Có nên nhờ luật sư khi người nhà đang bị tạm giam không?

Có nên nhờ luật sư khi người nhà đang bị tạm giam là vấn đề mà nhiều người thân của người bị tạm giam cần suy nghĩ, cân nhắc nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp của người bị tạm giam. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, người bị tạm giam có quyền tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa (người bào chữa). Bài viết này sẽ làm rõ lý do vì sao sự tham gia của luật sư là cần thiết, thủ tục đăng ký bào chữa cho người bị tạm giam, và vai trò cụ thể của luật sư trong việc đảm bảo một quy trình điều tra, truy tố, xét xử công bằng, khách quan, tuân thủ pháp luật.

Quyền nhờ luật sư tham gia bảo vệ khi người nhà bị tạm giam

Tạm giam là biện pháp ngăn chặn được áp dụng cho bị can theo Điều 119 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 (viết tắt BLTTHS). Căn cứ khoản 1 Điều 60 và khoản 1 Điều 61 BLTTHS thì bị can có quyền nhờ luật sư tham gia tố tụng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của họ. Trong trường hợp này, luật sư sẽ tham gia với tư cách người bào chữa cho bị can. 

Tuy nhiên, do bị tạm giam, bị can không thể tự liên hệ luật sư để thực hiện quyền này. Khi đó, bị can có thể thực hiện quyền này thông qua:

• Người đại diện hợp pháp hoặc người thân liên hệ nhờ luật sư.
• Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng chỉ định người bào chữa theo Điều 76 BLTTHS. 

 Vì vậy, khi người nhà bị tạm giam, người thân có thể liên hệ nhờ luật sư tham gia bào chữa cho người đang bị tạm giam. 

Thủ tục luật sư đăng ký tham gia bào chữa cho người bị tạm giam

Thủ tục luật sư đăng ký tham gia bào chữa cần đảm bảo quy định Điều 75 BLTTHS. Việc đăng ký bào chữa là thủ tục bắt buộc theo Điều 78 BLTTHS.

Hồ sơ đăng ký

Luật sư đăng ký tham gia bào chữa cho bị can cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm:

• Bản chính đơn yêu cầu nhờ người bào chữa.
• Bản sao y CCCD và giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân của người nhờ bào chữa với người bị tạm giam (ví dụ giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn…)
• Bản chính Văn bản đăng ký cấp thủ tục luật sư. 
• Bản sao y thẻ luật sư.
• Bản sao y Chứng chỉ hành nghề Luật sư.
• Bản sao y Giấy đăng ký hoạt động của tổ chức hành nghề Luật sư. 
• Bản sao y Căn cước công dân của Luật sư. 

Trong đó, đơn mời luật sư do người thân hoặc đại diện hợp pháp của bị can ký gửi cho tổ chức hành nghề luật sư. 

Thời hạn giải quyết

Hồ sơ đăng ký thủ tục luật sư được nộp đến cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng giải quyết thủ tục này trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận hồ sơ đăng ký tham gia bào chữa của luật sư.

Cơ sở pháp lý: khoản 4 Điều 78 BLTTHS; Điều 6 Thông tư 46/2019/TT-BCA ngày 10/10/2019.

Quy trình giải quyết

Khi nhận hồ sơ đăng ký thủ tục người bào chữa, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng thực hiện công việc:

1. Bước 1: Tiếp nhận và đóng dấu văn bản đến

Trực ban tiếp nhận hồ sơ đăng ký bào chữa phải thực hiện công việc theo trình tự:

• Ghi rõ giờ, ngày, tháng, năm nhận vào sổ trực ban hình sự.
• Chuyển ngay cho đơn vị thụ lý vụ án để đóng dấu văn bản đến.
• Giao ngay cho Điều tra viên được phân công giải quyết vụ án.

Cơ sở pháp lý: khoản 1 Điều 6 Thông tư 46/2019/TT-BCA ngày 10/10/2019.

2. Bước 2: Điều tra viên tiếp nhận và kiểm tra

Các công việc Điều tra viên thực hiện khi xem xét giải quyết hồ sơ đăng ký bào chữa:

• Kiểm tra thành phần hồ sơ theo khoản 2 Điều 78 BLTTHS.
• Mời người nhờ bào chữa làm việc về Đơn yêu cầu người bào chữa. Điều tra viên cho người thân ký xác nhận về việc chữ ký trong đơn có đúng là của họ không.
• Trao đổi với bị can về việc có đồng ý để luật sư bào chữa.

Sau khi hoàn tất công việc trên, Điều tra viên hoàn tất hồ sơ và trình lãnh đạo.

Kết quả giải quyết

Trường hợp đầy đủ hồ sơ và bị can đồng ý luật sư bào chữa thì Điều tra viên trình cho cho Thủ trưởng cơ quan hoặc Phó thủ trưởng (khi được Thủ trưởng phân công hoặc ủy quyền) ký Thông báo về việc đăng ký bào chữa và vào sổ đăng ký bào chữa. 

Thông báo này sẽ được gửi cho người đắng ký bào chữa, cơ sở giam giữ và lưu giấy tờ liên quan đến việc đăng ký bào chữa vào hồ sơ vụ án.

