Thủ tục chuyển đơn khởi kiện đến Tòa án khác có thẩm quyền là một trong những thủ tục được quy định rất rõ trong Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 nếu xét thấy cần thiết. Vậy trong trường hợp nào Tòa án sẽ xem xét chuyển đơn khởi kiện? Cần làm gì khi Tòa án chuyển đơn khởi kiện đến Tòa án địa phương khác? Cùng tìm hiểu nhé.
Tòa án chuyển đơn khởi kiện đến Tòa án địa phương khác
Mục Lục
Căn cứ xác định Tòa án chuyển đơn khởi kiện trái luật
Tại Điều 191 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định Tòa án qua bộ phận tiếp nhận đơn phải nhận đơn khởi kiện do người khởi kiện nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính phải ghi vào sổ nhận đơn; trường hợp Tòa án nhận đơn khởi kiện được gửi bằng phương thức gửi trực tuyến thì Tòa án in ra bản giấy và phải ghi vào sổ nhận đơn.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có thể ra một số quyết định được liệt kê cụ thể tại khoản 3 Điều 191. Trong đó, theo điểm c khoản 3 Điều này, Thẩm phán có quyền ra quyết định chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và hông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác.
Có thể nói, Tòa án chỉ có thể chuyển đơn khởi kiện sang Tòa án khác nếu nội dung đơn khởi kiện không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án hiện tại. Trong trường hợp nội dung đơn khởi kiện thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Tòa án bắt buộc phải tiếp nhận, phân công Thẩm phán xem xét giải quyết và thụ lý vụ án theo đúng quy định của pháp luật.
Tòa án chuyển đơn khởi kiện trái pháp luật
Quy định của pháp luật tố tụng dân sự về chuyển đơn khởi kiện
Hình thức văn bản ban hành quyết định chuyển đơn khởi kiện
Hiện tại, Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS) 2015 chưa có quy định cụ thể về thủ tục chuyển đơn khởi kiện mà chỉ quy định ngắn gọn “Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định sau đây: Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác.”
Quy định này dẫn đến cách hiểu việc chuyển đơn khởi kiện do Thẩm phán ban hành dưới hình thức bằng một quyết định. Hiện nay, vẫn chưa có văn bản hướng dẫn về việc chuyển đơn khởi kiện được ban hành dưới hình thức tên loại văn bản là quyết định hay thông báo. Vì vậy, thực trạng hiện nay có Tòa án ban hành Thông báo chuyển đơn khởi kiện. Có tòa ban hành Quyết định chuyển đơn khởi kiện, đồng thời ban hành thêm Thông báo chuyển đơn khởi kiện trong khi nội dung của hai văn bản này là giống nhau.
>> Xem thêm: Khởi kiện tranh chấp dân sự
Khiếu nại, kiến nghị về việc chuyển đơn và giải quyết khiếu nại, kiến nghị
Quyền khiếu nại là một trong những quyền, nghĩa vụ cơ bản của con người và công dân, còn nghĩa vụ tiếp nhận và giải quyết khiếu nại là của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền được ghi nhận tại Điều 30 Hiến pháp 2013. Cụ thể, mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân; Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Với mục đích cụ thể hóa các quyền và nghĩa vụ hiến định trên, BLTTDS 2015 quy định đương sự có quyền được nhận thông báo hợp lệ để thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình, được cấp trích lục bản án, bản án, quyết định của Tòa án, kháng cáo, khiếu nại bản án, quyết định của Tòa án theo quy định của BLTTDS; Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khiếu nại, cá nhân có quyền tố cáo những hành vi, quyết định trái pháp luật của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng hoặc của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào trong hoạt động TTDS. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, xem xét và giải quyết kịp thời, đúng pháp luật khiếu nại, tố cáo; thông báo bằng văn bản về kết quả giải quyết cho người đã khiếu nại, tố cáo.
>> Xem thêm: Thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp đất đai
Phân biệt trường hợp chuyển đơn khởi kiện và chuyển vụ án
Chuyển đơn khởi kiện và chuyển vụ án tuy nằm ở hai giai đoạn tố tụng khác nhau, nhưng hoàn toàn giống nhau về bản chất pháp lý. Đó đều là Tòa án đang xem xét, thụ lý giải quyết hồ sơ nhận thấy có căn cứ để xác định vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa án khác, nên Tòa án đang xem xét, thụ lý hồ sơ có nghĩa vụ chuyển hồ sơ khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết.
Hậu quả khi Tòa án chuyển đơn khởi kiện đến Tòa án địa phương khác
Tại Điều 10 Nghị quyết số 03/2012/NQ-HĐTP thì khi xét thấy vụ việc dân sự đã được thụ lý không thuộc thẩm quyền giải quyết của mình mà thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân địa phương khác cùng cấp hoặc khác cấp, thì Tòa án đã thụ lý vụ việc dân sự ra quyết định chuyển hồ sơ vụ việc dân sự cho Tòa án có thẩm quyền và xoá sổ thụ lý.
Hậu quả khi chuyển đơn khởi kiện đến Tòa án
Trong trường hợp đương sự đã nộp tiền tạm ứng án phí, thì Tòa án chuyển hồ sơ vụ việc dân sự không phải trả lại tiền tạm ứng án phí cho đương sự mà tiền tạm ứng án phí đã nộp được xử lý khi Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ việc dân sự. Quyết định chuyển hồ sơ vụ việc dân sự do Thẩm phán được phân công giải quyết vụ việc dân sự ký tên và đóng dấu của Tòa án. Quyết định này phải được gửi ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp, đương sự, cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan. Tòa án có thẩm quyền sau khi nhận được quyết định chuyển vụ việc dân sự và hồ sơ vụ việc dân sự phải vào sổ thụ lý và tiếp tục giải quyết vụ việc đó theo quy định chung.
Khi Tòa án chuyển đơn khởi kiện đến Tòa án địa phương khác trái pháp luật thì xử lý như thế nào?
Như đã phân tích ở trên, đương sự có quyền nhận được thông báo hợp lệ để thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình, được cấp trích lục bản án, bản án, quyết định của Tòa án, kháng cáo, khiếu nại bản án, quyết định của Tòa án theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự. Vì vậy, trong trường hợp nhận thấy quyết định chuyển đơn khởi kiện đến Tòa án địa phương khác là trái pháp luật thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khiếu nại, tố cáo những hành vi trái pháp luật của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng hoặc bất kỳ một cơ quan, tổ chức, cá nhân nào trong hoạt động tố tụng dân sự.
Sau khi nhận được khiếu nại, tố cáo của đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, xem xét và giải quyết kịp thời, đúng pháp luật khiếu nại, tố cáo và thông báo bằng văn bản về kết quả giải quyết cho người đã khiếu nại, tố cáo.
Trên đây là quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 về thủ tục chuyển đơn khởi kiện. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề làm gì khi Tòa án chuyển đơn khởi kiện sang Tòa án địa phương khác. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào cần tư vấn trực tiếp, quý khách vui lòng liên hệ LUẬT SƯ TƯ VẤN LUẬT DÂN SỰ của Công ty Luật Long Phan PMT thông qua hotline 1900.63.63.87. Xin cảm ơn!
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Luật Long Phan PMT chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng Luật Long Phan PMT sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.