Căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất được phân thành năm nhóm chính theo thứ tự ưu tiên giảm dần: giấy tờ quyền sử dụng đất, hiện trạng thực tế, quyết định hành chính, tập quán địa phương và các yếu tố kỹ thuật. Điều 175 Bộ luật Dân sự kết hợp với khoản 42 điều 3 Luật đất đai 2024 đã thiết lập khung pháp lý toàn diện cho việc giải quyết tranh chấp. Quý khách hàng cần nắm vững từng loại căn cứ để xây dựng chiến lược pháp lý hiệu quả khi đối mặt với tranh chấp ranh giới. Bài viết dưới đây của Luật Long Phan PMT sẽ hướng dẫn chi tiết cách áp dụng từng căn cứ pháp lý trong thực tiễn giải quyết tranh chấp đất đai.

Giấy tờ về Quyền sử dụng đất và Hồ sơ địa chính
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đóng vai trò then chốt trong căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất. Cơ quan có thẩm quyền ưu tiên xem xét các loại giấy tờ này theo thứ tự pháp lý. Hồ sơ địa chính bao gồm bản đồ địa chính, sổ địa chính và các tài liệu liên quan khác.
Sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) được coi là căn cứ pháp lý có giá trị cao nhất. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều trường hợp Sổ đỏ thể hiện ranh giới không chính xác do quá trình đo đạc ban đầu. Khi đó, cơ quan giải quyết tranh chấp sẽ xem xét thêm các tài liệu khác như bản đồ địa chính gốc, biên bản giao nhận đất.
Hồ sơ địa chính phải được lập theo đúng quy định của pháp luật và được cơ quan có thẩm quyền xác nhận. Điều 13 Thông tư 26/2024/TT-BTNMT quy định rõ về việc sử dụng hồ sơ địa chính làm căn cứ giải quyết tranh chấp. Khi hồ sơ có sai sót, cơ quan giải quyết tranh chấp có thể yêu cầu cơ quan quản lý đất đai thực hiện việc rà soát, chỉnh lý.
Giấy tờ về quyền sử dụng đất được ban hành trước đây như Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng được xem xét. Tuy nhiên, các loại giấy tờ này cần phải còn hiệu lực và không bị hủy bỏ bởi cơ quan có thẩm quyền.

Hiện trạng sử dụng đất và ranh giới khi đo vẽ thực tế
Hiện trạng sử dụng đất thực tế tại thời điểm phát sinh tranh chấp là yếu tố quan trọng trong căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất. Cơ quan giải quyết tranh chấp sẽ tiến hành đo vẽ thực tế để xác định ranh giới. Quá trình này đòi hỏi sự có mặt của các bên tranh chấp và người có thẩm quyền.
Việc đo vẽ thực tế phải tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật về đo đạc, bản đồ. Kỹ thuật viên đo đạc phải có chứng chỉ hành nghề và sử dụng thiết bị đo đạc đạt tiêu chuẩn. Kết quả đo vẽ được lập thành biên bản có chữ ký của các bên liên quan.
Khi hiện trạng sử dụng đất không phù hợp với giấy tờ pháp lý, cơ quan giải quyết tranh chấp sẽ xem xét tổng hợp các yếu tố khác. Nghị định 102/2024/NĐ-CP quy định cụ thể về trình tự, thủ tục đo vẽ thực tế trong giải quyết tranh chấp đất đai. Việc đo vẽ cần được thực hiện công khai, minh bạch để đảm bảo quyền lợi cho các bên.
Ranh giới thực tế có thể được xác định thông qua các dấu hiệu như rào chắn, tường bao, mương ranh, cột mốc giới. Tuy nhiên, các dấu hiệu này chỉ có giá trị khi được các bên thừa nhận hoặc có căn cứ pháp lý rõ ràng.
>>> Xem thêm: Có thể sử dụng ảnh vệ tinh làm chứng cứ ranh giới đất đai không?

Các quyết định của cơ quan có thẩm quyền
Quyết định xử phạt hành chính liên quan đến lấn chiếm đất có thể hiện ranh giới đóng vai trò căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất. Bản án, quyết định của tòa án trước đó khi giải quyết tranh chấp có thể hiện ranh giới cũng được xem xét. Các quyết định này phải còn hiệu lực và không bị hủy bỏ.
Quyết định xử phạt hành chính về lấn chiếm đất thường ghi rõ diện tích, vị trí khu vực bị lấn chiếm. Thông tin này giúp cơ quan giải quyết tranh chấp xác định ranh giới chính xác. Tuy nhiên, quyết định xử phạt chỉ có giá trị tham khảo, không phải là căn cứ duy nhất để xác định ranh giới.
Bản án, quyết định của tòa án có hiệu lực pháp luật về tranh chấp đất đai có giá trị cao trong việc xác định ranh giới. Khi đã có bản án, quyết định của tòa án xác định ranh giới, các bên phải tuân thủ. Việc khởi kiện lại về cùng một tranh chấp đã được tòa án giải quyết sẽ bị bác đơn.