Trường hợp bị can từ chối luật sư bào chữa  thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng ra văn bản từ chối. Văn bản từ chối phải nêu rõ lý do. Trong trường hợp này, Luật sư đăng ký bào chữa có quyền gặp bị can để hỏi lý do họ từ chối luật sư. 

Lý do vì sao nên nhờ luật sư khi người nhà bị tạm giam?

Khi người nhà bị tạm giam, gia đình thường rơi vào trạng thái hoang mang, lo lắng, và không biết nên làm gì để bảo vệ quyền lợi cho người thân. Luật sư là người am hiểu các quy định pháp luật và có kinh nghiệm thực tiễn giải quyết các vụ án có thể giúp bị can, bị cáo bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Dưới đây là một số lý do cần có luật sư khi người nhà bị tạm giam.

Luật sư đảm bảo được các quyền của bị can trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự

Sự tham gia của luật sư trong giai đoạn điều tra sẽ giúp bị can đảm bảo các quyền lợi hợp pháp của mình. Luật sư thực hiện quyền hạn của mình để:

• Gặp, trao đổi trực tiếp với bị can.
• Có mặt khi hỏi cung bị can và tham gia hỏi bị can.
• Có mặt trong hoạt động đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói và hoạt động điều tra khác.
• Xem biên bản về hoạt động tố tụng có sự tham gia của mình, quyết định tố tụng liên quan đến người mà mình bào chữa. 
• Tham gia các hoạt động tố tụng khác theo thông báo của cơ quan điều tra. 

Sự tham gia của luật sư trong giai đoạn này sẽ giúp bị can đảm bảo quyền như:

• Quyền được biết lý do bị khởi tố, tạm giam. 
• Quyền im lặng, không buộc phải tự buộc tội mình. 
• Quyền trình bày lời khai, ý kiến tránh tình trạng bị ép cung, mớm cung hoặc bức cung.
• Quyền không bị xâm phạm thân thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm.
• Quyền được tiếp cận tài liệu vụ án khi được phép.
• Quyền lợi hợp pháp khác. 

Ngoài ra, luật sư có thể kịp thời phát hiện hành vi vi phạm tố tụng và có phương án xử lý kịp thời. Từ đó, giúp bị can thực hiện được quyền lợi hợp pháp của mình. 

Luật sư là cầu nối để người nhà nắm bắt tình hình sức khỏe, tinh thần của bị can

Trong quá trình giải quyết vụ án, đặc biệt là giai đoạn điều tra việc thăm gặp người bị tạm giam sẽ bị hạn chế. Điều này nhằm tránh thông cung, tiết lộ bí mật điều tra hoặc gây cản trở quá trình thu thập chứng cứ. Gia đình thường không được thăm gặp cho đến khi có kết luận điều tra hoặc được cơ quan điều tra cho phép đặc biệt.

Khi đó, luật sư bào chữa là người duy nhất có thể tiếp cận bị can một cách hợp pháp. Ngoài việc hỗ trợ pháp lý thì thông qua việc trao đổi, gặp gỡ trực tiếp, luật sư có thể:

• Biết tình trạng sức khỏe, tâm lý của bị can.
• Chuyển lời thăm, thông tin từ gia đình và tình trạng của bị can trong trại giam. 
• Gửi yêu cầu đến trại tạm giam nếu phát hiện tình trạng bất thường về sức khỏe hoặc bị xâm phạm quyền.

Luật sư chính là cầu nối tin cậy giữa bị can và gia đình, giúp giảm căng thẳng tâm lý cho cả hai bên. Đồng thời giúp gia đình nắm rõ tình hình pháp lý để có hướng xử lý phù hợp.

>> Xem thêm: Thủ tục xin gặp người nhà bị tạm giam như thế nào ?

Luật sư sẽ nắm bắt được tình trạng pháp lý của bị can và có phương án bào chữa phù hợp tại giai đoạn xét xử

Từ khi bắt đầu vụ án cho đến lúc đưa ra xét xử, nội dung và tính chất của vụ án có thể thay đổi tùy theo chứng cứ, lời khai, kết luận giám định, kết quả điều tra bổ sung… Luật sư khi tham gia từ đầu sẽ có điều kiện theo dõi toàn bộ tiến trình vụ án, từ đó:

• Đánh giá tình trạng pháp lý dựa trên toàn bộ hồ sơ vụ án.
• Phân tích được hành vi phạm tội, xem xét yếu tố lỗi, động cơ, mục đích phạm tội;
• Xác định mức độ hậu quả, đánh giá yếu tố giảm nhẹ hoặc tăng nặng trách nhiệm hình sự;
• Xây dựng chiến lược bào chữa phù hợp tại phiên tòa xét xử. 

Luật sư tham gia ngay từ giai đoạn điều tra sẽ tạo điều kiện thuận lợi để nắm chắc toàn bộ tiến trình vụ án. Từ đó đưa ra hướng bào chữa kịp thời, hiệu quả đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bị can. 

