Yêu cầu tiến hành thực nghiệm điều tra vụ án hình sự khi nào?

Yêu cầu tiến hành thực nghiệm điều tra vụ án hình sự được Viện kiểm sát, hoặc do cơ quan điều tra quyết định thực hiện đưa ra nhằm phục vụ quá trình xử lý vụ án hình sự. Thông qua việc tái hiện lại hành vi, sự việc, hiện tượng đã diễn ra trước đây, có thể đưa ra kết luận khách quan để phục vụ công tác điều tra. Trong bài viết sau đây, chúng tôi sẽ trình bày một số quy định về thời điểm và thẩm quyền tiến hành công việc trên.

Không phải vụ án hình sự nào cũng cần thực nghiệm điều tra

Điều kiện khi tiến hành thực nghiệm điều tra vụ án?

Kết quả phải được ghi rõ vào biên bản

Căn cứ khoản 1 Điều 204 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc thực nghiệm điều tra cần đáp ứng các tiêu chí:

1. Mục đích của việc thực nghiệm là để kiểm tra, xác minh tài liệu, tình tiết có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án;
2. Thực nghiệm điều tra được tiến hành thông qua các hoạt động thí nghiệm, thực nghiệm đặc biệt trong điều kiện tương tự như điều kiện mà hành vi, sự việc, hiện tượng cần kiểm tra, xác minh đã diễn ra trước đây để có cơ sở khách quan kết luận về hành vi, sự việc, hiện tượng đó phục vụ công tác điều tra và xử lý vụ án hình sự.
3. Khi thực nghiệm điều tra phải đo đạc, chụp ảnh, ghi hình, vẽ sơ đồ, ghi rõ kết quả thực nghiệm điều tra vào biên bản.
4. Nghiêm cấm việc thực nghiệm điều tra xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người tham gia thực nghiệm điều tra và người khác.

Ai có quyền yêu cầu thực nghiệm điều tra

Căn cứ khoản 6 Điều 165, khoản 1 Điều 167 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 (BLTTHS 2015), Viện kiểm sát có quyền kiến nghị, yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra tiến hành điều tra để là rõ tội phạm, người phạm tội; yêu cầu Cơ quan điều tra truy nã bị can, áp dụng biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt.

Căn cứ khoản 2 Điều 204 Bộ luật này, khi thực nghiệm điều tra, Điều tra viên phải thông báo cho Kiểm sát viên được biết.

Việc tiến hành phải có sự có mặt của Kiểm sát viên, người chứng kiến.

Theo khoản 1 Điều 12 Thông tư 04/2018/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP, Kiểm sát viên được quyền tự mình thực hiện thực nghiệm điều tra, nếu thuộc một trong các trường hợp tại khoản 7 Điều 165 BLTTHS 2015.

Khi nào yêu cầu tiến hành yêu cầu thực nghiệm điều tra

Căn cứ khoản 7 Điều 165 BLTTHS 2015, thực nghiệm điều tra được tiến hành khi:

• Trường hợp để kiểm tra, bổ sung tài liệu, chứng cứ khi xét phê chuẩn lệnh, quyết định của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra
• Trường hợp phát hiện có dấu hiệu oan, sai, bỏ lọt tội phạm, vi phạm pháp luật mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục hoặc
• Trường hợp để kiểm tra, bổ sung tài liệu, chứng cứ khi quyết định việc truy tố.

>> Có thể bạn quan tâm:

• Quy trình điều tra xét xử một vụ án hình sự diễn ra thế nào?
• Xử lý vật chứng trong vụ án hình sự thế nào?

Trình tự, thủ tục thực nghiệm trong quá trình điều tra

Người có thẩm quyền thực nghiệm

Theo khoản 2 và khoản 3 Điều 204 BLTTHS 2015, khoản 1 Điều 12 Thông tư liên tịch 04/2018/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP, những người sau đây có thẩm quyền thực nghiệm:

• Điều tra viên
• Kiểm sát viên
• Người có chuyên môn (theo lời mời của Cơ quan điều tra)

Thủ tục tiến hành

Căn cứ khoản 2, khoản 3 và 4 Điều 204 BLTTHS 2015, thủ tục gồm các bước sau:

1. Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp biết về thời gian và địa điểm tiến hành thực nghiệm điều tra. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc thực nghiệm điều tra. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì phải ghi rõ vào biên bản.
2. Điều tra viên chủ trì tiến hành thực nghiệm điều tra và việc thực nghiệm điều tra phải có người chứng kiến.
3. Khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Cơ quan điều tra có thể mời người có chuyên môn tham gia. Trường hợp cần thiết, người bị tạm giữ, bị can, người bào chữa, bị hại, người làm chứng có thể tham gia.
4. Trường hợp cần thiết, Viện kiểm sát tiến hành thực nghiệm điều tra. Trình tự, thủ tục tiến hành theo quy định tại Điều này.

Luật sư hình sự hỗ trợ bảo vệ thân chủ

Theo quy định tại Điều 74 BLTTHS 2015:

• Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can.
• Trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ.

Luật sư có vai trò trấn an thân chủ, động viên họ đưa ra lời khai trung thực, khách quan. Từ đó có thêm cơ sở để bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp cho thân chủ mình.

Xuyên suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử, luật sư hình sự có nghĩa vụ sử dụng mọi biện pháp do pháp luật quy định để làm sáng tỏ những tình tiết xác định người bị buộc tội vô tội, những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị can, bị cáo.

Bài viết đã trình bày sơ lược một số quy định liên quan đến vấn đề thực nghiệm điều tra trong vụ án hình sự. Hy vọng rằng những thông tin trên góp phần giải đáp một số vấn đề mà Quý khách gặp phải. Trường hợp cần TƯ VẤN LUẬT HÌNH SỰ, vui lòng liên hệ theo số Hotline: 1900.63.63.87 để được tư vấn kịp thời.

Trân trọng./