Quyết định của cơ quan hành chính về giao đất, cho thuê đất cũng là căn cứ pháp lý quan trọng. Các quyết định này thường đính kèm bản đồ thể hiện ranh giới cụ thể. Khoản 42 điều 3 Luật đất đai 2024 quy định rõ về việc sử dụng các quyết định hành chính làm căn cứ giải quyết tranh chấp.
Tập quán địa phương
Tập quán địa phương được công nhận là một trong những căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất khi không có căn cứ pháp lý rõ ràng khác. Tập quán phải được cộng đồng địa phương thừa nhận và không trái với quy định pháp luật. Việc áp dụng tập quán cần có sự chứng thực của chính quyền địa phương.
Tập quán về ranh giới đất thường được hình thành qua thời gian dài và được các thế hệ cư dân địa phương ghi nhận. Ví dụ như việc sử dụng ranh giới tự nhiên (sông, suối, núi đồi) để phân chia đất đai. Tuy nhiên, tập quán chỉ được áp dụng khi không có căn cứ pháp lý khác.
Để tập quán được công nhận, cần có xác nhận bằng văn bản của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Xác nhận này phải nêu rõ nội dung tập quán và được ít nhất 2/3 số hộ dân trong khu vực đồng ý. Điều 175 Bộ luật Dân sự quy định về điều kiện áp dụng tập quán trong giải quyết tranh chấp.
Tập quán địa phương không được áp dụng khi trái với quy định pháp luật hoặc đạo đức xã hội. Cơ quan giải quyết tranh chấp có quyền từ chối áp dụng tập quán nếu thấy không phù hợp.
>>> Xem thêm: Ký giáp ranh đất có bắt buộc tất cả hàng xóm giáp ranh có mặt?
Khuyến nghị của luật sư khi giải quyết tranh chấp ranh giới đất
Khi đối mặt với tranh chấp ranh giới đất, việc hành động một cách chiến lược và có cơ sở pháp lý ngay từ đầu là yếu tố quyết định. Để xây dựng căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất một cách vững chắc, các luật sư thường khuyến nghị hai biện pháp quan trọng. Đó là đề nghị đo vẽ áp ranh để làm rõ hiện trạng và chủ động thương lượng để tìm kiếm giải pháp hòa bình. Đây là những bước đi khôn ngoan giúp bảo vệ quyền lợi và tránh các thủ tục tố tụng kéo dài.
Nên đề nghị đo vẽ áp ranh trong quá trình hòa giải, giải quyết tranh chấp
Việc đo vẽ áp ranh là biện pháp kỹ thuật quan trọng trong căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất. Quý khách hàng nên yêu cầu thực hiện đo vẽ áp ranh ngay từ giai đoạn hòa giải. Đo vẽ áp ranh giúp làm rõ hiện trạng thực tế và giảm thiểu tranh chấp.
Đo vẽ áp ranh phải được thực hiện bởi đơn vị có chức năng và kỹ thuật viên có chứng chỉ hành nghề. Kết quả đo vẽ được lập thành hồ sơ kỹ thuật với bản đồ chi tiết. Các bên tranh chấp cần có mặt để xác nhận và ký tên vào biên bản đo vẽ.
Chi phí đo vẽ áp ranh thường do các bên tranh chấp thỏa thuận phân chia. Trong trường hợp không thỏa thuận được, cơ quan giải quyết tranh chấp sẽ quyết định. Nghị định 102/2024/NĐ-CP quy định cụ thể về trình tự, thủ tục và chi phí đo vẽ áp ranh.
Kết quả đo vẽ áp ranh có thể được sử dụng làm căn cứ cho việc cấp đổi, cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Điều này giúp tránh tranh chấp trong tương lai và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất.
Thương lượng để giải quyết tranh chấp
Thương lượng là phương pháp ưu tiên trong căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất. Quý khách hàng nên tích cực tham gia thương lượng để tìm ra giải pháp có lợi cho các bên. Thương lượng tiết kiệm thời gian, chi phí và duy trì mối quan hệ hàng xóm.
Quá trình thương lượng cần có sự tham gia của chính quyền địa phương hoặc tổ chức hòa giải. Người hòa giải sẽ tạo điều kiện cho các bên trình bày quan điểm và tìm ra tiếng nói chung. Thỏa thuận thương lượng phải được lập thành văn bản và có công chứng.
Khi thương lượng, các bên cần cung cấp đầy đủ giấy tờ, tài liệu liên quan đến quyền sử dụng đất. Việc chia sẻ thông tin minh bạch sẽ tạo cơ sở cho việc đàm phán. Nếu cần thiết, có thể mời chuyên gia tư vấn về khía cạnh pháp lý và kỹ thuật.
Thỏa thuận thương lượng có hiệu lực pháp lý và các bên phải tuân thủ. Trong trường hợp một bên không thực hiện thỏa thuận, bên kia có quyền khởi kiện ra tòa án để yêu cầu thi hành.
