Triệu tập người làm chứng trong vụ kiện tại trọng tài là một thủ tục tố tụng đặc thù theo quy định của Luật Trọng tài thương mại năm 2010. Quá trình triệu tập người làm chứng theo quy tắc tôn trọng đảm bảo công bằng và khách quan trong giải quyết vụ kiện. Bài viết sau đây phân tích chi tiết về quy trình và các vấn đề giải pháp liên quan đến việc triệu tập người làm chứng trong tố tụng trọng tài

Vai trò của người làm chứng trong tố tụng trọng tài
Người làm chứng trong tố tụng trọng tài đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và chứng cứ liên quan đến giải quyết tranh chấp. Sự có mặt của họ tại phiên họp để trình bày sự thật khách quan có ý nghĩa đặc biệt lớn trong việc giải quyết tranh chấp, nhằm đảm bảo tính khách quan, tính toàn vẹn của phán quyết.
Thủ tục trọng yếu tại Việt Nam cho phép người làm chứng minh tham gia giải quyết tranh chấp . Tuy nhiên, giá trị của lời khai sẽ phụ thuộc vào mức độ liên quan, độ tin cậy, khách quan của người làm chứng.
Thẩm quyền triệu tập người làm chứng của Hội đồng trọng tài
Tại khoản 1, Điều 47, Luật Trọng tài thương mại (LTTTM) 2010 quy định về thẩm quyền của Hội đồng trọng tài triệu tập người làm chứng như sau: Theo yêu cầu của một hoặc các bên và xét thấy cần thiết, Hội đồng trọng tài có quyền yêu cầu người làm chứng có mặt tại phiên họp giải quyết tranh chấp. Chi phí cho người làm chứng do bên yêu cầu triệu tập người làm chứng chịu hoặc do Hội đồng trọng tài phân bổ.
Như vậy, khi có yêu cầu của một hoặc các bên và xét thấy cần thiết thì Hội đồng trọng tài có quyền yêu cầu người làm chứng có mặt tại phiên họp giải quyết tranh chấp.
Theo Điều 11, Nghị quyết 01/2014/NQ – HĐTP ban hành ngày 20 tháng 3 năm 2014 thì trong quá trình tố tụng trọng tài Tòa án chỉ tiến hành triệu tập người làm chứng khi có căn cứ chứng minh người làm chứng đã được Hội đồng trọng tài triệu tập hợp lệ mà không đến phiên họp nhưng không có lý do chính đáng và việc vắng mặt của họ gây cản trở cho việc giải quyết tranh chấp.
Văn bản đề nghị triệu tập người làm chứng phải có đầy đủ nội dung quy định tại khoản 2 Điều 47 Luật TTTM, gửi kèm theo văn bản đề nghị là thỏa thuận trọng tài, đơn khởi kiện, tài liệu khác có liên quan và tài liệu, chứng cứ chứng minh việc triệu tập hợp lệ mà người làm chứng không đến phiên họp nhưng không có lý do chính đáng và việc vắng mặt của họ gây cản trở cho việc giải quyết tranh chấp.

Quy trình và thủ tục triệu tập người làm chứng trong tố tụng trọng tài
Quy trình triệu tập thường bắt đầu từ đề xuất của một hoặc các bên tranh chấp. Bên yêu cầu cần gửi văn bản đề nghị triệu tập người làm chứng cho Hội đồng trọng tài. Văn bản đề nghị cần nêu rõ tên họ, địa chỉ liên hệ của người làm chứng, mối liên hệ của họ với công việc, nội dung dự kiến lấy lời khai và lý do cần thiết bị triệu tập này.
Sau khi nhận được đề nghị, Hội đồng tài chính sẽ xem xét tính cần thiết và phù hợp của yêu cầu. Nếu được chấp thuận, Hội đồng tài chính sẽ ban hành giấy triệu tập. Giấy triệu tập phải có nội dung sau:
- Thông tin về Hội đồng quan trọng giải quyết vấn đề tranh chấp
- Thông tin về các bên tranh chấp
- Thông tin người được triệu tập
- Lý do triệu tập
- Thời gian, địa điểm yêu cầu có mặt bằng chứng
- Nội dung cần lấy lời khai
- Yêu cầu về tài liệu, chứng cứ người làm chứng cần phải mang theo (nếu có)
Theo quy định của Luật và quy tắc tụng của các trung tâm trọng tài hiện nay thì giấy triệu tập có thể được gửi bằng một trong các hình thức sau:
- Gửi trực tiếp, có xác nhận
- Gửi qua dịch vụ bưu chính
Chi phí cho người làm chứng do bên yêu cầu triệu tập người làm chứng chịu hoặc do Hội đồng trọng tài phân bổ.
