Đang hưởng án treo mà phạm tội mới, xử lý thế nào?

Đang hưởng án treo mà phạm tội mới xử lý thế nào? Là vấn đề mà hiện nay được rất nhiều người quan tâm, đặc biệt là cá nhân và người thân của người phạm tội. Vậy khi đang hưởng án treo mà phạm tội mới thì bị xử lý thế nào? Có phải chấp hành thêm án cũ không? Có bị áp dụng các tình tiết tăng nặng hay tổng hợp hình phạt không? Bài viết sau đây sẽ giúp làm rõ toàn bộ các vấn đề nêu trên dưới góc độ pháp luật hình sự hiện hành.

Phải chấp hành hình phạt đối với bản án được tuyên treo

Án treo là chế định nhân đạo của pháp luật hình sự, cho phép người phạm tội không phải chấp hành hình phạt tù nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện cải tạo, không vi phạm pháp luật trong thời gian thử thách. Tuy nhiên, nếu trong thời gian đang hưởng án treo mà lại phạm tội mới, người đó sẽ phải đối diện với hệ quả pháp lý nặng hơn, trước hết là về bản án treo đã được tuyên.

Theo quy định tại khoản 5 Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), trong thời gian thử thách, nếu người được hưởng án treo phạm tội mới thì Toà án buộc người đó phải chấp hành hình phạt tù của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật hình sự 2015.

Như vậy, việc phạm tội mới trong thời gian thử thách khiến bản án treo lập tức mất hiệu lực. Hình phạt tù của bản án treo sẽ được “kích hoạt”, buộc người phạm tội phải chấp hành hình phạt tù mà trước đó được miễn.

Tình huống này phản ánh đúng nguyên tắc răn đe – phòng ngừa đặc biệt. Việc hưởng án treo là sự khoan hồng có điều kiện. Nếu không tuân thủ điều kiện đó (không phạm tội mới, cải tạo tốt…), người phạm tội sẽ không được hưởng chính sách khoan hồng và phải chịu hình phạt thực tế đã được tuyên trong bản án cũ.

Do đó, nếu người đang chấp hành án treo mà phạm tội mới thì trước tiên người đó sẽ phải chấp hành hình phạt đối với bản án đã được tuyên treo.

Có thể bị xem xét thêm tình tiết tăng nặng hoặc nhân thân xấu khi lượng hình đối với tội mới

Việc một người đang trong giai đoạn chấp hành án treo mà tiếp tục phạm tội mới không chỉ làm mất hiệu lực án treo mà còn khiến họ có thể bị xem xét thêm các tình tiết bất lợi trong quá trình lượng hình đối với tội mới.

Khi quyết định hình phạt đối với tội mới, Tòa án sẽ đánh giá một cách toàn diện các yếu tố theo quy định của pháp luật, trong đó đặc biệt chú trọng đến nhân thân người phạm tội và các tình tiết tăng nặng. Việc một người đang trong thời gian thử thách của án treo, tức là đã có một tiền án và đang được hưởng sự khoan hồng đặc biệt, lại tiếp tục phạm tội mới cho thấy ý thức chấp hành pháp luật rất kém và khả năng cải tạo thấp. Đây được xem là một yếu tố “nhân thân xấu” theo tinh thần của Điều 50 BLHS 2015, do đó khiến Tòa án có xu hướng áp dụng một mức án nghiêm khắc hơn.

Quan trọng hơn, hành vi này còn trực tiếp cấu thành tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “Tái phạm” theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 52 BLHS 2015. Bởi lẽ, người đang hưởng án treo là người “đã bị kết án, chưa được xóa án tích”, nên việc họ thực hiện một tội phạm mới do cố ý đã thỏa mãn đầy đủ dấu hiệu của “Tái phạm” được định nghĩa tại khoản 1 Điều 53 BLHS 2015.

Từ việc bị đánh giá nhân thân xấu và bị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, người phạm tội mới có thể phải chịu mức hình phạt dành cho tội mới trở nên nặng nề hơn đáng kể so với trường hợp phạm tội lần đầu.

