khiếu nại kết luận điều tra?

Theo quy định tại Điều 469 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, không chỉ bị can mà cả bị hại, đương sự, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự và bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào có quyền, lợi ích hợp pháp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi kết luận điều tra đều có quyền thực hiện việc khiếu nại.

Sự khác biệt căn bản giữa khiếu nại và tố cáo đối với kết luận điều tra là gì?

Khiếu nại và tố cáo là hai quyền khác nhau. Khiếu nại là việc đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét lại quyết định tố tụng (như kết luận điều tra) khi cho rằng quyết định đó trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của chính mình. Ngược lại, tố cáo, theo Điều 478 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, là việc báo cho cơ quan có thẩm quyền về hành vi vi phạm pháp luật của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân khác.

Thời gian giải quyết khiếu nại kết luận điều tra là bao lâu?

Pháp luật quy định thời hạn giải quyết khiếu nại khá chặt chẽ. Căn cứ Điều 474 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu là 07 ngày kể từ ngày thụ lý. Đối với khiếu nại lần hai, thời hạn giải quyết là 15 ngày. Trong các vụ việc phức tạp, thời hạn này có thể được gia hạn nhưng không quá 30 ngày.

Nếu bỏ lỡ thời hiệu 15 ngày, có còn cơ hội nào để khiếu nại không?

Về nguyên tắc là không. Tuy nhiên, Điều 471 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại đúng thời hiệu vì có sự kiện bất khả kháng (như thiên tai, địch họa) hoặc trở ngại khách quan (như ốm nặng, tai nạn) thì khoảng thời gian đó không tính vào thời hiệu, và họ vẫn có thể thực hiện quyền khiếu nại.

Người khiếu nại có thể rút đơn khiếu nại được không?

Có. Người khiếu nại hoàn toàn có quyền rút đơn khiếu nại tại bất kỳ giai đoạn nào của quá trình giải quyết. Theo Điều 472 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, khi rút đơn, người khiếu nại phải làm văn bản yêu cầu và gửi đến người có thẩm quyền giải quyết, người này sẽ ra quyết định đình chỉ việc giải quyết khiếu nại.

Thực hiện khiếu nại kết luận điều tra có tốn kém chi phí, lệ phí không?

Pháp luật hiện hành không quy định bất kỳ khoản án phí hay lệ phí nào mà người dân phải nộp cho cơ quan nhà nước khi thực hiện quyền khiếu nại trong tố tụng hình sự. Tuy nhiên, người khiếu nại sẽ phải tự chi trả các chi phí cá nhân phát sinh như chi phí đi lại, sao chụp tài liệu hoặc chi phí thuê luật sư tư vấn, hỗ trợ.

Trong thời gian chờ giải quyết khiếu nại, vụ án hình sự có bị tạm dừng không?

Việc giải quyết khiếu nại là một thủ tục độc lập và không làm đình chỉ việc thi hành các quyết định tố tụng khác, trừ trường hợp người có thẩm quyền giải quyết xét thấy cần thiết. Vụ án vẫn có thể được chuyển sang giai đoạn truy tố, tuy nhiên kết quả giải quyết khiếu nại có thể là căn cứ để Viện kiểm sát trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung.

Nếu không đồng thuận với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai, còn biện pháp nào khác không?

Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai của Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp là quyết định có hiệu lực pháp luật cuối cùng trong trình tự khiếu nại. Tuy nhiên, người khiếu nại không mất đi quyền trình bày ý kiến, đưa ra chứng cứ. Họ vẫn có thể tiếp tục sử dụng các lập luận và chứng cứ đó để tự bào chữa hoặc thông qua người bào chữa trong các giai đoạn tố tụng tiếp theo như truy tố tại Viện kiểm sát và xét xử tại Tòa án.

Có thể khiếu nại về vi phạm thủ tục trong quá trình điều tra, thay vì chỉ nội dung kết luận không?

Hoàn toàn có thể. Điều 469 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 cho phép khiếu nại đối với quyết định hoặc hành vi tố tụng. Do đó, nếu Điều tra viên có những hành vi vi phạm thủ tục như không giải thích quyền và nghĩa vụ, mớm cung, bức cung… thì người bị ảnh hưởng hoàn toàn có quyền khiếu nại chính những hành vi đó.

Luật sư tư vấn hướng xử lý khi không đồng ý với Kết luận điều tra

Dịch vụ luật sư tư vấn khiếu nại kết luận điều tra của cơ quan công an tại Luật Long Phan PMT mang lại giá trị chuyên môn cao. Đội ngũ luật sư có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực tố tụng hình sự, am hiểu sâu sắc các quy định pháp luật về khiếu nại. Dịch vụ luật sư của chúng tôi bao gồm:

• Tư vấn về thời hiệu khiếu nại, thủ tục thụ lý, và quy trình giải quyết khiếu nại từ lần đầu đến lần hai;
• Tư vấn soạn đơn khiếu nại quyết định của cơ quan điều tra và các văn bản giải trình có liên quan;
• Đại diện theo ủy quyền cho Quý khách hàng trong quá trình làm việc với cơ quan có thẩm quyền, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp được bảo vệ tối đa.

Chúng tôi không chỉ tư vấn mà còn đồng hành cùng Quý khách hàng trong suốt quá trình khiếu nại, từ khiếu nại lần đầu đến khiếu nại lần hai. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm sẽ đưa ra những giải pháp tối ưu nhất để đạt được kết quả mong muốn trong vụ án hình sự.

Kết luận

Khi có căn cứ xác định Kết luận điều tra của Cơ quan điều tra có vi phạm thì cá nhân có quyền lợi bị xâm phạm từ quyết định đó có thể khiếu nại đến Thủ trưởng cơ quan. Người khiếu nại cần tìm hiểu điều kiện để khiếu nại được thụ lý cũng như quy trình giải quyết khiếu nại. Trường hợp Quý bạn đọc có thắc mắc cũng như có nhu cầu TƯ VẤN LUẬT HÌNH SỰ hoặc các vấn về pháp lý khác hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo HOTLINE 1900.63.63.87 để được phía công ty chúng tôi tư vấn chi tiết.

Tags: khiếu nại kết luận điều tra, không đồng ý với kết luận điều tra, Luât sư hình sự, Quyền khiếu nại, tư vấn pháp luật hình sự