Xóa án tích: Quy định pháp luật và thủ tục thực hiện

Thủ tục xóa án tích tạo điều kiện cho người từng bị kết án tái hòa nhập cộng đồng và khôi phục các quyền công dân, thủ tục này đòi hỏi phải đáp ứng đủ điều kiện theo luật định. Theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015, người được xóa án tích được coi như chưa bị kết án và có thể tham gia đầy đủ vào các hoạt động xã hội, việc làm. Bài viết phân tích chi tiết các quy định pháp luật và thủ tục xóa án tích tại Việt Nam.

Án tích, xóa án tích là gì?

Án tích là hậu quả pháp lý của việc bị kết án, thể hiện tiền án của một người trong hồ sơ tư pháp. Xóa án tích là việc xóa bỏ các ghi nhận về tiền án trong lý lịch tư pháp theo quy định pháp luật. Theo Điều 69 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017), sau khi được xóa án tích, người bị kết án được coi như chưa từng bị kết án và khôi phục đầy đủ quyền công dân.

Người được xóa án tích sẽ phục hồi các quyền: tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân; đăng ký kinh doanh; xin việc trong cơ quan nhà nước; tham gia các hoạt động xã hội khác theo quy định pháp luật

Tại Khoản 2 Điều 69 và Điều 107 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định rõ 05 trường hợp người bị kết án không bị coi là có án tích. Cụ thể:

• Người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng;
• Người được miễn hình phạt;
• Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi bị kết án không kể về tội gì;
• Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm rất nghiêm trọng do vô ý;
• Người dưới 18 tuổi phạm tội bị áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.

>>> Xem thêm: Thời hạn xóa án tích với người hưởng án treo là bao lâu?

Điều kiện để được xóa án tích

Đương nhiên được xóa án tích

Theo Điều 70 Bộ luật Hình sự 2015, người bị kết án đương nhiên được xóa án tích khi đáp ứng điều kiện về thời gian và hành vi. Điều kiện này áp dụng với người bị kết án không thuộc các tội quy định tại Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật Hình sự.

Thời hạn đương nhiên xóa án tích được tính từ khi chấp hành xong hình phạt chính, hết thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng các điều kiện  quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 70 Bộ luật Hình sự.

Người bị kết án được xóa án tích trong trường hợp từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

• 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
• 02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
• 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
• 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được

Người bị kết án được xóa án tích, trong trường hợp từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 Bộ luật Hình sự.

Xóa án tích theo quyết định của Tòa án

Điều 71 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định việc xóa án tích theo quyết định của Tòa án áp dụng với người bị kết án về tội quy định tại Chương XIII và Chương XXVI. Tòa án xem xét dựa trên tính chất tội phạm, thái độ chấp hành pháp luật và lao động của người bị kết án.

Người bị kết án được Tòa án quyết định việc xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

• 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
• 03 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
• 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
• 07 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.

Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại điểm a, điểm b khoản này thì Tòa án quyết định việc xóa án tích từ khi người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.

Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt

Theo Điều 72, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) thì trong trường hợp người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, thì Tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất một phần ba thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)

>>> Xem thêm: Hướng dẫn thủ tục xóa án tích

Thủ tục xóa án tích

1. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của người được đương nhiên xóa án tích và xét thấy có đủ điều kiện quy định thì cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp phiếu lý lịch tư pháp là họ không có án tích.
2. Những trường hợp còn lại thì việc xóa án tích do Tòa án quyết định. Thủ tục xóa án tích theo quyết định của Tòa án bao gồm các bước:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ gồm:

• Đơn xin xóa án tích (theo mẫu)
• Bản sao bản án
• Giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt
• Phiếu lý lịch tư pháp
• Xác nhận của chính quyền địa phương về việc chấp hành pháp luật

Bước 2: Nộp hồ sơ tại Tòa án nhân dân xét xử sơ thẩm

Bước 3: Tòa án thụ lý và xem xét trong thời hạn luật định

• 03 ngày kể từ ngày nhận được đơn của người bị kết án, Tòa chuyển tài liệu cho Viện kiểm sát cùng cấp.
• Viện kiểm sát cùng cấp có ý kiến bằng văn bản và chuyển lại tài liệu cho Tòa án trong vòng 05 ngày
• Nếu xét thấy đủ điều kiện thì trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận tài liệu do Viện kiểm sát chuyển đến, Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm phải ra quyết định xóa án tích

Bước 4: Tòa án ra quyết định xóa án tích hoặc bác đơn

Cơ sở pháp lý: Điều 369, Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Luật sư tư vấn thủ tục xóa án tích

Công ty Luật Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ:

1. Tư vấn điều kiện, thủ tục xóa án tích:

• Đánh giá khả năng xóa án tích
• Xác định loại thủ tục áp dụng
• Tư vấn thời điểm thực hiện

2. Hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ:

• Thu thập tài liệu cần thiết
• Soạn thảo đơn và tài liệu
• Xin xác nhận của cơ quan có thẩm quyền

3. Đại diện thực hiện thủ tục:

• Nộp hồ sơ tại Tòa án
• Theo dõi quá trình giải quyết
• Nhận kết quả và tư vấn các bước tiếp theo

Xóa án tích mở ra cơ hội mới cho người từng bị kết án tái hòa nhập cộng đồng và khôi phục các quyền công dân. Công ty Luật Long Phan PMT với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực hình sự sẽ hỗ trợ Quý khách hàng thực hiệnthủ tục xóa án tích nhanh chóng, đúng pháp luật. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí về điều kiện và quy trình xóa án tích phù hợp với từng trường hợp cụ thể.