Kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng trong những trường hợp nào?

Kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng là nghĩa vụ tố tụng được đặt ra khi đương sự chết hoặc chấm dứt hoạt động khi đang tham gia tố tụng. Việc xác định người thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng trong vụ việc dân sự là cần thiết để đảm bảo quyền và lợi ích của đương sự. Bài viết dưới đây Luật Long Phan PMT sẽ cung cấp các quy định liên quan đến vấn đề này. Mời quý bạn đọc tham khảo.

Thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự

Kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự là gì?

Hiện nay, pháp luật dân sự chưa định nghĩa thế nào là kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng. Tuy nhiên, có thể hiểu kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự sẽ xuất hiện khi các chủ thể tham gia tố tụng vì một lý do chủ quan hay khách quan nào đó mà không thể tiếp tục tham gia tố tụng thì quyền và nghĩa vụ tố tụng của họ được chuyển giao cho người nhận thừa kế và việc thừa kế phải tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật.

Các trường hợp được kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng

Đương sự là cá nhân

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 74 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (BLTTDS 2015) thì Trường hợp đương sự là cá nhân đang tham gia tố tụng chết mà quyền, nghĩa vụ về tài sản của họ được thừa kế thì người thừa kế tham gia tố tụng. Người được thừa kế quyền, nghĩa vụ về tài sản có thể là người thừa kế theo pháp luật hoặc là người thừa kế theo di chúc.

Đương sự là tổ chức

Việc chấm dứt tư cách đương sự của tổ chức có nhiều trường hợp như chấm dứt hoạt động, giải thể, hợp nhất, sáp nhập… Tùy vào từng trường hợp mà việc xác định người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng sẽ khác nhau.

Trường hợp đương sự là cơ quan, tổ chức đang tham gia tố tụng phải chấm dứt hoạt động, bị giải thể, hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, chuyển đổi hình thức tổ chức thì việc kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự của cơ quan, tổ chức đó được xác định như sau:

• Trường hợp tổ chức phải chấm dứt hoạt động, bị giải thể là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh thì cá nhân, tổ chức là thành viên của tổ chức đó hoặc đại diện của họ tham gia tố tụng;
• Trường hợp cơ quan, tổ chức phải chấm dứt hoạt động, bị giải thể là cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, doanh nghiệp nhà nước thì đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của cơ quan, tổ chức đó hoặc đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức tiếp nhận các quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức đó tham gia tố tụng;
• Trường hợp tổ chức hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, chuyển đổi hình thức tổ chức thì cá nhân, tổ chức tiếp nhận quyền, nghĩa vụ của tổ chức đó tham gia tố tụng.
• Trường hợp thay đổi chủ sở hữu của tổ chức và có việc chuyển giao quyền, nghĩa vụ cho chủ sở hữu mới thì chủ sở hữu mới kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng.
• Trường hợp tổ chức được chuyển giao quyền, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về dân sự thì tổ chức đó kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng.
• Trường hợp tổ chức không có tư cách pháp nhân tham gia quan hệ dân sự mà người đại diện đang tham gia tố tụng chết thì tổ chức đó phải cử người khác làm đại diện để tham gia tố tụng; nếu không cử được người đại diện hoặc tổ chức đó phải chấm dứt hoạt động, bị giải thể thì các cá nhân là thành viên của tổ chức đó tham gia tố tụng.

Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà trình tự, thủ tục cũng như việc xác định chủ thể kế thừa cũng khác nhau.

(Cơ sở pháp lý: Khoản 2, 3, 4, 5 Điều 74 BLTTDS 2015).

Thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng trong trường hợp nào

Hệ quả pháp lý của việc thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng

Trường hợp đương sự chết hoặc chấm dứt hoạt động  tham gia tố tụng thì cần có một chủ thể thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng của đương sự theo quy định của pháp luật để đảm bảo quá trình tiến hành tố tụng vẫn được diễn ra. Trong trường hợp đương sự chết hoặc chấm dứt hoạt động nhưng chưa có chủ thể kế thừa thì có thể kéo theo một số hậu quả pháp lý. Cụ thể:

Thứ nhất, tạm đình chỉ/ đình chỉ giải quyết vụ án dân sự:

• Tòa án ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự khi: Đương sự là cá nhân đã chết, cơ quan, tổ chức đã hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, giải thể mà chưa có cơ quan, tổ chức, cá nhân kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức, cá nhân đó;
• Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự khi: Cơ quan, tổ chức đã bị giải thể, phá sản mà không có cơ quan, tổ chức, cá nhân nào kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức đó;

Thứ hai, tạm đình chỉ/đình chỉ việc xét đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành:

• Tòa án ra quyết định tạm đình chỉ việc xét đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành khi: Người phải thi hành là cá nhân chết hoặc người phải thi hành là cơ quan, tổ chức đã sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể mà chưa có cơ quan, tổ chức, cá nhân kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức, cá nhân đó;
• Tòa án ra quyết định đình chỉ việc xét đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành khi: Người phải thi hành là cơ quan, tổ chức đã bị giải thể, phá sản mà không có cơ quan, tổ chức, cá nhân nào kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức đó;

Thứ ba, tạm đình chỉ/ đình chỉ việc xét đơn yêu cầu công  nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài:

• Tòa án ra quyết định tạm đình chỉ việc xét đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài khi: Người phải thi hành là cá nhân chết hoặc người phải thi hành là cơ quan, tổ chức đã sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể mà chưa có cơ quan, tổ chức, cá nhân kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức, cá nhân đó;
• Tòa án ra quyết định đình chỉ việc xét đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài khi: Người phải thi hành là cơ quan, tổ chức đã bị giải thể, phá sản mà không có cơ quan, tổ chức, cá nhân nào kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức đó;

Việc xác định người kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng trong trường hợp đương sự chết hoặc chấm dứt hoạt động là vô cùng quan trọng và cần thiết, đảm bảo thủ tục tố tụng vẫn được tiến hành. Khi không có người kế thừa, quyền và nghĩa vụ hợp pháp của đương sự cũng bị ảnh hưởng và có thể làm gián đoạn thủ tục tố tụng.

(Cơ sở pháp lý: Điểm a Khoản 1 Điều 214; Điểm b Khoản 1 Điều 217; Điểm a Khoản 4, Điểm d Khoản 5 Điều 437; Điểm b Khoản 2, Điểm d Khoản 3 Điều 457 BLTTDS 2015).

Luật sư tư vấn về việc kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng

Với kinh nghiệm hỗ trợ khách hàng giải quyết các vụ việc liên quan đến kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng dân sự, dịch vụ Luật sư tư vấn về việc kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng của Luật Long Phan bao gồm những nội dung sau:

• Xác định chủ thể thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng;
• Xác định các trường hợp được thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng;
• Hỗ trợ soạn thảo các loại giấy tờ cần thiết trong thủ tục thừa kế;
• Tư vấn về quyền, nghĩa vụ hợp pháp của người thừa kế;
• Đại diện pháp lý trong trường hợp khách hàng yêu cầu;
• Làm việc với cơ quan có thẩm quyền về việc xác nhận thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng của khách hàng;
• Tư vấn các hướng giải quyết của vụ việc mà khách hàng thừa kế;
• Đưa ra nhiều giải pháp để tối ưu hóa quyền lợi của khách hàng;
• Tư vấn, hỗ trợ về trình tự, thủ tục tố tụng;
• Có thể tham gia tố tụng nếu khách hàng yêu cầu.

Ngoài ra, tùy theo tình tiết vụ việc, yêu cầu và thông tin của khách hàng cung cấp mà phạm vi tư vấn có thể rộng hơn, không chỉ giới hạn trong các nội dung trên.

Tư vấn thừa kế quyền, nghĩa vụ tố tụng

Kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng là một thủ tục quan trọng và cần thiết. Hy vọng bài viết trên của Luật Long Phan PMT sẽ giúp cho bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề trên. Nếu quý bạn đọc còn bất kỳ thắc mắc nào cần luật sư giải đáp vui lòng liên hệ Luật Sư Tư Vấn Luật Dân Sự hoặc gọi điện qua hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ tư vấn.