Tranh chấp thừa kế di chúc viết tay giải quyết như thế nào?

Tranh chấp thừa kế di chúc viết tay là vấn đề thường xuyên xảy ra bởi lẽ việc viết tay sẽ dễ dấn tới việc di chúc không hợp pháp do một số trường hợp có thể giả chữ viết. Theo đó, di chúc chính là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm để lại tài sản cho người khác, di chúc viết tay vẫn có thể có giá trị pháp lý nếu đảm bảo được các điều kiện theo luật định. Vậy trong trường hợp phát sinh tranh chấp thừa kế di chúc viết tay thì giải quyết như thế nào? Nội dung bài viết sẽ được làm rõ dưới đây.

Di chúc viết tay

Quy định của Bộ luật Dân sự về di chúc viết tay hợp pháp

Di chúc viết tay chính là một hình thức thể hiện di chúc bằng văn bản. Theo Điều 628 BLDS 2015, di chúc bằng văn bản bao gồm:

• Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.
• Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.
• Di chúc bằng văn bản có công chứng.
• Di chúc bằng văn bản có chứng thực.

Một di chúc thường bao gồm các nội dung cơ bản như sau:

• Ngày, tháng, năm lập di chúc;
• Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
• Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
• Di sản để lại và nơi có di sản.

Ngoài những nội dung trên, di chúc còn có thể có những nội dung khác. Cần lưu ý khi soạn di chúc, không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.

Bên cạnh đó, người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung, thay chế di chúc do chính mình lập. Theo Điều 640 BLDS 2015:

• Trường hợp người lập di chúc bổ sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ sung có hiệu lực pháp luật.
• Trường hợp người lập di chúc thay thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.

Điều kiện để di chúc viết tay hợp pháp

Di chúc “viết tay hợp pháp” thì phải đáp ứng các điều kiện quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015:

• Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
• Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

Nếu một bản di chúc viết tay mà không công chứng, chứng thực thì chỉ hợp pháp khi đáp ứng các điều kiện trên.

Ngoài những điều kiện cơ bản trên thì di chúc viết tay còn phải đảm bảo những điều kiện cụ thể khác trong trường hợp di chúc được lập ra từ những chủ thể đặc biệt.

• Nếu di chúc viết tay do người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi lập thì phải được phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
• Nếu di chúc viết tay do người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ lập thì di chúc này phải được công chứng hoặc chứng thực.

Giải quyết tranh chấp về di chúc viết tay

Một số nguyên nhân có thể dẫn đến tranh chấp thừa kế di chúc viết tay

Tranh chấp thừa kế về di chúc viết tay có thể phát sinh từ những nguyên nhân sau:

• Trong quá trình lưu giữ có thể dẫn đến bị hư hại làm cho nội dung trong di chúc không còn nguyên vẹn dẫn đến không thể hiện được đầy đủ nội dung di chúc hoặc lợi ích giữa những người thừa kế không cân bằng nên dẫn đến việc tranh chấp;
• Di chúc có thể bị thất lạc trong quá trình lưu giữ;
• Di chúc có thể bị giả mạo;
• Tranh chấp giữa những người thừa kế theo pháp luật với người thừa kế theo di chúc, giữa người được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc với người hưởng thừa kế theo di chúc….

Trong trường hợp không thể giải quyết tranh chấp liên quan đến di chúc viết tay bằng con đường hòa giải, các bên tranh chấp có thể khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu giải quyết tranh chấp. Khi khởi kiện yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Tòa án thì người khởi kiện phải biết được thẩm quyền Tòa án, trình tự, thủ tục khởi kiện, giải quyết tranh chấp.

Trình tự, thủ tục khởi kiện tại Tòa án yêu cầu giải quyết tranh chấp thừa kế theo di chúc bằng giấy tay

Tranh chấp liên quan đến di chúc bằng là một trong những tranh chấp về thừa kế được áp dụng giải quyết theo thủ tục giải quyết vụ án dân sự sơ thẩm thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo quy định tai khoản 5 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS) 2015. 

Hồ sơ

Người khởi kiện chuẩn bị bộ hồ sơ khởi kiện giải quyết tranh chấp thừa kế theo hướng dẫn của khoản 4 và khoản 5 Điều 189, BLTTDS 2015 bao gồm:

• Đơn khởi kiện theo Mẫu số 23-DS theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao.

>>> Tải về: Mẫu đơn khởi kiện dân sự

• Giấy tờ pháp lý cá nhân của người khởi kiện
• Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân
• Di chúc
• Văn bản chứng minh quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản
• Tài liệu, chứng cứ chứng minh yêu cầu khởi kiện

Thủ tục 

Thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp thừa kế tài sản theo di chúc được tiến hành theo trình tự sau:

• Bước 1: Người khởi kiện chuẩn bị hồ sơ 
• Bước 2: Nộp tại Tòa án có thẩm quyền
• Bước 3: Tòa án nhận và xử lý đơn khởi kiện
• Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án và ra thông báo đến các cơ quan và cá nhân liên quan
• Bước 5: Tiến hành hòa giải
• Bước 6: Nếu hòa giải không thành thì đưa vụ án ra xét xử

Dịch vụ Luật sư tại Luật Long Phan PMT

• Tư vấn giải quyết tranh chấp trong từng trường hợp cụ thể;
• Tư vấn thủ tục khởi kiện đòi di sản thừa kế;
• Tư vấn phương pháp giải quyết tranh chấp thừa kế;
• Hỗ trợ đám phán, hòa giải;
• Hỗ trợ soạn thảo đơn từ pháp lý;
• Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan có thẩm quyền;
• Đại diện khách hàng tranh biện tại phiên tòa.

Tranh chấp thừa kế bằng di chúc viết tay tuy là vấn đề khá nhạy cảm, tuy nhiên hiện nay những tranh chấp này khác phổ biến trong lĩnh vực thừa kế. Việc hiểu rõ quá trình giải quyết tranh chấp sẽ giúp các bên nắm rõ được quá trình giải quyết tranh chấp là như thế nào từ đó có những định hướng hợp lý. Trong trường hợp cần hỗ trợ, xin hãy liên hệ Luật Long Phan PMT hoặc liên hệ qua số HOTLINE 1900.63.63.87 để được tư vấn luật thừa kế đầy đủ, nhanh chóng và hỗ trợ kịp thời.

Tags: Tranh chấp thừa kế