Cách khôi phục thời hiệu trong vụ án tranh chấp hợp đồng vay tài sản

Khôi phục thời hiệu tranh chấp hợp đồng vay tài sản là một vấn đề được đặt ra khi các hợp đồng, giao dịch dân sự trong xã hội ngày càng đa dạng và phức tạp. Hiện nay trường hợp cá nhân, tổ chức có các thỏa thuận với nhau để thực hiện hợp đồng vay tiền hoặc vay tài sản là một hoạt động rất phổ biến. Hoạt động này được pháp luật điều chỉnh bởi các quy định về hợp đồng vay tài sản trong Bộ luật dân sự, để đảm bảo sự ổn định của xã hội, lợi ích chung của cộng đồng, cũng như quyền, lợi ích chung của tập thể, cá nhân.

Khái quát về hợp đồng vay tài sản

Pháp luật quy định như thế nào ?

Tại Điều 463 Bộ luật dân sự 2015 có cho chúng ta biết khái niệm về hợp đồng vay tài sản, theo đó đây là sự thỏa thuận giữa các bên:

• Bên cho vay giao tài sản cho bên vay;
• Khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại và trả lãi theo thỏa thuận giữa các bên.
• Bên vay trở thành chủ sở hữu tài sản vay kể từ thời điểm nhận tài sản đó.

Các bên có thể giao kết, thỏa thuận về việc vay thông qua các hình thức không chỉ bằng văn bản mà còn có thể bằng lời nói, bởi pháp luật hiện nay không quy định hình thức của hợp đồng VAY TIỀN bắt buộc phải lập thành văn bản.

Giả sử nếu một hợp đồng vay tiền được hình thành qua hình thức bằng miệng, lời nói, đồng thời qua những tin nhắn giữa hai bên trao đổi với nhau về vấn đề vay tiền này thì nó vẫn có giá trị về mặt pháp lý, hai bên vẫn có quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật và theo thỏa thuận.

Tranh chấp đối với loại hợp đồng này

“Tranh chấp hợp đồng” vay tài sản xảy ra khi có ý kiến không thống nhất của các bên về việc đánh giá hành vi vi phạm nghĩa vụ thực hiện hợp đồng hoặc cách thức giải quyết hậu quả phát sinh từ vi phạm đó.

Việc giải quyết vấn đề này được thể hiện qua nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng thương lượng, hòa giải, tòa án, trọng tài và các nội dung khác liên quan, đòi hỏi phải được giải quyết thỏa đáng bằng một phương thức chọn lựa phù hợp để nhằm:

• Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tranh chấp
• Đảm bảo trật tự pháp luật và kỷ cương xã hội, giáo dục được ý thức tôn trọng pháp luật của công dân
• Góp phần chủ động ngăn ngừa các vi phạm Hợp đồng.

Thời hiệu khởi kiện là gì ?

Thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện dài hay ngắn là do pháp luật quy định cho loại quan hệ pháp luật đó. Thời hiệu khởi kiện là:

• Thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm
• Nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện.

Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được tính từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Nghiên cứu Điều 429 Bộ luật dân sự 2015 thì thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hợp đồng là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm. Tuy nhiên, đối với hợp tranh chấp về đồng vay tài sản thì cần xem xét kỹ hơn để xác định đúng về mặt thời hiệu.

Trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện

Việc xác định đúng trường hợp nào áp dụng thời hiệu khởi kiện có ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động giải quyết, xét xử tranh chấp của cơ quan Tòa án cũng như bảo vệ quyền lợi của mình. Căn cứ Điều 155 Bộ luật dân sự 2015, các trường hợp sau sẽ không áp dụng thời hiệu khởi kiện:

• Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản.
• Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
• Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai.
• Trường hợp khác do luật quy định.

Có thể thấy khi khởi kiện vì có tranh chấp về hợp đồng vay tiền, vay tài sản là yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu của cá nhân/ tổ chức, bởi lúc này quyền lợi của họ đang bị xâm phạm, trường hợp này sẽ không áp dụng thời hiệu khởi kiện.

Cách khôi phục khi thời hiệu đã hết

Khôi phục thời hiệu khởi kiện là khôi phục để có hiệu lực pháp luật trở lại về mặt thời gian sau khi thời hạn phát sinh hiệu quả đó đã CHẤM DỨT với những điều kiện do pháp luật quy định. Việc này được thực hiện theo quy định tại Điều 157 Bộ luật Dân sự 2015 quyền khởi kiện có thể được khôi phục nếu thuộc một trong các trường hợp:

• Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;
• Bên có nghĩa vụ thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;
• Các bên đã tự hòa giải với nhau.

Tuy nhiên, như đã phân tích ở trên thì tranh chấp về hợp đồng vay tài sản sẽ không bị áp dụng thời hiệu khởi kiện, tức là vốn dĩ thời hiệu khởi kiện đã không mất nên không cần phải khôi phục lại. Cụ thể theo khoản 3 Điều 23 Nghị quyết 03/2012/NQ-HĐTP quy định đối với tranh chấp về quyền sở hữu tài sản, về đòi lại tài sản, đòi lại quyền sử dụng đất do người khác quản lý, chiếm hữu thông qua giao dịch dân sự thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện.

Vậy nên, theo quy định trên thì đối với tranh chấp cho vay tài sản thì khi phát hiện người vay quỵt nợ hoặc quá thời hạn ba năm thì người cho vay vẫn không mất quyền đòi nợ mà vẫn có quyền gửi đơn khởi kiện đến tòa án để yêu cầu giải quyết theo quy định.

Trên đây là bài viết tư vấn của chúng tôi. Quý khách hàng có nhu cầu được tư vấn pháp lý, xin vui lòng gọi ngay Công ty Luật Long Phan PMT qua hotline bên dưới để được hỗ trợ kịp thời. Xin cảm ơn.

*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: pmt@luatlongphan.vn hoặc info@luatlongphan.vn.