Cần lưu ý: Trường hợp các bên không có thoả thuận khác hoặc quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài không có quy định khác, giấy triệu tập tham dự phiên họp phải được gửi cho các bên chậm nhất 30 ngày trước ngày mở phiên họp
Quy định về việc Hội đồng trọng tài đề nghị tòa án triệu tập người làm chứng
Theo khoản 2, Điều 47, LTTTM 2010 trong trường hợp người làm chứng đã được Hội đồng trọng tài triệu tập hợp lệ mà không đến phiên họp nhưng không có lý do chính đáng và việc vắng mặt của họ gây cản trở cho việc giải quyết tranh chấp, thì Hội đồng trọng tài gửi văn bản đề nghị Tòa án có thẩm quyền ra quyết định triệu tập người làm chứng đến phiên họp của Hội đồng trọng tài.
- Văn bản phải nêu rõ nội dung vụ việc đang được giải quyết tại Trọng tài; họ, tên, địa chỉ của người làm chứng; lý do cần triệu tập người làm chứng; thời gian, địa điểm người làm chứng cần phải có mặt.
- Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị g của Hội đồng trọng tài, Chánh án Tòa án có thẩm quyền phân công một Thẩm phán xem xét, giải quyết yêu cầu triệu tập người làm chứng. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải ra quyết định triệu tập người làm chứng.
- Quyết định triệu tập người làm chứng phải ghi rõ tên Hội đồng trọng tài yêu cầu triệu tập người làm chứng; nội dung vụ tranh chấp; họ, tên, địa chỉ của người làm chứng; thời gian, địa điểm người làm chứng phải có mặt theo yêu cầu của Hội đồng trọng tài.
- Tòa án phải gửi ngay quyết định này cho Hội đồng trọng tài, người làm chứng đồng thời gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp để thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.
- Người làm chứng có nghĩa vụ nghiêm chỉnh thi hành quyết định của Tòa án.
Luật sư tư vấn thủ tục về việc đề nghị triệu tập người làm chứng trong tố tụng trọng tài
Khi tư vấn cho khách hàng về việc đề nghị triệu tập người làm chứng trong tố tụng trọng tài, luật sư của Luật Long Phan PMT sẽ thực hiện các công việc sau:
- Phân tích yêu cầu cần triệu tập người làm chứng
- Soạn thảo văn bản đề nghị Hội đồng trọng tài triệu tập người làm chứng
- Chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ hỗ trợ để đưa ra bằng chứng cần thiết phải triệu tập người làm chứng
- Hỗ trợ xử lý các vấn đề phát sinh liên quan đến người làm chứng (đã từ chối tham gia, yêu cầu bảo vệ thông tin, tranh chấp về chi phí)
- Nếu cần thiết, đề nghị Hội đồng trọng tài yêu cầu tòa án triệu tập người làm chứng

Các câu hỏi thường gặp
Dưới đây là giải đáp các thắc mắc thường gặp:
Cơ sở pháp lý nào cho phép Hội đồng trọng tài yêu cầu một người làm chứng phải có mặt?
Thẩm quyền của Hội đồng trọng tài trong việc yêu cầu người làm chứng tham dự phiên họp được thực hiện theo Khoản 1, Điều 47 của Luật Trọng tài thương mại năm 2010
Liệu một bên trong vụ kiện có thể trực tiếp gửi giấy triệu tập đến người làm chứng để tham gia phiên họp trọng tài không?
Không, tại Việt Nam, một bên không có quyền trực tiếp ban hành giấy triệu tập cho người làm chứng. Yêu cầu triệu tập người làm chứng phải được gửi đến Hội đồng trọng tài, cơ quan này sẽ quyết định về sự cần thiết của việc triệu tập.
Những thông tin gì mà một bên cần cung cấp khi yêu cầu Hội đồng trọng tài triệu tập một người làm chứng?
Bên yêu cầu triệu tập người làm chứng thường phải cung cấp đầy đủ tên và thông tin liên hệ của người làm chứng, mối liên hệ của họ với vụ việc đang tranh chấp, nội dung dự kiến lời khai của họ, và lý do tại sao sự có mặt của họ là cần thiết.
Hội đồng trọng tài có bắt buộc phải chấp thuận mọi yêu cầu triệu tập người làm chứng không?
Không, Hội đồng trọng tài sẽ xem xét tính cần thiết và mức độ liên quan của lời khai người làm chứng được yêu cầu trước khi quyết định có ban hành giấy triệu tập hay không.
Ai chịu trách nhiệm về các chi phí liên quan đến việc người làm chứng tham gia tố tụng trọng tài?
