Các trường hợp thay đổi người tiến hành tố tụng hình sự được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 góp phần thực hiện nguyên tắc đảm bảo sự vô tư của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng (theo quy định tại Điều 21 Bộ luật này). Nguyên tắc này nhằm đảm bảo cho vụ án được tiến hành một cách khách quan, chính xác, củng cố lòng tin của nhân dân vào sự công minh của các cơ quan thực thi pháp luật. Sau đây, chúng tôi xin trình bày một số thông tin liên quan đến vấn đề này, cụ thể như sau.
Thay đổi người tiến hành tố tụng
Mục Lục
Quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng
Theo quy định tại Điều 50 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, người có quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng bao gồm:
- Kiểm sát viên.
- Người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người đại diện của họ.
- Người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự.
Căn cứ chung thay đổi người tiến hành tố tụng
Căn cứ Điều 49 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:
- Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo;
- Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó;
- Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.
Các trường hợp cụ thể thay đổi người tiến hành tố tụng
Thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra
Theo quy định tại khoản 1 Điều 51 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Điều tra viên, Cán bộ điều tra phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:
- Trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật này (căn cứ chung);
- Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên hoặc Thư ký Tòa án.
Thay đổi Kiểm sát viên, Kiểm tra viên
Theo quy định tại khoản 1 Điều 52 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:
- Trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật này (căn cứ chung);
- Đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên hoặc Thư ký Tòa án.
Thay đổi Kiểm sát viên
Thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm
Theo quy định tại khoản 1 Điều 53 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:
- Trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật này (căn cứ chung);
- Họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau;
- Đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án.
Thay đổi Thư ký Tòa án
Theo quy định tại khoản 1 Điều 54 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Thư ký phải từ chối hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp:
- Trường hợp quy định tại Điều 49 của Bộ luật này (căn cứ chung);
- Đã tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án.
Thẩm quyền thay đổi người tiến hành tố tụng
Theo khoản 2 Điều 51 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra do Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra quyết định. Điều tra viên bị thay đổi là Thủ trưởng Cơ quan điều tra thì việc điều tra vụ án do Cơ quan điều tra cấp trên trực tiếp tiến hành.
Thay đổi người tiến hành tố tụng tại phiên tòa
Trước phiên tòa
Theo khoản 2 Điều 52 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc thay đổi Kiểm sát viên trước khi mở phiên tòa do Viện trưởng hoặc Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp được phân công giải quyết vụ án quyết định. Kiểm sát viên bị thay đổi là Viện trưởng Viện kiểm sát thì do Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp quyết định.
Theo khoản 2 Điều 53, khoản 2 Điều 54 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định.
Tại phiên tòa
Việc thay đổi Kiểm sát viên, Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án tại phiên tòa do Hội đồng xét xử quyết định.
Trong trường hợp thay đổi kiểm sát viên, thẩm phán, hội thẩm, Hội đồng xét xử hoãn phiên tòa.
Trong trường hợp thay đổi thư ký Toà án, Hội đồng xét xử ra quyết định tạm ngừng phiên tòa.
>> Xem thêm: HƯỚNG DẪN ĐỀ NGHỊ THAY ĐỔI THẨM PHÁN GIẢI QUYẾT VỤ ÁN
Trên đây là một số thông tin liên quan đến các trường hợp thay đổi người tiến hành tố tụng hình sự. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến vấn đề trên, đừng ngần ngại liên hệ TƯ VẤN LUẬT HÌNH SỰ để được tư vấn. Để được gặp luật sư Công ty Luật Long Phan PMT vui lòng liên hệ qua HOTLINE 1900636387 để được hỗ trợ. Xin cảm ơn!
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Luật Long Phan PMT chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng Luật Long Phan PMT sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.