Tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại

Giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại là phương thức mới được quy định trong Luật Đất đai 2024. Cơ chế này áp dụng cho các tranh chấp phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai. Trọng tài thương mại mang lại nhiều ưu điểm như tính linh hoạt, bảo mật và hiệu quả. Bài viết dưới đây của Long Phan PMT sẽ phân tích chi tiết về điều kiện, thủ tục và lợi ích của việc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua trọng tài thương mại.

Tranh chấp đất đai có thể giải quyết bằng trọng tài hay không?

Theo khoản 5 Điều 236 Luật Đất đai 2024, tranh chấp đất đai có thể giải quyết bằng trọng tài thương mại. Đây là quy định mới so với Luật Đất đai 2013, mở rộng thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.

Tuy nhiên, không phải mọi tranh chấp đất đai đều thuộc thẩm quyền của trọng tài. Chỉ những tranh chấp phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai mới có thể giải quyết bằng trọng tài. Ví dụ:

• Tranh chấp từ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa doanh nghiệp bất động sản với khách hàng.
• Tranh chấp từ hợp đồng thuê đất, thuê mặt bằng giữa các thương nhân.
• Tranh chấp về đền bù giải phóng mặt bằng giữa chủ đầu tư dự án với người sử dụng đất.

Các tranh chấp đất đai không mang tính thương mại như tranh chấp thừa kế đất đai, tranh chấp ranh giới giữa hộ gia đình vẫn thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án hoặc cơ quan hành chính.

Điều kiện để giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại

Để giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại, cần đáp ứng các điều kiện sau:

Thứ nhất, tranh chấp phải phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai. Theo Khoản 5 Điều 236 Luật Đất đai 2024, chỉ những tranh chấp này mới thuộc thẩm quyền của trọng tài thương mại. Hoạt động thương mại được hiểu là các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi liên quan đến đất đai.

Thứ hai, các bên phải có thỏa thuận trọng tài bằng văn bản. Theo Điều 5 Luật Trọng tài thương mại 2010, thỏa thuận này có thể được lập trước, trong hoặc sau khi xảy ra tranh chấp. Thỏa thuận trọng tài là cơ sở pháp lý quan trọng để trọng tài có thẩm quyền giải quyết vụ việc.

Thứ ba, tranh chấp không thuộc diện bị cấm giải quyết bằng trọng tài. Một số tranh chấp bị cấm giải quyết bằng trọng tài như tranh chấp về quyền sở hữu đất đai, tranh chấp giữa cá nhân với cơ quan nhà nước về quản lý đất đai.

Ngoài ra, các bên tranh chấp phải có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Trường hợp một bên là cá nhân chết hoặc mất năng lực hành vi, thỏa thuận trọng tài vẫn có hiệu lực với người thừa kế hoặc người đại diện theo pháp luật, trừ khi có thỏa thuận khác.

Giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại có lợi gì so với tòa án

Giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại mang lại nhiều lợi ích so với tòa án:

Thứ nhất, thời gian giải quyết nhanh chóng hơn. Thủ tục trọng tài đơn giản, linh hoạt hơn so với tòa án. Các bên có thể thỏa thuận về thời hạn giải quyết tranh chấp. Thông thường, một vụ việc trọng tài được giải quyết trong vòng 6-9 tháng, nhanh hơn nhiều so với tòa án.

Thứ hai, bảo mật thông tin tốt hơn. Phiên họp trọng tài được tổ chức kín, không công khai như tòa án. Điều này giúp bảo vệ bí mật kinh doanh và uy tín của các bên. Đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp bất động sản.

Thứ ba, chi phí hợp lý và dễ dự liệu. Chi phí trọng tài thường thấp hơn chi phí tố tụng tại tòa án. Các bên có thể dự liệu được chi phí ngay từ đầu dựa trên biểu phí của trung tâm trọng tài.

Thứ tư, tính chuyên môn cao. Các trọng tài viên thường là chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản, có kinh nghiệm xử lý các tranh chấp đất đai phức tạp. Điều này giúp đưa ra phán quyết chính xác, thuyết phục.

Thứ năm, tính thực thi cao. Phán quyết trọng tài có hiệu lực pháp lý như bản án của tòa án. Nếu bên thua kiện không tự nguyện thi hành, bên thắng kiện có thể yêu cầu tòa án ra quyết định cưỡng chế thi hành.