Như vậy, phạm tội mới trong thời gian thử thách án treo sẽ khiến người phạm tội đối diện với hậu quả pháp lý nghiêm trọng hơn, không chỉ phải chấp hành án cũ mà còn có thể bị áp dụng tình tiết tăng nặng, mất đi cơ hội được giảm nhẹ hình phạt trong bản án mới.

Phải chịu mức án với cả hai tội theo phương thức tổng hợp hình phạt

Một trong những nguyên tắc xử lý người phạm nhiều tội hoặc tái phạm là tổng hợp hình phạt. Trường hợp đang hưởng án treo mà phạm tội mới là trường hợp điển hình được áp dụng nguyên tắc này.

Nguyên tắc này được quy định tại Điều 56 BLHS 2015 (Tổng hợp hình phạt của nhiều bản án). Mục đích của việc tổng hợp hình phạt là để đảm bảo tính thống nhất trong việc thi hành án. Như đã nêu tại mục 1, khoản 5 Điều 65 BLHS 2015 đã chỉ rõ: “Trường hợp thực hiện hành vi phạm tội mới thì Tòa án buộc người đó phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật này”.

Quy trình tổng hợp hình phạt được quy định cụ thể như sau:

• Xét xử tội phạm mới: Tòa án có thẩm quyền tiến hành xét xử hành vi phạm tội mới. Tại phiên tòa này, Tòa án sẽ quyết định hình phạt cho tội mới này (gọi là hình phạt của bản án mới).
• Tổng hợp hình phạt: Ngay sau khi quyết định hình phạt cho tội mới, Tòa án sẽ tiến hành tổng hợp hình phạt này với hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo trước đó (hình phạt của bản án trước).

Khi tổng hợp các hình phạt tù có thời hạn, pháp luật cũng đặt ra một giới hạn tối đa để đảm bảo tính nhân đạo. Theo quy định tại Điều 55 BLHS 2015, hình phạt chung không được vượt quá 30 năm tù. Nếu tổng hình phạt của các bản án vượt quá 30 năm, thì hình phạt chung cũng chỉ là 30 năm.

Do đó, người đang hưởng án treo mà phạm tội mới không chỉ bị buộc chấp hành án cũ mà còn phải thi hành một hình phạt tổng hợp cho cả hai tội. Đây là sự kết hợp giữa việc hủy án treo và áp dụng các quy định về tổng hợp hình phạt theo hướng nghiêm khắc hơn.

Dịch vụ luật sư tư vấn cách xử lý khi phạm tội mới trong thời hạn thử thách án treo

Trước những hệ quả pháp lý nặng nề khi người đang hưởng án treo phạm tội mới, việc có sự hỗ trợ kịp thời từ luật sư hình sự là vô cùng cần thiết để đảm bảo quyền lợi, giảm thiểu rủi ro pháp lý cho người bị buộc tội và thân nhân họ.

Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực tố tụng hình sự, chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng về dịch vụ tư vấn cách xử lý khi phạm tội mới trong thời gian thử thách án treo như sau:

• Tư vấn về cấu thành của tội danh mới trong thời gian thử thách án treo;
• Tư vấn mức hình phạt của tội danh mới trong thời gian thử thách án treo;
• Tư vấn cách tính tổng hình phạt do phạm tội trong thời gian thử thách án treo;
• Tư vấn đưa ra hướng giải quyết, bào chữa cho bị can bị cáo trong thời gian thử thách phạm tội mới;
• Tư vấn, hướng dẫn thu thập, tài liệu chứng cứ cần thiết để có thể giảm nhẹ tội;
• Tư vấn các vấn đề khác có liên quan.

Với sự đồng hành của luật sư hình sự giàu kinh nghiệm, người bị buộc tội sẽ được bảo vệ tốt nhất về mặt pháp lý, từ đó có thể giảm nhẹ hình phạt, bảo vệ quyền con người và quyền công dân trong tố tụng.