Thông thường, bên yêu cầu sự có mặt của người làm chứng sẽ chịu các chi phí liên quan, mặc dù Hội đồng trọng tài có quyền phân bổ các chi phí này một cách khác.
Hội đồng trọng tài có những biện pháp gì nếu một người làm chứng đã được triệu tập hợp lệ mà không xuất hiện mà không có lý do chính đáng?
Nếu một người làm chứng đã được Hội đồng trọng tài triệu tập hợp lệ mà không đến phiên họp mà không có lý do chính đáng và sự vắng mặt của họ gây cản trở cho việc giải quyết tranh chấp, Hội đồng trọng tài có thể đề nghị Tòa án có thẩm quyền ban hành quyết định triệu tập người làm chứng đến phiên họp trọng tài.
Những chi tiết nào mà Hội đồng trọng tài phải nêu rõ trong văn bản đề nghị Tòa án triệu tập người làm chứng?
Văn bản đề nghị Tòa án phải nêu rõ thông tin chi tiết về vụ việc đang được giải quyết tại trọng tài, thông tin của người làm chứng (tên, địa chỉ), lý do cần thiết phải có lời khai của họ, và thời gian, địa điểm cụ thể mà họ được yêu cầu có mặt.
Thời hạn để Tòa án xử lý yêu cầu của Hội đồng trọng tài về việc cưỡng chế người làm chứng là bao lâu?
Trong vòng bảy ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị của Hội đồng trọng tài, Chánh án Tòa án có thẩm quyền sẽ phân công một thẩm phán xem xét và giải quyết yêu cầu. Thẩm phán được phân công phải ra quyết định triệu tập người làm chứng trong vòng năm ngày làm việc kể từ ngày được phân công.
Liệu một người làm chứng có quyền từ chối đưa ra lời khai trong tố tụng trọng tài không?
Có, theo pháp luật Việt Nam, một người làm chứng có thể có quyền từ chối cung cấp lời khai trong một số trường hợp cụ thể, chẳng hạn như liên quan đến bí mật nhà nước, bí mật nghề nghiệp, hoặc tự buộc tội chính mình.
Liệu lời khai của nhân chứng có thể được trình bày từ xa trong các thủ tục trọng tài tại Việt Nam không?
Khả năng làm chứng từ xa trong các thủ tục trọng tài ở Việt Nam phụ thuộc vào sự thỏa thuận của các bên và các quy tắc, thông lệ cụ thể của trung tâm trọng tài được lựa chọn, vì luật hiện hành có thể chưa quy định chi tiết về thủ tục này.
Hội đồng trọng tài đánh giá độ tin cậy và giá trị của lời khai nhân chứng như thế nào?
Hội đồng trọng tài đánh giá độ tin cậy và giá trị của lời khai nhân chứng bằng cách xem xét các yếu tố như thái độ của nhân chứng, tính nhất quán trong lời khai của họ, khả năng có sự thiên vị, và sự đối chiếu với các bằng chứng khác được trình bày trong vụ kiện.
Có quy tắc cụ thể nào về tính bảo mật của lời khai nhân chứng trong quá trình trọng tài không?
Tính bảo mật của lời khai nhân chứng trong trọng tài thường được điều chỉnh bởi các nghĩa vụ bảo mật áp dụng cho toàn bộ quá trình tố tụng trọng tài, như được quy định trong thỏa thuận trọng tài, quy tắc của trung tâm trọng tài và các luật liên quan.
Một người làm chứng có thể yêu cầu bồi hoàn các chi phí phát sinh do việc tham gia phiên họp trọng tài không?
Có, một người làm chứng thường có quyền yêu cầu thanh toán các chi phí hợp lý cho việc đi lại và ăn ở liên quan đến việc tham gia phiên họp trọng tài, và trách nhiệm chi trả các chi phí này thường do bên yêu cầu sự có mặt của họ chịu hoặc do Hội đồng trọng tài phân bổ.
Kết luận
Triệu tập người làm chứng là một thủ tục tố tụng quan trọng trong quá trình giải quyết tranh chấp thương mại tại Việt Nam. Việc nắm bắt quy trình, thủ tục và các vấn đề pháp lý liên quan giúp các bên tranh chấp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.Các Luật sư của Luật Long Phan PMT sẽ giải đáp mọi vấn đề liên quan đến triệu tập người làm chứng trong tố tụng trọng tài. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 1900636387 để được tư vấn chi tiết
Tags: Hội đồng trọng tài, Luật Trọng tài thương mại 2010, Phiên họp giải quyết tranh chấp, Tố tụng trọng tài, Triệu tập người làm chứng
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Luật Long Phan PMT chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng Luật Long Phan PMT sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.