Câu hỏi thường gặp liên quan đến nhờ luật sư khi người nhà đang bị tạm giam 

Để Quý khách hàng tiện theo dõi, Chúng tôi đã tổng hợp dưới đây những câu hỏi thường gặp liên quan đến thủ tục nhờ luật sư khi người nhà đang bị tạm giam.

Người nhà có thể mời luật sư ngay sau khi bị bắt tạm giam không?

Căn cứ khoản 1 Điều 75 BLTTHS thì người thân của người bị tạm giam có quyền nhờ luật sư bào chữa cho người bị tạm giam. Tuy nhiên, luật sư chỉ được làm việc với người bị tạm giam sau khi được cơ quan tiến hành tố tụng chấp thuận thủ tục đăng ký bào chữa theo Điều 78 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.

Tiêu chí tính mức chi phí thuê luật sư bào chữa cho người bị tạm giam?

Mức phí thuê luật sư phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tính chất phức tạp của vụ án, thời gian tham gia, giai đoạn tố tụng và kinh nghiệm của luật sư. Mức trần thù lao luật sư trong vụ án hình sự phải đảm bảo quy định tại Điều 18 Nghị định 123/2013/NĐ-CP.

Có thể nhờ luật sư hỗ trợ ngay cả khi vụ án chưa khởi tố không?

Trước khi bị khởi tố, khách hàng có thể liên hệ luật sư để được tư vấn, soạn thảo đơn từ liên quan để chuẩn bị có quá trình tham gia vụ án hình sự. 

Có thể thay đổi luật sư trong quá trình tố tụng không?

Căn cứ Điều 77 BLTTHS thì người bị buộc tội, người đại diện, người thân thích của người bị buộc tội có quyền từ chối hoặc thay đổi người bào chữa. Vì vậy, trong quá trình tố tụng các chủ thể này có quyền yêu cầu thay đổi luật sư bào chữa. Tuy nhiên thay đổi này phải được sự đồng ý của người bị buộc tội.

Luật sư có vai trò gì trong việc kháng cáo vụ án hình sự?

Luật sư có thể hỗ trợ pháp lý khi thực hiện kháng cáo:

• Tư vấn xác định căn cứ kháng cáo bản án sơ thẩm. 
• Tư vấn quy trình giải quyết đơn kháng cáo và phúc thẩm hình sự. 
• Soạn thảo đơn kháng cáo, khiếu nại, văn bản khác trong giai đoạn phúc thẩm. 
• Tham gia bào chữa tại phiên tòa phúc thẩm. 
• Hỗ trợ thủ tục đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. 

Tùy vào tình tiết, diễn biến vụ án mà luật sư thực hiện công việc phù hợp. 

Dịch vụ luật sư bào chữa cho người bị tạm giam

Luật Long Phan PMT cung cấp dịch vụ pháp lý luật sư hình sự:

• Tư vấn và giải thích quyền của bị can/bị cáo.
• Tham gia làm việc với cơ quan điều tra.
• Tham gia các buổi làm việc, hỏi cung khi được cơ quan điều tra triệu tập.
• Thực hiện sao chụp hồ sơ vụ án theo quy định.
• Phân tích các tài liệu buộc tội và gỡ tội để xây dựng phương án bào chữa. 
• Đánh giá tính hợp pháp của chứng cứ, yêu cầu thu thập tài liệu, chứng cứ. 
• Xác định tình tiết giảm nhẹ, yếu tố hoàn cảnh, nhân thân để hỗ trợ bị can.
• Tư vấn người thân khắc phục hậu quả (nếu có) để làm căn cứ xin giảm nhẹ hình phạt.
• Tham gia phiên tòa với tư cách luật sư bào chữa.
• Tư vấn, soạn thảo hỗ trợ thủ tục kháng cáo, đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. 

Kết luận

Bài viết đã phân tích rõ quyền của bị can, bị cáo được nhờ người bào chữa, trình tự thủ tục đăng ký luật sư bào chữa tại các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, và những vai trò thiết yếu của luật sư. Các vai trò này bao gồm: đảm bảo các quyền cơ bản của người bị tạm giam trong giai đoạn điều tra như quyền im lặng, quyền được biết lý do bị tạm giam, quyền có mặt khi cơ quan điều tra tiến hành hỏi cung và các hoạt động điều tra khác; làm cầu nối thông tin quan trọng giữa người bị tạm giam và gia đình; cho đến việc xây dựng phương án bào chữa toàn diện, thu thập tài liệu, chứng cứ gỡ tội hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, và tranh tụng hiệu quả tại phiên tòa.

Nếu Quý khách hàng đang trong tình huống này và cần sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp, kịp thời, hãy liên hệ ngay với Chúng tôi qua hotline: 1900.63.63.87 để được tư vấn và bảo vệ tốt nhất quyền cũng như lợi ích hợp pháp cho người thân của mình trong suốt quá trình tố tụng hình sự.

Tags: Bào chữa hình sự, bảo vệ quyền lợi người bị tạm giam, Luật sư bào chữa, luật sư cho bị can, nhờ luật sư khi bị tạm giam, tạm giam hình sự, tư vấn pháp luật hình sự