Các câu hỏi thường gặp liên quan đến vấn đề đang hưởng án treo mà phạm tội mới

Dưới đây là tổng hợp một số câu hỏi thường gặp về hướng xử lý khi phạm tội mới trong thời hạn thử thách án treo. Xin mời tham khảo!

Nếu phạm tội mới do vô ý thì có luôn bị buộc chấp hành án cũ không?

Không phải luôn luôn. Nếu tội phạm mới do vô ý mà Tòa án tuyên hình phạt không phải là tù giam (ví dụ: phạt tiền, cải tạo không giam giữ), người đó sẽ không bị buộc chấp hành hình phạt tù của bản án treo. Tuy nhiên, họ vẫn phải tiếp tục chấp hành thời gian thử thách còn lại và bản án mới. Chỉ khi tội vô ý bị xử phạt tù thì án treo cũ mới bị hủy.

Thời gian thử thách đã qua có được trừ vào bản án tù phải chấp hành không?

Không. Pháp luật quy định rất rõ rằng thời gian thử thách đã trôi qua không được khấu trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù của bản án gốc. Người phạm tội sẽ phải chấp hành toàn bộ mức án tù đã được tuyên trong bản án cho hưởng án treo trước đó.

Ai có thẩm quyền quyết định việc tổng hợp hình phạt?

Tòa án đang thụ lý, xét xử vụ án về tội phạm mới chính là cấp có thẩm quyền ra phán quyết. Trong bản án mới, Tòa án sẽ quyết định hình phạt cho tội mới, đồng thời quyết định buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tù của bản án treo trước đó và tiến hành tổng hợp hai hình phạt này thành một hình phạt chung.

Nếu phạm tội trong thời gian thử thách nhưng sau khi hết thời gian thử thách mới bị phát hiện thì xử lý ra sao?

Yếu tố quyết định là “thời điểm thực hiện hành vi phạm tội”, không phải thời điểm phát hiện. Nếu có đủ bằng chứng xác định tội phạm được thực hiện khi thời gian thử thách vẫn còn hiệu lực, thì dù bị phát hiện sau đó, người phạm tội vẫn bị xử lý theo nguyên tắc hủy án treo và tổng hợp hình phạt.

Thời gian bị tạm giữ, tạm giam cho tội mới có được khấu trừ vào hình phạt chung không?

Có. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự, thời gian bị tạm giữ, tạm giam sẽ được khấu trừ vào thời hạn chấp hành án phạt tù của hình phạt chung. Mỗi ngày tạm giữ, tạm giam được tính bằng một ngày tù.

Giới hạn tối đa của hình phạt chung khi tổng hợp là bao nhiêu?

Theo Điều 55 Bộ luật Hình sự, khi tổng hợp các hình phạt tù có thời hạn, hình phạt chung không được vượt quá 30 năm. Dù tổng của các bản án riêng lẻ cao hơn 30 năm, người phạm tội cũng chỉ phải chấp hành mức án tối đa này.

Kết luận

Phạm tội mới trong thời gian thử thách án treo là hành vi nghiêm trọng, nguy hiểm cho xã hội và thay vào đó sẽ không còn được tiếp tục thời gian hưởng án treo mà Tòa án quyết định hình phạt đối với tội phạm mới và tổng hợp với hình phạt tù của bản án trước. Trên đây là bài viết liên quan đến vấn đề đang hưởng án treo mà phạm tội mới, xử lý thế nào? Nếu như quý bạn đọc vẫn còn thắc mắc hay mong muốn TƯ VẤN LUẬT HÌNH SỰ để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề trên hoặc cần tìm dịch vụ luật sư hình sự để xử lý các vấn đề liên quan thì vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900.63.63.87. Xin cảm ơn.

Tags: Án treo, chấp hành án phạt tù, Đang hưởng án treo phạm tội mới, Thời gian thử thách án treo​, Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, tổng hợp hình phạt