Văn bản công chứng di chúc bị vô hiệu là vấn đề mà nhiều người thường gặp phải. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến di chúc đã được công chứng bị vô hiệu. Việc văn bản công chứng bị vô hiệu cũng sẽ kéo theo nhiều hệ quả pháp lý khác nhau, ảnh hưởng đến quyền lợi của các chủ thể trong quan hệ thừa kế. Sau đây, Long Phan PMT sẽ cung cấp cho độc giả về TRƯỜNG HỢP văn bản công chứng bị vô hiệu cũng như một vài vấn đề liên quan khác.
Trường hợp văn bản công chứng di chúc vô hiệu
>>> Xem thêm: Thủ Tục Khởi Kiện Yêu Cầu Tuyên Bố Di Chúc Vô Hiệu
Mục Lục
Quy định về di chúc trong quan hệ về thừa kế
Hình thức của di chúc
Hình thức của di chúc là một trong những điều kiện để di chúc có hiệu lực pháp luật. Theo đó, di chúc hợp pháp có thể được thể hiện bằng những hình thức sau:
- Di chúc miệng
Di chúc miệng hợp pháp khi có ít nhất 2 người làm chứng, sau đó người làm chứng ghi chép lại di chúc di chúc miệng đó thành văn bản, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Người làm chứng mang bản di chúc đến văn phòng công chứng hoặc Ủy ban nhân dân xã để chứng thực, xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
- Di chúc bằng văn bản
Trường hợp di chúc không có người làm chứng, người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc, yêu cầu nội dung phải tuân thủ theo quy định tại Điều 631 BLDS 2015. Di chúc đánh máy và điểm chỉ không được chấp nhận.
Trường hợp di chúc có người làm chứng, người lập di chúc có thể viết hoặc đánh máy, có ít nhất 2 người làm chứng. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ trước mặt người làm chứng, người làm chứng xác nhận và ký vào bản di chúc.
Trường hợp di chúc có công chứng hoặc chứng thực, người lập di chúc chuẩn bị hồ sơ theo yêu cầu nộp tại văn phòng công chứng hoặc Ủy ban nhân dân xã để làm thủ tục chứng nhận. Thủ tục lập di chúc được thực hiện theo quy định tại Điều 636 BLDS 2015.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn thủ tục chứng thực di chúc
Hiệu lực của văn bản công chứng di chúc và di chúc
Văn bản công chứng di chúc và di chúc có giá trị pháp lý như nhau. Pháp luật dân sự không xác định hình thức nào được ưu tiên hơn, chỉ cần các hình thức trên đáp ứng điều kiện có hiệu lực của di chúc thì đều có hiệu lực pháp luật. Khi mở thừa kế, chỉ xem xét bản di chúc nào được lập sau cùng, theo đúng quy định của pháp luật thì di chúc đó sẽ có hiệu lực pháp luật.
Văn bản công chứng di chúc vô hiệu khi nào?
Văn bản công chứng di chúc là di chúc được công chứng tại phòng công chứng hoặc các tổ chức hành nghề công chứng. Văn bản công chứng di chúc vô hiệu khi thuộc một trong các trường hợp theo quy định tại Điều 643 BLDS 2015 hoặc vi phạm các điều kiện về nội dung và hình thức để di chúc hợp pháp (Điều 630 BLDS 2015). Tùy vào mức độ vi phạm mà văn bản công chứng di chúc bị vô hiệu toàn bộ hoặc một phần.
Văn bản công chứng di chúc và di chúc có giá trị như nhau khi đáp ứng điều kiện luật định
Văn bản công chứng di chúc bị vô hiệu toàn bộ khi:
- Toàn bộ người thừa kế đều không còn vào thời điểm mở thừa kế và không có người thừa kế thế vị. Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
- Toàn bộ di sản thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế;
- Có bản di chúc được lập hợp pháp sau văn bản công chứng di chúc. Bản di chúc hợp pháp sau cùng có hiệu lực pháp luật.
- Văn bản công chứng di chúc không tuân thủ trình tự thủ tục lập di chúc theo quy định tại điều 636 BLDS 2015.
Văn bản công chứng di chúc bị vô hiệu một phần khi:
- Một phần nội dung của văn bản công chứng di chúc không hợp pháp, các phần còn lại đáp ứng điều kiện sẽ không ảnh hưởng đến hiệu lực của văn bản (khoản 4 Điều 643 BLDS 2015);
- Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì phần di chúc có liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực pháp luật;
- Một phần di sản thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế thì nội dung phần chia phần di sản đó bị vô hiệu. Các phần di sản thừa kế còn lại vẫn có hiệu lực pháp luật.
>>> Xem thêm: Di chúc không có người làm chứng có hiệu lực pháp luật không
Hậu quả pháp lý khi văn bản công chứng di chúc bị vô hiệu
- Văn bản công chứng di chúc vô hiệu không làm phát sinh hiệu lực pháp của di chúc
- Trường hợp văn bản di chúc vô hiệu do có di chúc khác thay thế thì di sản thừa kế được phân chia theo bản di chúc có hiệu lực;
- Di sản thừa kế được chia theo pháp luật khi bị vô hiệu toàn phần
- Phần di sản thừa kế liên quan đến phần văn bản công chứng di chúc bị vô hiệu do không hợp pháp sẽ bị cơ quan có thẩm quyền tịch thu (trường hợp chỉ định tổ chức phản động hưởng di sản hoặc di sản được sử dụng vào mục đích trái pháp luật)
Vai trò của Luật sư trong giải quyết các vấn đề khi di chúc bị vô hiệu
Luật sư có vai trò quan trọng
Di chúc nói chung và văn bản công chứng di chúc nói riêng khi bị vô hiệu sẽ phát sinh nhiều vấn đề liên quan đến phân chia di sản thừa kế, nếu không kịp thời giải quyết sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của người thừa kế. Vì thế, cần có sự hỗ trợ của Luật sư để giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi của khách hàng. Cụ thể:
- Xem xét, đánh giá vấn đề, giải đáp thắc mắc cho khách hàng;
- Đưa ra hướng giải quyết khi di chúc bị vô hiệu;
- Đại diện khách hàng giải quyết vấn đề bằng con đường tố tụng;
- Hoàn tất các thủ tục, hồ sơ giấy tờ trong quá trình giải quyết;
- Đại diện khách hàng làm việc với các cơ quan nhà nước khi có yêu cầu.
Bài viết cung cấp cho quý bạn đọc những thông tin về vấn đề văn bản công chứng di chúc, khi nào văn bản công chứng bị vô hiệu. Nếu có nhu cầu cần hiểu rõ cũng như có những thắc mắc nào liên quan đến di chúc thừa kế, hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900.63.63.87 để được tư vấn luật dân sự kịp thời, nhanh chóng và chi tiết nhất. Xin cảm ơn!
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Luật Long Phan PMT chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng Luật Long Phan PMT sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.