>>>Xem thêm: Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài có bắt buộc hòa giải?

Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại

Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại gồm các bước quy định tại Luật Trọng tài thương mại 2010, Gồm các bước như sau:

Bước 1: Nộp đơn khởi kiện: Nguyên đơn nộp đơn khởi kiện kèm theo thỏa thuận trọng tài và các tài liệu chứng cứ cho trung tâm trọng tài theo quy định tại Điều 30 Luật Trọng tài thương mại 2010. Đơn khởi kiện cần nêu rõ yêu cầu giải quyết tranh chấp, giá trị tranh chấp.

Bước 2: Bị đơn nộp bản tự bảo vệ: Trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ khởi kiện và tài liệu chứng cứ kèm theo. Đồng thời, bị đơn cũng nộp cho Trung tâm trọng tài văn bản chỉ định trọng tài viên.

Bước 3: Thành lập Hội đồng trọng tài: Các bên thỏa thuận lựa chọn trọng tài viên hoặc để trung tâm trọng tài chỉ định theo quy định tại Điều 39 Luật Trọng tài thương mại 2010. Thông thường Hội đồng trọng tài gồm 3 trọng tài viên, trong đó có 1 chủ tịch Hội đồng.

Bước 4: Tổ chức phiên họp giải quyết tranh chấp: Hội đồng trọng tài tổ chức phiên họp để các bên trình bày, đối chất theo Điều 55 Luật Trọng tài thương mại 2010. Trọng tài viên có thể yêu cầu các bên cung cấp thêm chứng cứ, giám định khi cần thiết.

Bước 5: Ra phán quyết trọng tài: Sau khi xem xét toàn diện vụ việc, Hội đồng trọng tài ra phán quyết giải quyết tranh chấp theo Điều 60 Luật Trọng tài thương mại 2010. Phán quyết được tuyên công khai tại phiên họp cuối cùng.

Bước 6: Thi hành phán quyết: Các bên có trách nhiệm tự nguyện thi hành phán quyết trọng tài theo Điều 65 Luật Trọng tài thương mại 2010. Trường hợp không tự nguyện thi hành, bên thắng kiện có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định cưỡng chế thi hành theo Điều 66 Luật Trọng tài thương mại 2010.

Trong quá trình giải quyết, Hội đồng trọng tài có thể áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời như phong tỏa tài sản, cấm chuyển dịch quyền về tài sản để bảo đảm việc giải quyết tranh chấp.

>>>Xem thêm: Mẫu đơn khởi kiện tại Trung tâm trọng tài mới nhất 2024

Tư vấn phương án giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại tại Long Phan PMT

Khi giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại tại Long Phan PMT, luật sư sẽ thực hiện các công việc sau cho khách hàng:

• Xem xét tính chất tranh chấp đất đai có thuộc thẩm quyền trọng tài không.
• Đánh giá lợi ích và rủi ro khi lựa chọn trọng tài thương mại giải quyết tranh chấp đất đai.
• Tư vấn so sánh với phương thức giải quyết tranh chấp khác để đưa ra phương án giải quyết tranh chấp phù hợp.
• Soạn thảo thỏa thuận trọng tài hoặc điều khoản trọng tài.
• Xây dựng điều khoản trọng tài chuẩn cho hợp đồng.
• Soạn thảo thỏa thuận trọng tài riêng biệt nếu cần.
• Đảm bảo tính hợp pháp và khả thi của thỏa thuận.
• Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện hoặc bản tự bảo vệ.
• Soạn đơn khởi kiện chi tiết nêu rõ yêu cầu giải quyết tranh chấp.
• Xây dựng bản tự bảo vệ phản bác yêu cầu khởi kiện của đối phương.
• Tổng hợp các chứng cứ, tài liệu cần thiết kèm theo.
• Thu thập, đánh giá chứng cứ liên quan đến tranh chấp.

Khi giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại tại Long Phan PMT, luật sư sẽ thực hiện các công việc sau cho khách hàng:

Giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài thương mại là phương thức hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho các bên. Tuy nhiên, để áp dụng thành công, cần am hiểu sâu sắc pháp luật đất đai và trọng tài. Quý khách hàng cần tư vấn chi tiết về giải quyết tranh chấp đất đai bằng trọng tài, vui lòng liên hệ Long Phan PMT qua hotline 1900.63.63.87. Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ Quý khách hàng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong các tranh chấp đất đai phức tạp.