Dịch vụ luật sư tư vấn và tham gia giải quyết tranh chấp đất đai
Dịch vụ luật sư chuyên nghiệp đóng vai trò quan trọng trong căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất. Sự hỗ trợ của luật sư giúp quý khách hàng bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách hiệu quả. Luật Long Phan PMT cung cấp dịch vụ tư vấn và đại diện giải quyết tranh chấp đất đai với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm. Chúng tôi cam kết mang lại giải pháp tối ưu cho từng vụ việc cụ thể. Các nhiệm vụ luật sư thực hiện cho khách hàng gồm:
- Phân tích toàn diện hồ sơ vụ việc và xác định căn cứ pháp lý
- Tư vấn chiến lược giải quyết tranh chấp phù hợp với từng trường hợp
- Soạn thảo đơn khởi kiện, đơn phản bác và các văn bản pháp lý khác
- Tham gia phiên tòa và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng
- Tư vấn về việc đo vẽ áp ranh và các biện pháp kỹ thuật khác
- Hỗ trợ thương lượng và đạt được thỏa thuận có lợi cho khách hàng
- Theo dõi tiến độ giải quyết vụ việc và cập nhật thông tin cho khách hàng
Câu hỏi thường gặp (FAQ) về căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất
Dưới đây là tổng hợp các câu hỏi thường gặp và giải đáp của Chúng tôi liên quan đến căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất.
Khi nào cần thực hiện giám định tư pháp trong tranh chấp ranh giới đất?
Giám định tư pháp được thực hiện theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự khi tòa án cần xác định chính xác vị trí ranh giới thông qua phương pháp khoa học kỹ thuật. Khoản 6 Điều 236 Luật Đất đai 2024 quy định UBND các cấp có trách nhiệm cung cấp hồ sơ, tài liệu để phục vụ việc giải quyết tranh chấp tại tòa án.
Trường hợp tranh chấp ranh giới giữa đất nông nghiệp và đất ở được giải quyết ra sao?
Tranh chấp ranh giới giữa đất nông nghiệp và đất ở được giải quyết theo Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015, ưu tiên theo thứ tự: thỏa thuận hoặc quyết định của cơ quan có thẩm quyền, tập quán địa phương (nếu được sử dụng từ 30 năm trở lên không tranh chấp), và ranh giới tự nhiên như kênh mương, hào rãnh. Người sử dụng đất chỉ được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới thửa đất phù hợp với quy định pháp luật. Trước khi giải quyết phải hòa giải tại UBND cấp xã theo Điều 235 Luật Đất đai 2024.
Có thể sử dụng lời khai của nhân chứng làm căn cứ xác định ranh giới không?
Lời khai nhân chứng có thể được sử dụng như căn cứ bổ sung trong giải quyết tranh chấp ranh giới đất. Theo Điều 94 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, “lời khai của người làm chứng” là một trong các nguồn chứng cứ chính thức được quy định tại khoản 4. Tuy nhiên, theo Điều 93 cùng Bộ luật, để trở thành chứng cứ, lời khai phải được thu thập theo đúng trình tự thủ tục và được Tòa án sử dụng làm căn cứ xác định tình tiết khách quan của vụ án. Lời khai nhân chứng không thể là căn cứ duy nhất mà phải được đối chiếu với các chứng cứ khác.
Cách xử lý khi ranh giới đất nằm trên địa hình phức tạp như núi, sông, suối?
Đối với địa hình phức tạp, cần áp dụng công nghệ đo đạc hiện đại như GPS, máy toàn đạc điện tử theo quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan có thẩm quyền ban hành. Ranh giới tự nhiên như sông, suối có thể thay đổi theo thời gian, cần xác định ranh giới pháp lý dựa trên hồ sơ địa chính gốc và các tài liệu pháp lý ban đầu. Theo Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015, ranh giới có thể được xác định theo ranh giới tự nhiên như kênh, mương, hào, rãnh nếu đã tồn tại từ 30 năm trở lên không có tranh chấp.
Kết luận
Căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật và kinh nghiệm thực tiễn. Quý khách hàng cần nắm vững các quy định pháp luật và tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp khi cần thiết. Luật Long Phan PMT sẵn sàng đồng hành cùng Quý khách hàng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Liên hệ hotline 1900636387 để được tư vấn chi tiết.
>> Xem thêm các bài viết có liên quan về giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất:
- Giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề: Hướng dẫn từ A-Z
- Hướng xử lý khi mua đất có ranh giới không đúng thực tế
- Tranh chấp về quyền sử dụng đất khi ranh giới phân định không còn
- Thủ tục xác định ranh đất trong tranh chấp không giấy tờ
Tags: căn cứ giải quyết tranh chấp xác định ranh giới đất, Giải quyết tranh chấp đất đai, tranh chấp đất liền kề, Tranh chấp ranh giới đất liền kề, xác định ranh giới đất
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Luật Long Phan PMT chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng Luật Long Phan PMT sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.